Emekli Oramiral Eşref Uğur Yiğit, bir ada devlet olan KKTC’nin yanı sıra Türkiye’nin de Kıbrıs’ın güneyinde vazgeçilmez hakları bulunduğunu belirtti.
Yiğit, öncelikle KKTC başta olmak üzere Mısır, Libya, Suriye ve Lübnan gibi diğer kıyıdaş ülkelerle bir an önce Deniz Yetki Alanları Sınırlandırma Anlaşması yapılması ve Münhasır Ekonomik Bölge ilan edilmesi gerektiğini kaydetti.
Yiğit, ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü’nde düzenlenen “Doğu Akdeniz Petrol Arama Stratejileri ve Kıbrıs” konulu çalıştayda onursal konuk olarak yaptığı sunum konuşmasında, denizlerin sahip olduğu zenginliğe fazlasıyla sahip olan Doğu Akdeniz’in, stratejik, askeri ve ekonomik açıdan asırlar boyu büyük öneme sahip olduğunu söyledi.
Yiğit, Doğu Akdeniz’in öneminin, soğuk savaş döneminde Ortadoğu, Balkanlar, Kuzey Afrika ve Kafkaslar’da meydana gelen gelişmeler, büyük Ortadoğu Projesi, ulaştırma hatlarının bu bölgeden geçmesi ve enerji kaynakları rezervlerinin bulunması nedeniyle daha da arttığını belirtti.
Dünyanın en büyük doğal gaz yataklarından biri olan Doğu Akdeniz’deki yüksek enerji potansiyelinin kaynak ve deniz paylaşılması mücadelesini de beraberinde getirmesinin kaçınılmaz olduğunu kaydeden Yiğit, şöyle devam etti:
“Bölge ülkeleri arasında bir ekonomik paylaşım mücadele alanı olan Doğu Akdeniz’in kıyıdaş ülkelerdeki mevcut politik istikrarsızlıklar ve yaşanan deniz yetki alanları anlaşmazlıklarıyla önümüzdeki dönemde bir sorunlar demeti haline gelmesi kaçınılmazdır.”
“21. YÜZYILIN EN KESKİN HESAPLAŞMASININ YAPILACAĞI BİR BÖLGE OLACAK”
Emekli Oramiral Yiğit, tarihin her döneminde büyük güçler tarafından rekabet alanı olarak algılanan ve ciddi çatışmalara sahne olan Doğu Akdeniz’in bugün olduğu gibi, yakın gelecekte de birçok açıdan dünyanın gündemine gelerek, 21. yüzyılın en keskin hesaplaşmasının yapılacağı bir bölge olacağını belirtti.
Yiğit, önemli ticaret yollarıyla enerji merkezlerini içinde barındıran Doğu Akdeniz’in dünyanın en kritik su yolunu oluşturduğunu ve doğal olarak kendisini kontrol altında tutabilen ülkelere büyük avantajlar sağladığını söyledi.
Emekli Oramiral Eşref Uğur Yiğit, Kıbrıs’ın güneyinde ve güneydoğusunda petrol ve doğal gaz aramaya dönük gelişmelerin, Doğu Akdeniz’in önemine paralel olarak, güvenlik endişelerini de beraberinde getirdiğini kaydetti.
Bölgedeki mücadelenin tarafı olan Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC’nin, muazzam imkanlara, doğal zenginliklere ve enerji kaynaklarına sahip bu denizden haklı beklentileri bulunduğuna dikkat çeken Yiğit, “bu beklentilerin gereği olarak balıkçılıktan deniz ürünlerine, petrolden doğal gaza kadar bizlere sınırsız imkanlar sunan mavi vatana sahip çıkmak, buradaki hak ve menfaatlerimizin bilincinde olmak Türk milleti olarak hepimizin en temel sorumluluğudur” dedi.
NELER YAPILMALI?
Emekli Oramiral Yiğit, öncelikle, sadece karada değil, deniz yetki alanlarında da egemenlik haklarının bulunduğu bilincinin toplum nezdinde yaygınlaştırılması gerektiğini söyledi.
Yiğit, KKTC başta olmak üzere Mısır, Libya, Suriye ve Lübnan gibi diğer kıyıdaş ülkelerle bir an önce Deniz Yetki Alanları Sınırlandırma Anlaşması yapılması ve Münhasır Ekonomik Bölge ilan edilmesi gerektiğini kaydetti. Yiğit, deniz yetki alanlarının etkin kullanımı için hukuki, düzenlemeler yapılması, devlet uygulamalarıyla hükümranlık haklarının pekiştirilmesi gereğine de vurgu yaptı.
“KORUMA VE KOLLAMA AZİM VE KARARLILIĞIMIZI SÜRDÜRECEĞİZ”
KKTC’nin ayrı bir ada devleti olarak Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin sözde ilan ettiği sahaların bir kısmında doğrudan hakları bulunduğunu kaydeden Yiğit, “Uluslararası mahkeme kararları dikkate alınarak Kıbrıs adasının ana karalar kadar deniz yetki alanlarına sahip olamayacağı prensibine istinaden Türkiye’nin de Kıbrıs’ın güneyinde vazgeçilmez hakları vardır” dedi.
Yiğit, Türk Deniz Kuvvetleri’nin Doğu Akdeniz’de hem Türkiye’nin, hem de KKTC’nin hak ve menfaatlerini koruma ve kollama azim ve kararlılığını sürdüreceğini söyledi.
“DOĞU AKDENİZ, DÜNYANIN EN BÜYÜK DOĞAL GAZ YATAKLARINDAN BİRİ”
Emekli Oramiral Yiğit, Doğu Akdeniz’in ekonomik değeri ve enerji kaynakları hakkında da bilgi verdiği konuşmasında, uluslararası petrol jeologları ile uzmanların bölgeye ilişkin analiz sonuç ve raporlarını aktardı.
Doğu Akdeniz’in dünyanın en büyük doğal gaz yataklarından biri olduğunu kaydeden Yiğit, Kıbrıs, Lübnan, Suriye ve İsrail arasında kalan bölgede 3.45 milyon metre küp doğalgaz ve 1.7 milyar varil petrol bulunduğu yönünde analizler olduğunu belirtti.
Yiğit, delta havzasında ise yaklaşık 7 trilyon metreküp doğal gaz ve 1.8 milyar varil petrol rezervinin bulunduğu yönünde tahminler bulunduğunu söyledi. Yiğit, Kıbrıs, İsrail ve Mısır arasında kalan alanda ise 10 trilyon metreküp doğalgaz, 8 milyar varil petrol, ayrıca doğuya uzanan bölgede ise 19 milyar varil petrole denk 3 trilyon metreküplük doğal olduğu yönünde tahminler bulunduğunu kaydetti.
Yiğit “Doğu Akdeniz’de toplam değeri 3 trilyon dolar olan 60 milyar varil petrole eşdeğer hidrokarbon bulunduğu değerlendirilmektedir. Doğu Akdeniz’deki bu hidrokarbon rezervi, Türkiye’nin yaklaşık 572 yıllık, Avrupa’nın ise yaklaşık 30 yıllık doğal gaz ihtiyacını karşılayabilecek seviyededir” dedi.