Sezon yağış açısından verimli geçse de, buzlanma ve yüksek maliyetler çiftçiyi zorladı. “Bu maliyetlerle üretim olmaz, bazı yerlerde yüzde 70’lere kadar ürün kaybı var, böyle giderse üretimden kopacağız” diyen çiftçi, “bitme noktasında olduğunu” belirtti
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Bahar aylarının gelmesiyle, kuru tarımda da sezonun sonuna doğru gelindi. Bu yıl yağış anlamında sezon ‘iyi’ olarak nitelendirilse de, tarlada emek veren üretici istediği verimi yine alamayacağından yakındı.
YENİDÜZEN’e konuşan çiftçi, hem gübre fiyatlarının yüksekliğine işaret etti, hem de Aralık ve Mart aylarında yaşanan buzlanmadan dert yandı.
Özellikle maliyetlerin yüksek olduğunun altını çizen çiftçiler, “Tarihte ilk kez benzin fiyatı, mazot fiyatını geçti. Sadece bir gün tarlaya traktörle girsek sadece mazot için 2-3 bin TL harcıyoruz” dedi, mazot ve gübre fiyatlarının daha düşük olması gerektiğine dikkat çekti.
Tarım sektörünün her alanın da üreticilerin büyük sıkıntılar yaşadığını anlatan çiftçiler, “Böyle giderse üretimden kopacağız ve ekmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Çiftçiler ne dedi?
Ayhan Altıkat: “Bu ülkede ilk kez benzin fiyatı mazot fiyatını geçti, nasıl üretelim?”
“Sezona iyi başladık, sonra hem Aralık, hem de Mart ayında yaşanan buzlanmadan dolayı tarladaki ürün yandı. Arpada başak atanlar da oldu ama onlarda da tohum sıkıntısı var beyazlandığını için. Yetkililerin gelip tarlada inceleme yapmasını istiyoruz ki, bu ürünü Sano yapma fırsatını da kaçırmayalım. Üreticinin en büyük sorunu girdi maliyetlerinin yüksek olması. Biz üretmek istiyoruz ama mazot, ilaçlar, gübre çok pahalı ve üretemiyoruz. Bu ülkede ilk kez benzin fiyatı mazot fiyatını geçti. Eskiden traktörümün deposunu 400-500 TL’ye doldururken, şimdi 1500 TL’ye depomu doldurabiliyorum. Bu parayı ben doldurduktan sonra ben nasıl üreteceğim? Hep cebimizden veriyoruz, bu iş nereye kadar gidecek? Böyle giderse üretimden kopacağız ve ekmeyeceğiz. Birçok üretici kopacak, çünkü üretici çok zor durumda ve üreticilere destek şart.”
Rüstem Küçüker: “Tarlaya traktörle girsek sadece bir günde mazot için 2-3 bin TL harcıyoruz”
“Sezona zaten sorunlu başladık. Gübrenin gecikmeli gelmesiyle yüzde 90 oranında çiftçi gübresiz bir şekilde ekim işlemini gerçekleştirdi. Ekinler gübresiz de olunca, yaşanan buzlanmadan dolayı ürün tarlada kurudu. Bazı bölgelerde iyi olan noktalar da var. Bunun dışında maliyetler çok yüksek ve bu üreticiyi çok zorluyor. Geçen yıl bu zaman biçmeye başlayacağımızda mazotun litresi 6 TL’yken, şu anda 20.88 TL… Yani sadece bir gün tarlaya traktörle girsek sadece mazot için 2-3 bin TL harcıyoruz. Bu işi yıllardır yapıyoruz ve görünen köy de kılavuz istemez. Bu yıl elde edeceğimiz ürünle bu iş yürümez. Üreticinin üretime devam edebilmesi için gübre ve mazotun maliyeti daha düşük şekilde olmalı, destek şart.”
Haluk Ağa: “Bazı yerlerde yüzde 70’lere kadar ürün kaybı var”
“Sezon bizim için çok kötü geçti ve hiçbir şey yolunda gitmedi. Gerek geç gelmesinden, gerekse de fiyatlardan dolayı ürünü gübresiz ektik, sezon yağışlı geçmiş olmasına rağmen istediğimiz verimi alamadık çünkü iki kez buzlanma oldu ve gübresiz olan ürün tarlada heba oldu. Bazı yerlerde yüzde 70’lere kadar ürün kaybı var. Bunun yanında üretim esnasında da sıkıntılar yaşıyoruz. Maliyetlerin yüksek olması bizleri mutlu etmiyor. Bu maliyetlerle üretim yapılmaz. Şu anda biçmeye başlayacağım, gelecek sezon ekmemeyi düşünüyorum. Tarım sektöründe bir kaos olması da kaçınılmazdır.”
