Fehime ALASYA
Ticaret Dairesi resmi verilerine göre; 2018 yılında ihracatta görülen yüzde 2’lik düşüş yanında, ithalatta ise yüzde 6’lık artış yaşandı.
2017 ve 2018 yıllarında ülkedeki ithalat ve ihracata Türkiye yönüne olan satışların azaldığı, Türkiye’den mal alımının ise arttığı görüldü.
2018 yılında Türkiye yönüne olan ihracatta 9 milyon dolarlık düşüş yaşanırken, buna karşın Türkiye’den ithalatta 70 milyon dolarlık artış oldu.
Resmi verilerde dikkat çeken bir diğer ayrıntı ise üçüncü ülkeler yönüne olan ihracatın artması oldu.
2017 yılında üçüncü ülkeler yönüne 33 milyon dolar olan ihracat ise geçtiğimiz yıl 40 milyon dolara çıktı.
İthalat ve ihracattaki seyrin Türkiye yönüne olan dengesini değerlendiren iş piyasası ise bu durumu dövizdeki hareketlilik ve buna bağlı yaşanan ekonomik krizin beraberinde getirdiği etkenlere bağladı.
2018 yılı Ocak - Kasım dönemi ihracatı, bir önceki yılın ayni dönemine göre yüzde 2 oranında bir azalma ile 91 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2017 yılında toplam 93 Milyon Dolar olan ihracat, 2018 yılında yüzde 2 gerileyerek 91 Milyon Dolar’a düştü.
İthalat ise yüzde 6 oranında artış yaşandı. 2018 yılı Ocak - Kasım dönemi ithalatı, bir önceki yılın ayni dönemine göre % 6 oranında bir artış göstererek, 1 Milyar 479 Milyon Dolar’dan, 1 Milyar 570 Milyon Dolar’a yükseldi.
Ülkeden ihraç edilen ürünler toplam 25 ana başlık altına yer alırken, buna karşın ithalatta 90 başlık yer aldı.
Ülkeye ithal edilen ürünler arasında en büyük pay yine yakıt, taşıt araçları, inşaat demiri, konfeksiyon, alkolü içkiler, mobilyalar ve aksamları ile ilaçlar olurken, ihraç edilen ürünler arasında süt ürünleri, narenciye, rakı, hurdalar, konsantre ve konfeksiyon başı çekti.
Sektör temsilcileri: En büyük etken döviz!
İthalat ve ihracattaki seyrin Türkiye yönüne olan dengesini değerlendiren sektör temsilcileri, bu durumu dövizdeki hareketlilik ve buna bağlı yaşanan ekonomik krizin beraberinde getirdiği etkenlere bağladı.
Türkiye piyasasındaki fiyatlarla girdi maliyetleri yüzünden rekabet edilemez duruma gelindiğini anlatan Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk, Türkiye’deki süt ürünleri satışının hızla durma noktasına doğru ilerlediğini ifade etti.
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz ise ülkedeki ithalatın artma nedenini dövizin yükselmesiyle, Kıbrıs’ın güneyinden kuzeyine kayan alışverişlere bağladı.
2017 yılında toplam 93 Milyon Dolar olan ihracat, 2018 yılında yüzde 2 gerileyerek 91 Milyon Dolar’a düştü. İthalat ise 1 Milyar 479 Milyon Dolar’dan, 1 Milyar 570 Milyon Dolar’a yükseldi. 2017 yılında üçüncü ülkeler yönüne 33 milyon dolar olan ihracat ise geçtiğimiz yıl 40 milyon dolara çıktı.
İthalatta arpa, ihracatta tütün ve narenciyede hızlı yükseliş
İthalat ve ihracat hareketlerindeki değişimlerde ise ürünler farklılık gösterdi.
İthalatta en hızlı yükseliş yüzde 47’lik artışla arpada görüldü.
Arpanın ardından yakıt ithalatında yüzde 44’lük artış, cam eşyalarında ise yüzde 38’lik yükseliş yaşandı.
