Haber İlk anda nasıl verildiyse zihnimize yerleşen de odur: Ruslar vurdu
Günlük haber akışını takip etmek, gerçekleri öğrenmeye yetmez. İzlediğimiz popüler medya organlarının içerikleri, uluslararası, bölgesel, yerel süzgeçlerden geçtikten sonra bize ulaşır.
Dünyayı, ülkeleri kontrol edenler, haber akışını da denetimlerinde tutarlar. Arzu ettikleri yönde düşünmemizi isterler. Güçler arasındaki savaş sadece ekonomi, politika ve silahla yürütülmez. Propaganda ile kamuoyu desteğini almazlarsa savaşı kaybedeceklerini biliyorlar.
Propaganda, sadece açık siyasi söylemden ibaret olmayan, (nesnel olması gereken) haber metinlerinin içine de sızan sinsi özelliklere sahip bir olgudur. Bu yüzden okur, gerçeklere ulaşmak için biraz araştırma yapmak, farklı kaynaklara başvurmak zorunda kalıyor.
Ukrayna’da düşürülen Malezya uçağı
Dünya’da bir anket yapılsa büyük çoğunluk uçağı, Rusya veya Rusya yanlısı Ukraynalı isyancıların vurduğuna inandığını söyleyecek. Çünkü olayla ilgili bize ulaşan ilk haberler özetle şöyleydi:
“Malezya Havayollarına ait bir uçak, Ukrayna’da Rus ayrılıkçıların kontrolündeki bölgenin üzerinde vuruldu. Uçaktaki 298 kişiden kurtulan olmadı. Uçağın Rus yapımı füzelerle vurulduğu açıklandı.”
Çok masum görülen bu ifadeler, felaketin faturasını Rusya’ya çıkarmamıza yetiyor. Aslında yukarıda verilen bilgilerin hepsi doğru fakat gerçeklerin tamamı değil. Egemen (kontrol edilen) medya gerçekleri öğrenmemizi sağlayacak ayrıntıları es geçiyor.
Cumhuriyet gazetesi yazarı Ergin Yıldızoğlu, alternatif kaynakları araştırarak bir takım ayrıntılara ulaşıyor. Buna göre:
- Ukrayna havacılık yetkilileri uçağı normal rotasının 200 km uzağına yönlendirdi;
- Yolcu uçağına Ukrayna savaş uçakları eşlik ediyordu;
- Ukraynalı yetkililer, uçak düşer düşmez, hiç beklemeden bunu Rusya’nın yaptığını açıkladı;
- Uçağı vuran füzeler Rus yapımı ama Ukrayna ordusunda da var; ve başka ayrıntılar.
Yenidüzen okuru’nun şansı ‘MEDYA’ sayfaları
Yukarıda yazdığımız önemli ayrıntıları uzakta değil, Yenidüzen sayfalarında bulduk. Sevgül Uludağ’ın hazırladığı ‘Medya’ sayfalarında, farklı yayın organlarında yayınlanan, daha çok güncel gelişmelerle ilgili yorum ve bilgilendirici yazılara yer verilerek, hızlı haber akışı içinde gözden kaçanları öğrenmemiz sağlanıyor.
Gelişmelerin perde arkası, önemli ayrıntılar ayağına kadar geldiği için Yenidüzen okuru kendini şanslı hissetmeli.
-------------------------------------------
SPOR SAYFASINDA DOLDUR BOŞALT
Maçlar var sonuçlar yok, okuyucu internete baksın öğrensin
22 Temmuz tarihli Yenidüzen’in spor sayfalarında yer alan bir başlık:
“Rövanş maçları başlıyor”
Haber Avrupa kupaları ön eleme turları ile ilgili ve eşleşmeler gösteriliyor, ilk maçların sonuçları veriliyor. “Bugün ve yarın oynanacak maçlarla tur atlayanlar belli olacak” diye yazılıyor.
Sonuçları merak ettiğim için ertesi günkü gazeteye bakıyorum, maçlarla ilgili herhangi bir haber yok. “Maçlar geç saatte oynanmıştı, baskıya yetişmemiş olabilir” diye düşünerek bir sonraki güne baktım sonuçlar yok. 3 gün sonrası olan 25 Temmuz tarihli gazeteye baktım yine yok.
Okura saygısızlık
22 Temmuz’da yayınlanan haber spor sayfalarındaki en önemli haber değildi elbette ama takip edilmesi gereken bir haberdi. Maç sonuçlarını yayınlamamanın bir tek gerekçesi olabilirdi; elinizde daha önemli spor haberleri vardı.
Hemen hemen bütün spor branşlarının tatilde olduğu yaz aylarında daha önemli hangi haberler olabilir diye ayni 3 günlük spor sayfalarını inceledim. Kıbrıs kaynaklı olduğu için gerçekten daha değerli diye kabul edeceğimiz haberler vardı ama gazetede spora ayrılan 5-6 sayfada Avrupa liglerine hiç mi yer yoktu?
Ayni sayfalarda yeralan “Ceyhun Gülselam Hannover’de”, “Xavi ayrılıyor”, “Evra da Juventus’ta”, “UEFA’dan PSG’ye ceza” gibi haberlerin Avrupa liglerinden daha önemli olduğunu herhalde iddia edemeyiz.
Yaz aylarında spor sayfalarını doldurmak zor olabilir. Daha az önemli (önemsiz değil) haberler, sayfalara yerleştirilebilir. Ama futboldaki plansız hücumu anlatmak için kullanılan “doldur boşalt” yöntemi ile sayfaları gelişigüzel doldurursanız, okura saygısızlık etmiş, “git sonuçları internette bul” demiş olursunuz.
Not: Okur Temsilcisi İbrahim Özejder, iki haftalık bir tatil molasının ardından yine yazmaya devam edecek…