Hüseyin ÖZBARIŞCI
Çağdaş Kamu Araçları İşletmecileri Derneği (Kar-İş) ve Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği (KTTTB), akaryakıt zamları ile toplu taşımacılığın devam edemeyeceği gerekçesi ile toplu taşımacılığı bir günlüğüne durdurdu.
Araçlarının motorlarını söndüren otobüs şoförleri ve bazı taksiciler, dün Meclis önüne giderek basın açıklaması yaptı, taleplerini dile getirdi.
Yapılan görüşmeler sonucunda akşamına hükümetle uzlaşıldı ve toplu taşıma yeniden başladı.
Taleplerini ileten iki birlik, söz konusu taleplerinin yerine getirilmemesi takdirde eylemlerinin daha da sertleşerek devam edeceğinin altını çizdi. Kar-İş ve Toplu Taşımacılar Birliği’nin başlattığı ortak eyleme taksi şoförleri ve kamyon şoförleri de destek verdi.
Kar-İş Başkanı Fuat Topaloğlu Meclis önünde yaptığı açıklamada, “Toplu taşımacı bedel ödemekten usanmıştır. Mazot ücretleriyle ilgili geri adım atılmazsa ve toplu taşımacılıkla ilgili bir politika geliştirilmezse araçlı eyleme geçeceğiz” dedi.
Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği Başkanı Menteş Aytaç da açıklamasında, “Mazotu alamazsak işimizi icra edemeyiz. Yani istesek de, istemesek de toplu taşımacılık zaten duracak. Akaryakıta gelen zammın geri alınması gerekir. Halkımız kesinlikle bu zamları kaldıramaz. Toplu taşımacı hiç kaldıramaz” ifadelerini kullandı.
YENİDÜZEN’e görüş bildiren otobüs ve taksi şoförleri ise akaryakıt fiyatları nedeniyle taşımacılığın durduğunu belirtti, “Aracımıza mazot koyamaz durumdayız, araçlarımızı işletemez hale geldik” şeklinde konuştu, birliklerin başlattığı eyleme destek verdi.
Birliklerin talepleri
Hükümetin geçtiğimiz hafta yaptığı son akaryakıt zammından sonra 14 Mart itibariyle toplu taşımacılığı durduracaklarını açıklayan Kar-İş ve Toplu Taşımacılar Birliği Yönetim Kurulu Üyeleri, dün taşımacılığı durdurdu. Taşımacılığın durmasıyla birlikte hükümet yetkilileriyle görüşen Yönetim Kurulu üyeleri, hükümete taleplerini iletti, görüşmenin ardından eylemi askıya aldı.
Kar-İş ve KTTTB’nin hükümetten talepleri şu yönde:
- “Toplu taşımacının belini büken akaryakıt zamlarının geri alınması.
- Toplu taşımacıya akaryakıtın fonsuz ve KDV’siz verilip sübvanseye edilmesi.
- Kamu hizmeti veren toplu taşımacının gelecek olan yakıt artışlarına karşı korunup önlem alınması.
- Ülke genelinde toplu taşımacılığın sürdürülebilir, çağdaş bir yapıya kavuşması için çalışmaların başlatılması.”
Kar-İş Başkanı Fuat Topaloğlu:
“Toplu taşımacı bedel ödemekten usandı”
Çağdaş Kamu Araçları İşletmecileri Derneği (Kar-İş) Başkanı Fuat Topaloğlu, meclis önünde açıklama yaparak, mazot ücretleriyle ilgili geri adım atılmaması ve toplu taşımacılıkla politika geliştirilmemesi durumunda bugün itibariyle araçlı eyleme geçeceklerini söyledi, “Bizim kavgamız ekmek kavgasıdır” dedi.
Topaloğlu şöyle konuştu:
“Hükümet edenlere 1 aydan beridir gerek basın yoluyla, gerekse bire bir olarak toplu taşımacılığın ne durumda olduğunu, ne şartlar altında yürüdüğünü izahat ettik. Gelmiş geçmiş hükümetlerin de, bugünkü hükümetin de maalesef toplu taşımacılıkla ilgili hiçbir politikaları yoktur. Sadece toplu taşımacılıktan anlayan ve anlamayan herkes yorum yağmaktadır. Bizim ülkemizde toplu taşımacılık yoktur çünkü taşımacılık bitme noktasına geldi. Taşımacılar bu yükü kaldıramıyor. Bu zamlarla, bu ağır şartlarda toplu taşımacılık yapılamaz yüzde 145 zam yapılan ve bir hafta içerisinde yüzde 14 zam yapılan toplu taşımacılığa sırf bu ülkede 1-2 kişi istedi diye, sermaye istedi diye geceden sabaha trilyonları kazandırdılar. Toplu taşımacı bedel ödemekten usanmıştır. Yılda 3 kez toplu taşımacılığa ödeme yapıyorsunuz. 800 araçla 24 bin öğrenci taşınıyor. Harçlar ve sosyal yatırımları bizler gecikme faizli ödüyoruz. Mazot ücretleriyle ilgili geri adım atılmazsa ve toplu taşımacılıkla ilgili bir politika geliştirilmezse araçlı eyleme geçeceğiz. Bu konuda ciddi bir politika üretilmesi gerekir. Bizim kavgamız ekmek kavgasıdır.”
