Sağlık Bakanlığı, dördüncü dozun da yapımına başlandığını duyurdu.
Bu verilere göre en az bir doz aşı olan kişi sayısının 276 bin 310 ile nüfusun yüzde 72.33’ünü, aşılarını tamamlayan kişilerin ise 261 bin 490 ile nüfusun yüzde 68.45’ini oluşturduğu açıklandı.
Üçüncü dozu alan kişi sayısı ise 48 bin 140 olarak belirtildi.
Derya ULUBATLI
Pandemiye karşı mücadelede oldukça etkili olduğu doktorlar tarafından her fırsatta tekrar edilen aşılamanın ülkemizdeki durumu kış aylarının yaklaşmasıyla yeniden gündeme geldi.
Geçtiğimiz günlerde aşıyla ilgili son rakamları açıklayan Sağlık Bakanlığı, dördüncü dozun da yapımına başlandığını duyurdu. Bu verilere göre en az bir doz aşı olan kişi sayısının 276 bin 310 ile nüfusun yüzde 72.33’ünü, aşılarını tamamlayan kişilerin ise 261 bin 490 ile nüfusun yüzde 68.45’ini oluşturduğu açıklandı. Üçüncü dozu alan kişi sayısı ise 48 bin 140 olarak belirtildi.
Havaların soğumasıyla birlikte artış göstermesi beklenen vakalar için aşının önemine vurgu yapan bazı doktorlar, esas önemli noktanın toplam aşılama rakamından çok, aşı dozlarının tamamlanması ve hatırlatma dozlarının zamanında yapılması olduğuna dikkat çekti.
Hekimler ne yorum yaptı?
Girne’de çalıştığı pandemi merkezindeki aşı bölümünün hizmet vermeyi durdurduğunu açıklayan Doktor Bülent Dizdarlı ise aşı sayısının 5 ay içerisinde günde 663’ten günde 40’a düştüğünü söyledi. Bu düşüşün sebebinin artan aşı merkezleri olduğunu da belirten Dizdarlı, aşılama oranının gösterilenden fazla olduğuna inandığını ancak esas önemli noktanın üçüncü dozların aksatılmaması olduğunu da sözlerine ekledi.
Öte yandan Pandemi hekimleri Emre Vudalı ve Nesil Bayraktar toplam aşı miktarının ötesinde aşıların bağışıklık sürelerinin kontrol edilmesi gerektiğine ve vakti geldiğinde hatırlatma dozunun yapılmasının önemine vurgu yaptı. Henüz pandeminin bitmediğine dikkat çeken hekimler, hem bireylerin hem de yetkililerin bunun bilinciyle hareket etmesi ve korunma tedbirlerini elden bırakmaması gerektiğini belirtti.
Cumhuriyetçi Türk Partisi Milletvekili ve Doktor Sıla Usar İncirli, ülkedeki ‘tam doz’ anlayışının yanlış olduğunu, iki doz Sinovac yapanların da ‘tam aşılı’ sayıldığını ve insanların bu şekilde yanıltıldığını dile getirdi. Çift doz Sinovac’ın yeterli olmadığını belirten İncirli, bu yüzden vakaların önünü bir türlü alamadıklarını belirtti. Bunun yanında hükümetin ‘aşı teşviki’ konusunda da yetersiz kaldığını ifade eden İncirli, “aşı tereddütü yaşayan kişileri ikna etmemek, aşı bulmak istemeyen Sağlık Bakanlığı’nın işine geldi” yorumunu yaptı.
Pandemi hekimi Emre Vudalı:
“Asıl önemli nokta aşının bağışıklık süresi”
“Asıl önemli nokta aşı bağışıklığının devam edip etmediği… Bunlar kontrol edilip dozlar gerektiğinde tekrarlanmalı”
Pandeminin başından bu yana aşılama oranlarının toplamına bakıldığında rakamların kötü görünmediğini belirten Pandemi hekimlerinden Emre Vudalı, bu noktada esas önemli olanın toplam aşılama oranı değil, ‘hangi aşının hangi dönemde yapıldığı’ olduğunu dile getirdi. Vudalı şunları aktardı: “Her aşının belli bir koruma süresi vardır. Siz toplumun yüzde yüzünü bile aşılasanız, aşıların etkinlik oranı düştüyse yapılan aşı sayısının bir anlamı olmaz. Bu yüzden aşılama oranından çok, hangi aşı hangi dönemde yapıldı ve bağışıklığı ne kadar devam ediyor buna önem vermeliyiz. Toplumsal bağışıklığın yüksek tutulabilmesi için aşılamanın sürekli güncellenmesi, yeni dozların yapılması, bağışıklık durumunun sürdürülmesi önemlidir”.