Haşim Tankı: “Bu maliyetlerle üretim yapılmaz”
“Sezona iyi başladık ama olumsuzluklar sonucu sezonu kötü bir noktada bitireceğiz. Hem Aralık, hem de Mart ayında buzlanma olmasından dolayı ürün tarlada eridi. Yetkililerin erken bir zamanda gelip, zararın ne olduğunu incelemesi gerekiyor. Bunun yanında girdi maliyetlerinin de yüksek olması üreticiye zor günler yaşatıyor. Bu maliyetlerle üretim yapılmaz. Geçen yıl 135 TL olan bir torba libazma, bu yıl 500 TL’ye kadar yükseldi. Böyle giderse üretimden kopacağız.”
Salih Tuğralı: “Biz üretmek istiyoruz ama bu fiyatlarla üretim olmaz”
“Bu yıl bizi en fazla üzen gübrenin zamanında ulaştırılamaması oldu. Ekmeden önce konuştuk, ‘gelecek’ denildi, ona güvenerek gübresiz ektik gelen gübre geç geldi. Hâlbuki bu yıl yeterli derecede yağış oldu ancak hem geç, hem de yetersiz gübre kullandığımızdan dolayı bu yıl da istediğimiz verimi alamadık. Mart ayı son yılların en soğuk yılı oldu ve buzlanma yaşandığından dolayı da ürünlerin birçoğu tarlada heba oldu. Yüksek maliyetler ve olumsuzluklar çiftçiyi bitirme noktasına getirdi. Biz üretmek istiyoruz, yok olmak istemiyoruz ama bu fiyatlarla üretim olmaz. Hiçbir üretici bu yükü kaldıracak durumda değil.”
Mehmet Nizam: “Tarım sektörü bitti ve kendi ayakları üzerinde duramayacak hale geldi”
“Şu anda üretim sektörü, her yönüyle durmuş durumdadır. Gerek mazot fiyatının yükselmesi, gerekse Mart ayında yaşanan olumsuz hava koşulları nedeniyle üreten insanlar çok zor durumda kaldı. Biz ürünü tarlaya ekerken mazotun litre fiyatı yaklaşık 6 TL iken, şu anda 20 TL’yi aşmış durumda… Biz bu ürünü şu anda 300 kilo biçmeliyiz ki bizi mutlu edebilsin. Buzlanmadan dolayı yüzde 30, yer yer yüzde 50 bir kaybımız oldu. Şu anda ürünün tarlada kalacağı gibi bir gözlem var. Tohumumuzu elde edebileceğimizi düşünüyorum, geçen yıla göre çok az daha iyi durumdayız. Maliyetler yükselmiş olmasına rağmen, üretime verilen destek bir çerez parası olarak kaldı. Genel üretim destekleri gözden geçirilmesi ve düzenlenmesi gerekiyor. Şu an elektrik de, mazot da, Doğrudan Gelir Desteği de (DGD) güncellenmelidir. Benim gözlemlediğim, şu anda Tarım sektörü bitti ve kendi ayakları üzerinde duramayacak hale geldi. Biz üretmeye hazırız ama bizlere destek verilmesi de şart. Meclis’te şu anda bir sözcümüz de var. Bizimle istişare içinde olacağına da inanıyorum. Umarım, hiçbir üretici yılın sonunda mağdur olmaz ve alın terinin karşılığını alabilir.”
Osman Tanyeri: “Bölgemizde tahminim, 100 kiloluk ürün alabileceğiz”
“Bu sezon kötü geçti diyebiliriz. Yağış konusunda iyi bir sezon oldu ancak, ürünü gübresiz ektiğimiz için buzlanma yaşanmasından dolayı ürün tarlada yanarak heba oldu. Aralık ayından sonra ilaçlayarak toparlamaya çalıştık ancak Mart ayında da tekrardan buzlanma olmasıyla o şansımız da kalmadı. Tarlada iyi durumda olan, biçilecek noktalar var ama yetersizdir. Bölgemizde tahminim, 100 kiloluk ürün alabileceğimiz yönündedir. Bunun yanında yüksek maliyetler de bizi çok zorluyor. Tarihte ilk kez benzin fiyatı, mazot fiyatını geçti. Bizi çok kötü günler bekliyor. Yetkililer, bir an önce gelip olup biteni terinde incelemeli ve üreticiye gerekli desteği vermeli.”
Şener Şakir: “Bu yıl ekmedim, böyle giderse gelecek yıl da ekmeyeceğim”
“Maliyetlerin bu kadar yüksek olmasından dolayı ben bu yıl ekim yapmadım, tarla boş duruyor. Her şeye iki, üç katı zam gelmiş durumda ve üretici, üretim yapamıyor, zorlanıyor. Böyle giderse gelecek yıl da ekmeyeceğim. Benim gibi birçok üretici de tarlasını ekmeyecek. Geleceğimizi görememek de çok kötü bir durum. Çünkü geleceğimiz karanlık.”
Soğuk havaların etkisini göstermesiyle buzlanmanın yaşanması bazı ekinleri etkiledi…