Eylemin ardından hükümet yetkilileriyle masaya oturan Kar-İş Başkanı Fuat Topaloğlu, görüşmenin ardından “K.T Çağdaş Kar-İş olarak hükümet ile yapılan görüşmelerde mutabık kaldığımızı, eylemimizi askıya aldığımızı, toplu taşımacılığın tekrardan başlatıldığını kamuoyuna duyururuz” açıklamasını yaptı, motor söndürme eylemi askıya alındı.
Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği (KTTTB) Başkanı Menteş Aytaç:
“Toplu taşımacılar bu zamları kaldıramaz”
Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği Başkanı Menteş Aytaç da yaptığı açıklamada, son dönemde yapılan akaryakıt zamlarının toplu taşımacılığını durma noktasına geldiğini belirterek, yapılan zamların geri alınması gerektiğini, taşımacıların yapılan bu zammın altından kalkamayacağını dile getirdi.
Aytaç şunları söyledi:
“14 Ocak 2022 gününden bugüne kadar mazota yüzde 107 zam yapıldı. Son 6,42 olarak gelen zam, bizleri mazot alamayacak duruma getirdi. Bizim ana giderimiz mazottur. Mazotu alamazsak işimizi icra edemeyiz. Yani istesek de, istemesek de zaten toplu taşımacılık duracak. Biz bu yola çıkarken halkımızı da düşündük. Çünkü halkımızla birlikte aynı pompadan petrol alıyoruz ve kaderimiz birdir. Bu kaderi değiştirmek için buradayız ve hükümet edenlere şunu dememiz gerekiyor: Akaryakıta gelen zammın geri alınması gerekir. Halkımız kesinlikle bu zamları kaldıramaz. Toplu taşımacı hiç kaldıramaz. Bu yüzden en erken bir zamanda hükümet eden yetkililerimiz ülkeye petrol getiren iki firmanın dışında ne yapmaları konusunda çalışma başlatmalılar. Bizler tümümüz iki firmaya çalışıyoruz. Toplu taşımanın pahalı olmaması, kullanılabilir olması için bizlere vergisiz, fonsuz ve devletin kazandığı paranın alınmadan bize mazotun verilmesi gerekir. Mazot bize ucuza verilirsin ki, biz de toplu taşımacılığı daha kolay sürdürebilelim.”
Otobüs ve taksi şoförleri ne dedi?
Cemal Gece: “Son zamla birlikte resmen sıfırlandık”
“Mazot almayı bir kenara bıraktık, bozulan araçlarımızı tamir edebilecek durumda bile değiliz. Açıkçası araçlarımızı çalıştıramıyoruz. Biz bunlarla boğuşurken bir de bu zammın yapılması bizi iş yapamaz duruma getirdi. Bundan 4-5 ay öncesine kadar 1700 TL’ye depom dolardı ve bu beni 1 hafta idare ediyordu. Bu zamlar sonrasında 3 bin TL’ye yaklaştı ve depom dolmadı ve doldurmaktan vazgeçtim. Şu anda kazandığımız para mazot almayı bile karşılamıyor. Geçen hafta yapılan bu mazot zammının geri alınması gerekiyor. Çünkü bu zamla birlikte resmen sıfırlandık. Zam geri alınmazsa ülkede toplu taşımacılık denen bir şey kalmayacak.”
Murat Karalar: “İçinde bulunduğumuz durum, sektörün tıkanmasına sebep oldu”
“Eylemin içeriği yapılan zamlarla ilgilidir. Son yapılan zam öncesinde iki kez daha zam oldu ve bu durum taşımacılıkla ilgili sürdürülebilir bir durum değildir. Bu gidişat bizim sonumuz olur düşüncesiyle sokaktayız. Artık bu sistemin dışarısına çıkılıp yakıta sübvanseye sistemine girilmesi lazım... İçinde bulunduğumuz durum, sektörün tıkanmasına sebep oldu. Hükümet, bizim sesimize kulak vermeli. Sonuna kadar hakkımızı alabilmek için de mücadelemize devam edeceğiz.”
Arif Aksulu: “Bu ülkede toplu taşımacılık bitmek üzere”
“Bizim tek derdimiz yakıt konusunda değil, yedek parçada da yüksek maliyetler ödüyoruz. Bu fiyatlara bir de yakıt zammı eklenince bu eylem kaçınılmaz oldu. İki birlik de ortak hareket ediyor, bu güzel bir şey. Çünkü sorun hepimizin sorunu. Yapılan bu zam geri alınması lazım, bu ülkede toplu taşımacılık bitmek üzere.”
