1989’da çıkan “İmar Yasası” 1991 yılında “ülkesel fiziki plan”ın çıkmasını öngörüyor ya da emrediyordu. Gelin görün ki, çeşitli nedenlerle-siyasi isteksizlik, ekip ve parasal kaynak yetersizliği v.s- gibi hazırlanamadı. 2011 yılında, “Şehir Planlama Dairesi” öncülüğünde başlatılan çalışmalar 2014 sonunda tamamlandı ve bakanlar kurulunun onayına sunuldu. Ancak henüz onaylanmadı.
*****
Şu zamana kadar plansız bırakılan ülkede, çarpık ve güvensiz yapılaşma, alt yapı bozuklukları, doğanın tahribatı , aşırı nüfus yığılması, kültürel ve tarihi eserlerin korunmaması, KKTC topraklarında bir “kültürel kimlik” sorunsalı yaratmasına, ekonomik ve sosyal yıkıma, tehlikeli ve güvensiz bir yaşam sürmeye, şehirlerin kasabalaşmasına, kasabaların köyleşmesine neden olmuştur.
Bunca yıllık harabiyetten sonra, bozuklukları düzeltmek imkansız olsa da, hiç olmazsa bu tarihten itibaren,ülkemizi koruma girişimlerine destek vermekten başka çaremiz kalmamıştır.
*******
Şu anda ülke genelinde sadece 2001 yılında yasalaşan Lefkoşa imar planı dışında bir plan yoktur. Bazı bölgeler ise emirnamelerle bir miktar planlama içindedir.
Mağusa, İskele, Güzelyurt, ve de Girne plansız biçimde yapılaşmaya devam etmektedir. Zevksiz, kalitesiz binalar habire yükselmekte, ana yollar, oto yollara alış veriş merkezleri yapılmaktadır. Kıyılarımız, doğal güzelliklerimiz, yeşil örtümüz, oyulan dağlarımız, biyolojik canlılarımız heba olup gitmektedir. Kalabalık, gürültülü yolları bozuk, trafik sıkışıklığı yaşayan, elektrik ve su sıkıntısı çeken sahte bir “metropol” görüntüsündeyiz. Bir ada ülkesi yaşantısı ve kültürü kalmamıştır.
İnsan endişeye düşüyor. Yetkililer, sorumlular bu adayı hiç mi sevmiyorlar? Yalandan “gelişmiş” bir Kıbrıs mı amaçları? Bilgisizlik mi, yetenek ve irade yoksunluğu mu var?
******
Şehir Planlama Dairesi, AB’den aldığı kısıtlı katkı ve danışmanlıkla bir plan hazırlamıştır. Bu plan temel bir rotayı gösterecek, buna bağlı olarak imar planları yapılacaktır. Onları teşvik etmek gerekiyor.
Fiziki planın hazırlanma sürecinde, şehir planlama dairesi, teknik konuda bilgi sahibi STÖ’lere, her bölgede yaşayan insanlara, belediye, muhtarlık gibi kurumlar ile danışma toplantıları yapmıştır.
Ancak planın hazırlanmasından sonra özellikle konunun paydaş STÖ ve meslek örgütlerinden eleştiriler gelmeye başlamıştır. Daha fazla katkı yapmak istemektedirler.
SIM Tv de son iki “Düşünüyorum” programında ilgili tarafları buluşturmaktan ve birlikte çalışmalarını teşvik etmekten çok mutluyuz.
ŞPD’nin 3-4 yıllık çalışmaları heba edilmemeli, meslek örgütlerinin de katılmasıyla yeni veriler ve teknik bilgileri güncelleştirip zenginleştirilmelidir diye düşünüyoruz.
Bu şekilde çalışma daha sonra çıkacak bölgesel imar planlarının yapılmasını da kolaylaştıracaktır.
Ülkemizde çok iyi yetişmiş mühendislerimiz, mimarlarımız, şehir plancıları, çevreci, kültür, tarih ve sosyoloji konusunda uzmanlaşmış insanlarımız vardır. Bu saydığım insanlar artık son noktada olduğumuzun sorumluluğu içindedir.
ŞPD bu insan kaynağı zenginliği ile eldeki planı çok daha derinleştirip geliştirebilir..
“Koruyarak Gelişen, Üreterek Büyüyen, Dünya ile Bütünleşen, Yenilikçi, İnsanların Yaşamakta, İş Yapmaktan Mutlu olduğu bir Kuzey Kıbrıs..”
(Ülkesel Fiziki Plan’ın Vizyonu)