2022 İşgücü Anketi sonuçlarına göre, ülkedeki toplam işsiz sayısı 9 bin 340 olarak tespit edilirken, KKTC genelindeki genel işsizlik oranı yüzde 6.3 olarak açıklanmıştı. 15-24 yaş grubundaki genç nüfusun işsizlik oranı ise yüzde 19.2 olarak tespit edildi.
Genç nüfusta işsizliğin, genel işsizlik oranının yaklaşık 3 katı civarında olması da, bizlere gençler arasında işsizliğin çok yüksek olduğunu göstermektedir. Yaklaşık her 5 gençten biri işsiz durumdadır.
2022 işgücü anketinde, toplam istihdam ise, 138,609 kişi olarak açıklandı. Toplam istihdam içinde kamu istihdamının payı ise, yüzde 25.6 olarak tespit edildi. Toplam istihdam içinde tarım sektörünün payı yüzde 4.2, sanayi sektörünün payı yüzde 8.4, inşaat sektörünün payı yüzde 9,9 ve hizmetler sektörünün payının da yüzde 77.5 olduğu görüldü.
Öte yandan, binlerce vatandaşımız Güney Kıbrıs’ da çalışmaktadır.Güney’de çalışanların, euro avantajından dolayı günden güne arttığını görüyoruz.
Kuzey Kıbrıs’ ta yaklaşık 127 bin sigortalı çalışan bulunuyor. Bu sayının yaklaşık 64 bini yabancı uyrukludur. Yabancıların yaklaşık yüzde 65’i TC uyruklu, yüzde 35’ i ise 3. Ülke vatandaşlarıdır. Özel sektörde çalışan yerli vatandaş nüfusun giderek azaldığı görülüyor.
Bütün bu veriler ortada iken, ülkede sürdürülebilir ekonomik bir büyümenin sağlanması ile birlikte, istihdam politikaları öne çıkmalı ve gençlere yönelik istihdam rakamları düzenli olarak artırılmalıdır.
İstikrarlı büyüme ve istihdamı gerçekleştirmek için, yerli ve yabancı özel sektör yatırımları ve altyapı ile insan kaynaklarını geliştirici kamu yatırımları desteklenmelidir.
Katma değeri yüksek mal üretimi için teşvikler artırılmalı, özellikle, sanayi, tarım, üniversite ve turizm sektörleri arasındaki ilişki geliştirilerek, birbirini desteklemelidir.
Kamu yatırımları, toplumun ihtiyacı olan, özellikle, eğitim, sağlık, enerji ve ulaştırma gibi alt yapı yatırımlarına yönlendirilmeli ve bu alanlarda yeni istihdamlar yaratılmalıdır.
İstihdamı artırma hedefi doğrultusunda, işletmelerin kurumsallaşması, markalaşması, ihracat imkanlarının artırılması ve krediye kolay erişim sağlamaları desteklenmelidir.
Özel sektörde, kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücret uygulamaları ile mücadele edilmeli, işçi sağlığı ve iş güvenliği koşulları güvence altına alınmalıdır.Zira, bu durumdan, devlet de vergi kaybına uğramakta ve özel sektörün cazibesi de zarar görmektedir.
Gençler, kadınlar, engelliler ve KKTC vatandaşlarının istihdamının artırılmasına itina gösterilmeli ve bu yönde teşvik politikaları uygulanmalıdır.
Ülkemizde halen, kamu kurum ve kuruluşlarında iş bulmak için yoğun talep vardır.Gerek iş güvencesi, gerekse de çalışma koşulları ve özlük hakları ile sendikal şemsiye, Kamu’ ya ilgiyi perçinlemektedir.
Öte yandan, geçtiğimiz günlerde, KIBTEK’ e yapılan sınavlı ve sınavsız personel alımı büyük tepki çekmiştir. Özellikle sınavsız, münhalsiz 63 kişilik istihdamlar, toplumda infial yaratmıştır. Hükümet’ e ve Kurum Yönetim Kurulu’ na yakın kişilerin akrabalarının işe alındığı iddia edilmektedir.
Bu bağlamda, Sendika(EL-SEN) geçici işçi statüsünde işe alınanların Toplu İş Sözleşmesine aykırı olduğu gerekçesiyle Mahkemeye başvuracağını açıklamıştır.Ayrıca, yapılan sınavda haksızlık yapıldığı gerekçesi ile, sınava katılan bazı gençler de dava açmaya hazırlanıyor.
Bahse konu bu sınavlar karşısında yaşananlar, gençler arasında yaratılan huzursuzluk ve fırsat eşitsizliği duygusunun dışa vurumunu en iyi şekilde göstermektedir.
KIBTEK’ in borçları artarken, 530 çalışanın olduğu bir Kurum’ a, ilave 141 kişi( yüzde 25) daha istihdam etmek, gerçekten şaşırtıcı ve ekonomik akla hiç de uygun değildir.KIBTEK’ e personel alınacaksa, ihtiyaç kadar, teknik bilgi ve donanıma sahip, objektif sınavla, liyakata göre istihdam yapılmalıdır.
Bu bilgiler ışığında, özellikle Kamu’ ya yapılan istihdamlarda, liyakata dikkat edilmemesi, münhalsiz, sınavsız geçici, sözleşmeli personel alımları yapılması, gençlerimizi üzmekte, ülkelerine olan inanç ve güvenini zedelemekte, fırsat eşitsizliği yaratmakta ve onları göç etmeye veya Güney Kıbrıs’ ta iş aramaya yönlendirmektedir.
Gençlerimizin, yurtlarına tutunmaları ve burda kökleşmeleri, gelecek kurmaları için, ülkemizde iş bulmaları ve mülk edinmeleri olmazsa olmazdır.