En büyük düşüş ise yüzde 72 oranındaki gerileme ile halı sektöründe yaşandı. Piliç eti ithalatında da bir önceki yıla göre yüzde 66’lık gerileme görüldü.
Öte yandan ihracattaki en hızlı yükselişe geçen ürünler ise tütün ve narenciye olurken, buna karşın meşrubat ve meyve suları, ilaç ihracatındaki düşüş resmi verilere yansıdı.
İhracatta düşüş, ithalatta artış
Ticaret Dairesi resmi verilerine göre; 2018 yılında ihracatta görülen yüzde 2’lik düşüş yanında, ithalatta ise yüzde 6’lık artış yaşandı.
2017 yılında 93 Milyon Dolar olan ihracat, 2018 yılı aynı döneminde 91 Milyon Dolar olarak gerçekleşti.
2017 yılında 1 milyar 479 milyon dolar olan ithalat ise, bu yıl aynı dönemde 1 milyar 570 milyon Dolar’a yükseldi.
Ticaret Dairesi resmi verilerine göre; 2018 yılında ihracatta görülen yüzde 2’lik düşüş yanında, ithalatta ise yüzde 6’lık artış yaşandı. 2018 yılında Türkiye yönüne olan ihracatta 9 milyon dolarlık düşüş yaşanırken, buna karşın Türkiye’den ithalatta 70 milyon dolarlık artış oldu. Resmi verilerde dikkat çeken bir diğer ayrıntı ise üçüncü ülkeler yönüne olan ihracatın artmasıydı…
İthalatta yakıt ve taşıt araçları önde
2018 yılında yurt dışında adaya en fazla getirilen ürünler arasında her yıl olduğu gibi yine yakıt, taşıt araçları, inşaat demiri, konfeksiyon, alkolü içkiler, mobilyalar ve aksamları ile ilaçlar başı çekti.
Söz konusu dönemde 160 milyon dolar değerinde yakıt ithalatı yapıldı, 102 milyon dolarlık da taşıt araçları ithalatı yapıldı.
Resmi verilere göre; inşaat demiri ithalatına 58 milyon dolar, konfeksiyon için 41 milyon dolar, alkolü içkiler, mobilyalar ve aksamları için 32’şer milyon dolar, ilaçlar için ise 30 milyon dolar ithalat gerçekleşti.
Bunların yanında cep telefonu ve telefon cihazları, sigaralar, oto aksamları, arpa, alkollü içecekler, sanayi tipi malzemeler, hayvan yemleri, elektrik malzemeleri ve çimento gibi kalemler de ithalatta önemli ölçüde yer alan isimler oldu.
İhracatta 40 milyon dolarlık süt ürünleri, 18 milyon dolarlık narenciye
Geçtiğimiz yıl yapılan toplam ihracat içerisinde ise en büyük pay süt ürünleri, narenciye, rakı, hurdalar, konsantre ve konfeksiyon oldu.
Bir yıl içinde 40 milyon dolarlık süt ürünleri, 18 milyon dolarlık narenciye, 8 milyon dolarlık rakı, 6 milyon dolarlık hurda, 3 milyon dolarlık konsantre ve 2 milyon dolarlık konfeksiyon ihraç edildi.
Türkiye yönüne satışımız azaldı, Türkiye’den alışımız arttı
Hem ihracat hem de ithalatta başı çeken ülkeler arasında geçtiğimiz yıl yine Türkiye olurken, bu yöne olan satışımız azaldı, Türkiye’den ülkeye olan ithalatımız ise arttı.
2018 yılında Türkiye yönüne olan ihracatta 9 milyon dolarlık düşüş yaşanırken, buna karşın Türkiye’den ithalatta 70 milyon dolarlık artış görüldü.