“Pandemi henüz bitmedi, tedbir elden bırakılmamalı”
Tüm dünyada olduğu gibi Kıbrıs’ın kuzeyinde de pandemi kurallarında birtakım gevşemeler yaşandığını ifade eden Vudalı, pandeminin henüz bitmediğini ve tedbirin elden bırakılmaması gerektiğini kaydetti. Vudalı şöyle devam etti: “Halen risk altında olan insanlar var. Çok rehavete kapılmamak gerekiyor. Adapass gibi önleyici tedbirler almaya devam etmeliyiz. Bunların kontrolleri, denetimleri düzenli olarak yapılmalıdır. Öte yandan kış ayları da geliyor ve dünyada genelindeki COVID-19 vakalarında bir tırmanış bekleniyor. O yüzden insanlar dikkatli olmalı, PCR testlerini düzenli olarak yapmalı ve maske mesafe kurallarına uymayı sürdürmelidir”.
Pandemi hekimi Nesil Bayraktar:
“Hatırlatma dozu çok önemli”
“Ülkedeki karmaşa COVID-19 tedbirlerini ve aşılama teşvikini geri plana attı… Hatırlatma dozları mutlaka yapılmalı”
Ülke genelindeki net aşı oranını söylemenin zor olduğundan bahseden Pandemi hekimlerinden Nesil Bayraktar, Güneyde ve Türkiye’de de aşılanan kişiler olduğunu ancak Sağlık Bakanlığı’nın sadece Kıbrıs’ın kuzeyinde aşılanan kişilerin verilerine ulaşabildiğini belirtti. Bu anlamda aşılama konusundaki oranların yeterli olup olmadığının bilinmediğini aktaran Bayraktar şöyle devam etti: “Aşılamanın söylenenin üzerinde olduğunu biliyoruz ama yine de genel aşılanma oranlarının yeterli olup olmadığını bilmiyoruz. Ayrıca adaya öğrenciler de geldi ve onların aşılama çalışmaları da başladı ancak onların da ne ölçüde aşılandığı, yeterli orana ulaşmada ne derece başarılı olunduğu bilinmiyor. Zaten bu noktada önemli olan genel aşılanma oranından çok bu aşıların vakti dolduğunda tekrarlanıp tekrarlanmadığıdır. 6 ay önce aşı programını tamamlamış birinin yeniden aşı olup olmadığını bilemiyoruz. Hatırlatma dozu çok önemli bir konudur ve atlanmaması gerekir”.
“Ülkedeki karmaşa COVID-19 ile mücadeleyi geri plana attı”
Kış aylarında vakalarda artış beklendiğine de dikkat çeken Bayraktar, aşı programlarının düzgün uygulanması halinde vakalar artsa da, hastaneye yatış oranlarının düşük olacağını ifade etti.
Aşıya talebin azalması ve aşılamanın şu an için gündemde kalamamış olmasının kendilerini endişelendirdiğine dikkat çeken Bayraktar, özellikle okulların açıldığı bu dönemde aşıya yönelmenin önemine vurgu yaptı. Bayraktar şunları aktardı: “Öğretmenler özelinde bakıldığında çoğu eğitimci Johnson&Johnson aşısı oldu ve bu aşının etkinliği de 6 ay içerisinde doluyor. Özellikle bu tarz kurumlarda iş yapan kişilerin aşıları yeniden tekrarlanmalı, hatırlatma dozları aksatmadan yapılmalıdır ancak ülke gündemindeki karmaşadan dolayı ne yazık ki COVID-19 mücadelesinde biraz geriye düşülmüştür. Umarım aşılama teşviki bir an önce yeniden başlar ve sağlık alanında mücadeleye yeniden önem vermeye başlarız. Bu dönemde bağışıklığın güçlü kalması için mutlaka hatırlatma dozları yapılmalıdır”.
Dr. Bülent Dizdarlı:
“Aşı olanların sayısı günde 663 kişiden 40 kişiye düştü”
“Genel aşılama oranı fena değil ancak üçüncü dozu olmayan kişiler hiç aşı olmamış gibi sayılacak”
Geçtiğimiz günlerde Girne’de çalıştığı pandemi merkezindeki aşı bölümünün hizmet vermeyi durdurduğunu açıklayan Dr. Bülent Dizdarlı, bu gelişmeyi aşı merkezine gelen kişilerin azlığına bağladı. Dizdarlı şunları söyledi: “Yaklaşık 4 buçuk ay süreyle yaptığımız aşılamalarda toplam 18 binin üzerinde doz uygulaması yaptık. En yüksek günümüzde 663 kişiye aşı yaptığımız oldu ancak benim görevi bıraktığım geçtiğimiz Cuma günü yapılan aşı sayısı 40’a düşmüştü. Burada ciddi bir düşüş yaşandı ancak bunun nedeninin aşılama oranının düşmesinden çok Girne bölgesinde aşılama için açılan tesislerin artması olduğunu düşünüyorum”.
