Türk Lirası döviz karşısında yine erimeye başladı. Dövize karşı hızla değer kaybeden Türk Lirası'nın düşüşü endişeye neden oluyor. Türk Lirası'nı YENİDÜZEN’e değerlendiren ekonomistler, beklenilmesi ve piyasanın iyi takip edilmesi gerektiğini söylüyor.
Dila ŞİMŞEK
Türk Lirası haftaya, döviz karşısında gerileme ile başladı. Dövizde en büyük değişim, Sterlinde yaşandı. Sterlin %0,62’lik bir artışla haftaya başlangıç yaptı. Türk Lirası, Sterlin karşısında adeta geriledi, Sterlin 7,60’ı buldu. Euro ise 6,39’dan %0,52’lik artışla 6,40 TL’yi gördü.
En büyük diğer artış ise Dolarda yaşandı.
ABD’de açıklanan istihdam raporundaki işsizliğin gerilemesiyle Dolar haftaya hızlı bir yükselişle başladı. 5 Aralık’ta 5,75 civarı işlem gören Dolar, dün 5,78’i buldu. Dolar piyasada 5,80’in üzerinde işlem gördü.
YENİDÜZEN’e konuşan ekonomistler, TL’nin hızlı değer kaybının ekonomiden çok siyasete bağlı olduğunu söyledi.
Ekonomistler, dövizin politikaya bağlı olarak yükseldiğini kaydetti, ABD ile Çin arasındaki ticaret müzakerelerinin piyasaya da yansıdığını belirtti.
Ekonomistler, siyasi belirsizliklerde en çok değişiklik yaşayan para birimlerinden birinin Türk Lirası olduğunu ifade etti.
Türkiye’den yapılan ithalatın döviz üzerinden yapıldığına işaret eden ekonomistler, önümüzdeki günlerde Para Politikaları Kurulu’nun yapacağı toplantı ile faizlerde de değişiklik yaşanacağını, yatırımcıların piyasayı gözlemlemesi gerektiğini belirtti.
Piyasada döviz tırmanışı
Bankalarda Sterlin piyasada güne 7,66 TL olarak başladı.
Euro ise 6,44 TL ile işlem görüyor. Döviz üzerinden borçlanan birçok kişiye olumsuz yansıyacak bu rakamlar korkutuyor.
Dolar yeni haftanın ilk işlem gününde 5,80'in üzerine çıktı.
5,77 civarında başlayan Dolar, 23 Ekim'den bu yana ilk kez 5,80 seviyesini aştı. Kur 5,80 civarında hareket ediyor.
Çoğu bankada Dolar, 5,82 olarak işlem görüyor.
Ekonomist Erdal Güryay:
“ABD Başkanının bir paylaşımda bulunması bile piyasayı darmadağın edebiliyor”
“Döviz politik olaylara bağlı olarak yükseliyor. Türkiye’de şu anda ekonomik bir sorun ortada görünmüyor, bu nedenle Türk Lirasındaki değer kaybı siyasete bağlı olarak hareket ediyor. Bu da bize yansıyor. Türkiye’de enflasyonun düşmeyeceği yönünde bir beklenti var. Türkiye’nin dış politikaları, TL’nin değer kaybetmesine direkt etki ediyor. Bizim ülkemiz kaynak fakiri ve tüm ihtiyaçlarımızı döviz üzerinden alıyoruz. Şunun altını çizmek isterim ki, en çok ithalatı Türkiye’den yapıyoruz ve bu ithalatta döviz ödüyoruz. Türkiye’de döviz üzerinden ihracat yapan kişilere teşvik veriliyor, oradaki tüccarlar da bu teşviki alabilmek için döviz kullanıyor. Daha önce birçok kez, bu ticaretin TL üzerinden yapılması gerektiğini söyledik ancak bu değişecek gibi görülmüyor. Kısa vadede Türk Lirasının değer kazanacağını öngörmüyorum. Ekonomide uzun vadede plan yapmak çok zordur. Ancak gördüğünüz gibi, ABD Başkanının bir paylaşımda bulunması bile piyasayı darmadağın edebiliyor. Ne ekonomide, ne de siyasette uzlaşma görülmüyor. Dış politikalarda karşıtlık oldukça TL’nin değer kazanması zordur.”
