11 Mayıs 2016 Çarşamba günü, St. Hilarion’daki araştırmalarımızı tamamladıktan sonra, Kayıplar Komitesi yetkilileri Okan Oktay ve Ksenofon Kallis’le birlikte, bir başka okurumla buluşmaya gidiyoruz. Bu okurum bize Templos’ta olası bir toplu mezar hakkında duyduklarını aktaracak ve bize bölgeyi gösterecek…
Bizi götürdüğü yer çok ilginç: Burası Templos’ta bir sivil atış alanı…
Onu Girne’deki evinden alarak Templos’taki atış alanına gidiyoruz… Oraya vardığımızda kapıların kapalı olduğunu görüyoruz…
“Önemli değil, hemen açarım” diyerek arabadan iniyor, kapıları açıyor ve içeriye giriyoruz…
Arabadan inip atış alanından aşağıya doğru yürüyoruz… Her yer boş fişenklerle kaplanmış… Burada korkunç bir kirlilik var, tüm bu boş fişenklerin buradaki toprağı nasıl zehirlemiş olabileceğini düşünüyorum…
Etrafta kesif bir plastik kokusu var, bu atıklar güneşte resmen pişiyor çünkü…
Atış alanının altına doğru yürüyoruz ve telli alana doğru bakıyoruz.
Okuruma göre, atış alanının altındaki bu boş, telli bölgeye bazı “kayıp” Kıbrıslırumlar gömülmüş 1974’te…
Görebildiğimiz kadarıyla bu boş alanda bir de derecik var – buradan fotoğraflar çekiyoruz, koordinatlar alıyoruz.
Kayıplar Komitesi’nin Kıbrıslırum Üye Yardımcısı Ksenofon Kallis ve Kayıplar Komitesi’nin Kazılar Koordinatörü Okan Oktay’la birlikteyiz…
Okurumuz bize burayla ilgili duymuş olduklarını anlatıyor…
“İşte bu bölgeye bazı “kayıp” Kıbrıslırumlar gömmüşler” diyor. Buraya hangi noktaya gömü yaptıklarını bilmiyorum ama bunu araştırabilirsiniz” diyor.
Kazılar Koordinatörü Okan Oktay, aslında bu bölgenin bir köşesinde bazı kazılar yaptıklarını ancak bir şey bulamadıklarını anlatıyor. Aslında bu oldukça büyük bir bölge ve tam olarak nereye gömülmüş olduklarını bulmak için daha fazla araştırma gerekiyor.
Bu bölgeyle ilgili geçmişte bir şeyler yazmıştım, geri döndüğümüz zaman bu konuda başka neler bulabileceğime bakmalıyım…
Lefkoşa’ya döndüğümüz zaman bu bölgeden başka bir okurumu arıyorum ve onunla konuşuyorum…
“Onları oraya ben gömdüydüm” diyor bana… Bu benim için büyük bir sürpriz, bu olası toplu mezarla ilgili daha fazla detaya ulaşacak olmam nedeniyle kendimi “şanslı” hissediyorum…
“İşte o atış alanının olduğu yerde bir Kıbrıslırum askeri kampı vardı, Türk komandoları St. Hilarion’dan aşağıya indiğinde orada çarpışmalar olduydu” diyor okurum. “Yani oraya gömdüğümüz insanlar, o çatışmada ölenlerdi” diye anlatıyor.
“Bana bir asker vermişlerdi, bir da şiro, ölüleri gömmek için” diyor…
“Hatırladığım kadarıyla orada dokuz Kıbrıslırum asker vardı… Durumları kötüydü çünkü orada açıkta epey bir süre kalmışlardı. O nedenle üstlerine kireç attık ve sonra da üstlerini toprakla örttük… Yani çukur kazıp gömmedik… Ölülerin üstünü toprakla örttük” diye anlatıyor.
“Aslında bu toplu mezarın daha sonra oradan asker tarafından taşındığı söylentileri vardı ama bu doğru mudur bilemem” diyor.
“Ben aslında geçmişte Kayıplar Komitesi’ne hatırladığım kadarıyla onları nereye gömmüş olabileceğimi gösterdiydim ama bir şey bulamadıydılar” diyor.
“Bize bu yeri tekrar gösterebilir misin?” diyorum… “Belki de bir kez daha bu bölgenin iyice taranması gerek, belki bir şeyler gözden kaçmıştır” diyorum…
“Tabii” diyor, “ne zaman istersen, ara beni… Gelir gösteririm…”
1995 yılında Girne dağlarında büyük bir yangın çıkmıştı ve anlaşılan bu bölge de o büyük yangından etkilenen bölgeler arasındaymış…
Okurlarıma göre, buradaki yangın söndürme ve soğutma çalışmaları da bu gömü yerini etkilemiş olabilir…
Ancak burada ne olmuşsa olmuş, biz tekrardan bu bölgeyi araştırmalı ve daha fazla bilgi toplamalıyız… Dokuz “kayıp” Kıbrıslırum askerini gömen okurum da gelip bize olası gömü yerini gösterebilir ve böylece, bu bölgeden “kayıp” edilenlerin yakınları için tam olarak neler olmuş olduğunu öğrenmeye çalışabiliriz.
Yıllar önce Templos’la ilgili araştırma yaparken, burasının 1974’te askeri bir “merkez” olduğunu keşfetmiştim… Girne’den “kayıp” Londos hakkında araştırma yapmaktaydım ve böylece bu konu beni Templos’la ilgili “gerçeklere” götürmüştü…
Londos, Karmi’den alınarak “sorgulanmak üzere” Templos’a götürülmüştü, okurlarımın anlattığına göre… Yine okurlarımın ifadelerine göre, Templos’tan alınarak öldürülüp gömülmek üzere Ağırdağ-Boğaz bölgesine götürülmüştü…
Kendisi de bir “kayıp” yakını olan bir okurumun yardımlarıyla Ağırdağ-Boğaz’da bir gömü yeri göstermiştik – burada yapılan kazılarda bir “kayıp”tan geride kalanlar bulunmuştu – DNA testleri sonucunda bulunan şahsın Londos mu yoksa başka birisi mi olduğunu öğrenmek için bekliyoruz…
DEVAM EDECEK