“Üçüncü dozu yapmayan kişiler hiç aşı olmamış gibi olacak”
Aşılama oranlarının açıklanandan daha yüksek olduğuna inandığını belirten Dizdarlı, kayıt ve istatistik olarak Bakanlık verilerinin biraz geride kaldığını savundu. Dizdarlı şöyle devam etti: “Sisteme işlenmediler ama bence aşılama oranları gösterilenden daha yüksek. Zaman geçmesine rağmen üçüncü dozunu yaptırmayanlar hiç aşı yapmamış gibi görünecektir, bu yüzden üçüncü doza yönelim sağlanmalıdır ancak genel olarak verilerin tutulmasında ciddi bir bilgi eksikliği olduğunu düşünüyorum”.
Dr. Sıla Usar İncirli:
“Ülkemizde ‘tam doz’ kriterleri yanlış”
“Sağlık Bakanlığı’nın ‘tam doz’ anlayışı yanlış… Bu yüzden vakalar düşürülemiyor”
Aşının toplamda ne kadar kişiye yapıldığından çok doz şemalarının tamamlanması ve hatırlatma dozlarının vaktinde yapılmasının önemli olduğunu söyleyen Dr. Sıla Usar İncirli, Kıbrıs’ın kuzeyindeki ‘tam aşılı’ kriterlerinin yanlış olduğuna dikkat çekti. İki doz Sinovac olmuş kişilerin tam aşılı kabul edilmemesi gerektiğini belirten İncirli şöyle devam etti: “İki Sinovac bir BioNTech de olanı ya da iki BioNTech olup üzerinden altı ay geçeni de tam aşılı kabul ediyorlar ancak bu doğru bir uygulama değildir çünkü özellikle Sinovac aşısının artık ‘tam program’ sayılabilmesi için üç doz yapılması gerektiğini öğrendik. Bizdeki iki doz eksik sayılmalıdır, aksi taktirde özellikle bu yeni varyanta karşı bazı kişiler savunmasız kalıyor. Sağlık Bakanlığı onları tam aşılı kabul ettiği için onlar da rahatça geziyorlar ve günün sonunda savunmasız kalıyorlar. Virüs bulaşının sürekli devam etmesini bir türlü pandeminin atlatılamamasını buna bağlıyorum”.
Pandemi hastanesinde yatan aşılı kişilerin genellikle bu ‘eksik aşılı’ kişilerden olduğunu dile getiren İncirli, bu kişilere üçüncü dozlarının da bir an önce yapılması gerektiğini ancak Sağlık Bakanlığı’nın yeterli çalışmayı gereken zamanda yapmadığını, müdahale için çok geç kalındığını savundu.
“İki Sinovac tam doz sayılıyor, insanlar eksik aşıyla geziyor, vakalar düşmüyor”
Sinovac etkisini yitirdikten sonra BioNTech ya da Pfizer gibi aşıları olan kişilerin de aslında sıfırdan aşı olmuş sayıldığını kaydeden İncirli, Sağlık Bakanlığı’nın dördüncü doz olarak açıkladığı şeyin de aslında bu ek aşıların ikinci dozu sayıldığını ve bunların yapımı için de çok geç kalındığını anlattı. İncirli şunları söyledi: “Sağlık Bakanlığı burada çok önemli bir eksiklik gösterdi. İki Sinovac bir BioNtech olmuş kişiyi de tam doz saydı ama aslında öyle olmamalıydı. Yapılan bu üçüncü doz sıfırdan yeni bir aşı olarak sayıldığından bunların da ikinci dozunun yapılması gerekirdi ama Sağlık Bakanlığı bu konuda geç kaldı, dördüncü doz dediği şeye henüz yeni başladı ve kişilerin aşı şemaları tamamlanamadı. Ben bu konuda Ağustos’tan beri uyarılarda bulunuyorum için çünkü hava serinleyince virüs bizde de artacak ve şu an dördüncü dalganın başındayız. Bunun karşısında durabilmek için aşılanmış olmamız gerekirdi ancak ülkemizde bu anlamda aşılama ne yazık ki yetersizdir. Dozlardaki eksiklikten dolayı vaka sayılarını bir türlü düşüremiyoruz. Bu süreç çok daha hızlı işlemeliydi.”
“Aşı tereddütü yaşayan kişileri ikna etmemek Sağlık Bakanlığı’nın işine geliyor”
Öte yandan aşı tereddütü yaşayan kişilerin ikna edilmesi konusunda da yeterli mücadelenin verilmediğini iddia eden İncirli, “bununla baş edebilmek için mutlaka aşı kampanyaları yapılması gerekirdi ancak bunların hiçbiri bizim ülkemizde yapılmadı” yorumunu yaptı. Bu tereddütün Sağlık Bakanlığı’nın ‘işine geldiğini’ de savunan İncirli şunları aktardı: “İnsanlar aşı talep etmedi, Bakanlık da aşı bulmak zorunda kalmadı. İnsanların bu düşüncesi yetkililerin işine geldi. Bakanlık da aşı bulmak için yeterli çabayı göstermediği gibi, olan Astra Zeneca aşılar da geri gönderildi. Hükümet her anlamda COVID-19 ile mücadelede eksik kaldı”.