Ekonomist Mustafa Besim:
“TL’de büyük bir değer kaybı öngörmüyorum”
“ABD’de açıklanan işsizlik oranlarındaki azalma, dünya genelinde Dolar’ın değer kazanmasına neden oldu. Türkiye dış fona ihtiyacı olan bir ülke ve faizlere dikkat etmesi gerekiyor. Bir senedir faiz oranları düşürülüyor. Geçtiğimiz aylarda tek haneye inen enflasyon, Kasım’da yine çift haneye yükselerek %10 civarına ulaştı. Geçen sene bu zamanlarda da aynısı yaşanmıştı. Perşembe günü Para Politikası Kurulu bir toplantı yapacak, bu toplantıda %14 olan faizin, %12’ye düşürülmesi çok büyük bir olasılık. Tüm bu nedenlerden, yatırımcılar şu anda piyasayı gözlemliyor ve beklemeyi tercih ediyor. Bu durum, borç alanlar için iyi, borç verenler için kötü… Amerika’da faiz politikası da bu hafta belli olacak. Amerika ve Çin arasındaki ticari anlaşma için de bekleniyor. Ancak bana sorarsanız, kurda büyük bir sıçrama yok. Belki iyimser düşünüyorum ancak TL’de büyük bir değer kaybı öngörmüyorum”
Ekonomist Dr. Ayşem Çelebi:
“Kısa vadedeki günü birlik iniş/çıkış hareketlerine asla aldanılmamalı”
“Türk lirasının değer kaybetmesinin nedenlerini iki ana başlık altında toplayabiliriz. Bu değer kaybının birincisine siyasi nedenleri, diğerine ise ekonomik nedenleri sayabiliriz. Bu saydığımız iki nedeni de kendi içerisinde “iç” ve “dış” etkenler olarak ayrıştırabiliriz. Zira birçok ekonomiste göre dövizdeki son hareketlerin esas nedeni dış siyasi etkenlerdir ve siyasi belirsizliklere en çok açık olan para birimi de Türk Lirasıdır. Türk Lirası’nın döviz karşısında bu denli değer kaybetmesi, ekonomik dengeleri değiştirecek güçte bir faktör ve bu değer kaybının nedenlerini ve etkilerini aşağıdaki başlıklar altında ifade edebiliriz:
1-TC ve KKTC’de enflasyon daha çok döviz kaynaklıdır. Döviz kurlarındaki artış, enflasyon rakamlarını tetiklemektedir.
2.-TC’de TL’ye karşı döviz kurlarının oynak olması birçok faktöre bağlıdır:
a.TC enflasyon ve yabancı enflasyon farklarının döviz kurlarındaki artış hızının üzerinde olması, eşit olmaması (uzun vadede etkisi başlıyor)
b.TC faiz ve yabancı faiz oranı farklarının döviz kurlarındaki artış hızının üzerinde olması, eşit olmaması (uzun vadede etkisi başlıyor)
c. Cari açıkların sürekli hale gelmesi
d. Ağır derecede dış enerji ithalatı bağımlılığı
e. Yatırımların azalması ve ihracatın ivme kazanamaması
f. Geo-politik sebepler: TC’nin, diğer ülkelerle olan siyasi münasebetleri (kısa vadede dalgalanmaya yol açıyor)
3-Tüm bu sebeplerden dolayı, TL bazındaki döviz kurlarındaki artış devam edecektir. A ve B maddeleri düzelmedikçe, TC’de döviz kurlarının aşağıya doğru yönelmesi mümkün değildir. Kısa vadedeki günü birlik iniş/çıkış hareketlerine asla aldanılmamalı, yıllık bazda artış devam edecektir.”