2017 yılında Türkiye yönünde 59 milyon dolar olan ihracat, 2018 yılında 50 milyon dolara geriledi. 2017 yılında üçüncü ülkeler yönüne 33 milyon dolar olan ihracat ise geçtiğimiz yıl 40 milyon dolara çıktı.
Buna karşın ithalattaki rakamlarda Türkiye yönünde artış yaşandı. 2017 yılında Türkiye’ye 909 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken, bu rakam 2018 yılında 979 milyon dolara ulaştı.
İŞ PİYASASI NE DÜŞÜNÜYOR?
Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk:
“Döviz krizinden sonra maliyetlerin artmasıyla fiyatlara yansıyan artış, Türkiye piyasasında alıcı bulamamamıza neden oldu”
“Türkiye’ye giden faturalar, döviz hesaplamasından dolayı düşmüş gibi görünüyor. TL dövize çevrildiğinde sanal düşüş olduğu görülüyor.
Bununla beraber Türkiye yönüne yapılan ihracatlarda düşüş olduğu kesin. Bu da döviz krizinden sonra maliyetlerin artmasıyla fiyatlara yansıyan artış, Türkiye piyasasında alıcı bulamamamıza neden oldu, ihracatımız düştü. En önemli ihracat kaynağından biri olan süt ürünlerinin satış fiyatında yüzde 40’lık artışı Türkiye pazarı kaldıramadı. Yine döviz artışına bağlı olarak artan finans maliyetleri ile Türkiye pazarında banka faizlerinden kurtulmak için aşağıya çekilmiş, böylelikle bizim yüksek maliyetli fiyatlarımız oradaki piyasada rekabet edememiştir.
Bu nedenle Türkiye’deki süt ürünleri satışımız çok azaldı, hızla durma noktasına doğru ilerlemektedir. Ürün kalitesi ve hizmetimizde sorun yok, tek rekabet edemediğimiz yüksek girdi maliyetlerinden kaynaklanan nedenlerden rekabet edemiyoruz.
İthalat kısmında ise görülen artış Türkiye pazarındaki krizden kaynaklı düşük fiyatla dışa mal satma politikasından kaynaklandı. Bu durum Türkiye’den buraya ithalatın artışını açıklıyor. Türkiye’de malı elinde kalan tüccar, en yakın ve en hızlı pazar olan KKTC’yi tercih ediyor.”
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz:
“Komşumuzun talebi de daha uygun olan ithal ürünlere yönelmiştir”
“İthalatın artması talep olduğun gösteriyor. Ekonomik krizde ithalatın düşmesini bekliyorduk ama olmadı. Komşumuzun talebi de daha uygun olan ithal ürünlere yönelmiştir. Bu kriz halkımızın fakirleşmesine neden oldu. İthalatın düşmesi gerekti ama talep olmasıyla düşmedi. İthalat güney yönündeki alışverişlerle arttı.
İhracatta ise izolasyonlardan ötürü olan bu gerileme her geçen yıl daha da artacaktır. Bu konuda endişemiz vardır. Bu kaygıyla Türkiye ile bir form oluşturduk. Buradaki temel amaç piyasamızda görülen her türlü engeli ortadan kaldırmaktır. Umut ediyorum ki bunun meyvelerini bu yıl göreceğiz. Ürettiğimiz her ürünü bu görüşmeler çerçevesinde satabileceğiz. Yeter ki ürünlerimizin kalitesi ve ambalajına önem verip piyasada yer edelim. Biz bunun yolunu açarız ama malımızı da Türkiye’deki ürünlerle rekabet edebilir duruma getirmeliyiz. Bu sayede ihracat rakamlarını yukarıya çekebiliriz. Moralimizi bozmamak lazım, ada ülkesiyiz ve bizim ihracat ile ithalatımızı kapatmamız mümkün değil. Ancak ülkede eğitim ve turizm sektörü girdileri ile bu açığı kapatabiliriz. Bütçemizi artı değere ulaştırmak için de ihracata önem vermeliyiz.”
Fotoğraf arşiv