Adnan Doğruyol: “Kimse bu sektörle ilgilenmiyor”
“Toplu taşımacılık bu ülkede hükümetlerin vurdumduymazlığından dolayı çok kötü durumdadır. Biz, yüksek maliyetler ödeyerek mesleği sürdürüyoruz. Yapılan son akaryakıt zammıyla birlikte bu iş artık yapılamayacak duruma gelmiştir. O yüzden biz son yapılan zammın geri alınmasını istiyoruz, aksi takdirde toplu taşımacılık yok olacak. Bizim işimiz insanlarımızı en güvenli ve en ucuz bir şekilde gideceği yere götürmek ancak yaratılan koşullar bunu mümkün kılmıyor. Kimse bu sektörle ilgilenmiyor, bu sektör büyük bir sektör ve var olması gereken bir sektör. Yetkililer, sesimize kulak vermeli.”
İsmail Gürsoy: “İşleyerek yok olmaktansa, işlemeyelim ki olan paramız da cebimizde kalsın”
“Mazot zamları ve hayat pahalılığı nedeniyle artık taşımacılığı yapılamaz duruma getirdi. Bizim hükümetten istediğimiz yaşayabileceğimiz şekilde, gerek sözleşmelerimiz, gerekse de yol tarifelerinin yapılabilir seviyelerde olabilmesidir. Beklentimiz, sorunlarımıza erken bir zamanda çözüm bulmalarıdır. Pazartesi sabahı çocuklarımızı okullarına götüremedik. Bu, büyük bir eğitim zayiatıdır. Bu durumdan biz de hoşnut değiliz ancak bu koşullarda yapamıyoruz. Bir aracın borçlanarak masraflarını karşılamak ne kadar doğrudur. Gelinen aşamada borç alacak gücümüz de kalmadı. İşleyerek yok olmaktansa, en azından işlemeyelim ki olan paramız da cebimizde kalsın.”
Muhammet Biberoğlu: “Zam geri alınacak başka türlü üstesinden gelemeyiz”
“Bu zamlardan dolayı gerçekten çok etkilendik. Taksi metremize artış gelse bile yolcu bulup da aracımıza koyamayız. Şu anda bir Mağusa-Lefkoşa veya havaalanı transferi en az 250-300 TL yalnız yakıttır. O yüzden çok mağdur durumdayız. Bizlere ya bir katkı konacak, ya da son yapılan zam geri alınacak. Başka türlü biz bunun üstesinden gelemeyiz. Üstesinden gelebilme lüksümüz artık kalmadı.”
Seydi Polat: “Zamların altından kalkamaz duruma geldik”
“Biz taksiciler olarak bu zamların altından kalkamaz duruma geldik. Ercan Havaalanı’nda müşteriler bize Lefkoşa’ya gitmenin maliyetini soruyor, fiyatı söylediğimiz zaman insanlar taksiye binmekten vazgeçiyor. Havaalanından Lefkoşa’ya 230 TL’ye geliyoruz, bunun 110 TL’si yakıt… Geri kalanla vergi vereceğiz, seyrüsefer çıkaracağız, yoksa evimizi mi geçindireceğiz?”
Muhammet Ercan: “Sadece zam yaparak hiçbir şey elde edilmez”
“Hepimizin derdi aynı… Burada toplanma amacımız tektir, o da hayat pahalılığıdır. Hükümetimiz, zam yapmaktan başka bir şey düşünmediğinden dolayı bizler de ayakta kalabilmek için hakkımızı arıyoruz. Bugün var olan akaryakıt zamlarıyla, bu tarifelerle taşımacılık yapmamız ve kazanç elde etmemiz mümkün değil. Hükümetten beklentilerimiz, zam yapmak yerine, alternatif çözümlerle toplu taşıma adı altında taksiler de dahil olmak üzere bu sektörlerin hizmet verebilmesini sağlamak ve bizleri ayakta tutmaktır. Sadece zam yaparak hiçbir şey elde edilmez.”
Mustafa Osmanoğlu: “Renkli mazota geçmeliyiz”
“Bizlere renkli mazot verilmesi lazım... Toplu taşımacılığın ayakta durabilmesi için tek çare budur. Eğer bu yapılmaz, akaryakıt da sübvanseye edilmezse, battık demektir. O yüzden bu konuda çalışmalar yürütülmesi lazım. Bunun dışında aldığım duyumlara göre büyük bir şirketin borcunu sildirmesi gündemde… Nasıl ki, garip köy otobüsçüsü aç kalma pahasına vergisini, sigortasını ödemekle mükellefse, ilgili kişi de borcunu ödeyecek. Bunu da söylemek isterim.”
Fatih Koçaker: “Aracımızı işletemez hale geldik”
“Açık söylemek gerekirse durumumuz hiç de iyi değil. Sürekli yapılan mazot artışı boynumuzu büktü. Aracımıza mazot koyamaz durumdayız, aracımızı işletemez hale geldik. Buna bir çare bulabilmek için sokağa çıkıyoruz, sesimizi duyurana kadar da vazgeçmeyeceğiz.”
Fotoğraf: Burçin AYBARS