Türk Lirası’nın ABD Doları karşısındaki ‘önlenemeyen’ değer kaybı, dış basında da yer bulmaya devam ediyor. Dolar/TL’nin Asya borsalarının açılışıyla yeni haftaya 7.06’dan başlaması ve 7.23’e kadar yükselerek 6.7 seviyelerine geri inmesinin ardından İngiliz Guardian gazetesinde yayınlanan haberde, Türk Lirası’ndaki kötü gidişin diğer piyasaları etkilemesinden duyulan ‘kaygı’ya dikkat çekildi.
Türkiye’nin yabancı kurlarda alınmış büyük kurumsal borcu, kurun 'hızlıca çakılması' ve enflasyondaki hızla artma tehdidinin 'toksik bir birleşim' oluşturduğu yorumunu yaparken; Capital Economics’in baş küresel ekonomisti Andrew Kenningham da TL'deki devam eden düşüşün Türk ekonomisini 'resesyon'a doğru ittiği ve bir 'bankacılık krizi'nin tetiklenebileceği uyarısında bulundu.
Guardian’da Martin Farrer’in imzasıyla yayınlanan haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TL’deki değer kaybını tersine çevirmeye dair hafta sonu yaptığı ‘belirsiz’ açıklamalara rağmen düşüşün devam ettiği belirtilirken; BDDK’nın döviz cinsi varlıkları değiştirme işlemlerine sınırlama getirmesine de yer verildi.
Asya borsalarının da haftaya düşüşle başladığını (Japonya %1.6, Hong Kong % 1.8, Şangay % 1.7, Sidney % 0.5 ve Tayvan % 3). kaydeden Guardian, Türk Lirası’ndaki düşüşün yatırımcıları ABD Doları, İsviçre Frankı ve Japon Yeni gibi ‘güvenli cennetler’e yöneltmesiyle birlikte Euro’nun da son bir yılın en düşük düzeylerinden birini gördüğünü belirtti.
'Korku endeksi' yüzde 16 yükseldi
Öte yandan, ‘korku endeksi’ olarak bilinen ve piyasalardaki türbülansı ölçen Vix volatilite endeksi de pazartesi günü yüzde 16 arttı. Tüm bu gelişmeler, -halihazırda ABD Doları’ndaki yükselişin baskısı altında olan- gelişmekte olan piyasaların kurlarında TL’deki sürekli düşüşten etkilenebileceğine dair de kaygı yarattı.
"Durum onlar içi kaygı yaratıyorsa, yatırımcılar için de yaratmalı"
Avusturalya’nın Melbourne kentindeki online trading firması IG Market’in analistlerinden Chris Weston, krizin Türkiye’ye borç veren Avrupa bankalarını nasıl etkileyeceğini değerlendirmeye çalışan küresel marketlerin endişeli olduğunu söyledi:
“Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (ESMA), AB’nin Türkiye’deki duruma finansal olarak nasıl maruz kalacağına dair kaygılarını dile getirdi. Eğer bu durum onlar içi kaygı yaratıyorsa, yatırımcılar için de yaratmalı.”
"Toksik bir birleşim"
‘Bulaşma’ riskinin Türkiye’ye borç veren İspanyol, İtalyan ve Fransız bankalarını merkezine aldığına ve aynı zamanda da Arjantina ile Güney Afrika için kaygı yarattığına dikkat çeken ANZ Bank analistleri de, “Türkiye’nin yabancı kurlarda alınmış büyük kurumsal borcu, ancak kurun hızlıca çakılması ve enflasyondaki hızla artma tehdidi toksik bir birleşim” yorumunda bulundu.
“Liranın devam eden düşüşü, Türk ekonomisini kesin bir şekilde resesyona doğru itiyor"
Capital Economics’in baş küresel ekonomisti Kenningham da, “Liranın mayıs ayında başlayan düşüşü, şu anda Türk ekonomisini kesin bir şekilde resesyona doğru itiyor gibi gözüküyor ve bir bankacılık krizini tetikleyebilir. Bu, gelişmekte olan piyasalar için bir başka darbe olacak ancak daha geniş dışsal ekonomik etkileri, Euro Bölgesi için bile görece daha makul olmalı” dedi.