Hava sıcaklığının yükselmesiyle artan yangınlar, ülkenin orman varlığına ciddi tehdit oluştururken riskleri ortadan kaldırma ve olası yangınlara etkili müdahale çabaları da sürüyor.
Orman Dairesi, orman yangınlarına karşı 125 kişilik bir ekip ve 25 araçlık filo kurdu. Türkiye’den gelecek bir yangın söndürme helikopteri ise haziran ayından itibaren sabit olarak KKTC’de konuşlanacak.
Yangınların yüzde 98 gibi yüksek bir oranla insan kaynaklı olduğuna dikkat çeken Orman Dairesi Müdürü Cemil Karzaoğlu, halkı gerekli önlemleri almaya çağırdı; yangın belirtisi görüldüğünde derhal 199, 177 veya 101 numaralı ihbar hatlarının aranmasını istedi.
Kalkanlı-Tepebaşı yangının üzerinden bir yıl geçti
Geçtiğimiz yılın 17 Mayıs’ında Kalkanlı-Tepebaşı bölgesinde 973,08 hektar alanı etkileyen yangında, 800 yıllık anıt ağaçların da bulunduğu yaklaşık 280 bin ağaç zarar gördü.
Orman Dairesi Müdürlüğü’nün yangına ilişkin raporunda, yangının bölgedeki kızılçam ağaç dallarına temas eden enerji hatlarından kaynaklandığı tespiti yer aldı.
Yangının ülkeye zararı, yaklaşık 22 milyon (21 milyon 675 bin 505 TL 89 krş.) TL olarak belirlendi.
Orman Dairesi, Aralık ayıyla birlikte, bölgeyi ağaçlandırma çalışmalarına başladı, 2020-21 sezonunda ise 70 bin fidan dikilebildi.
Orman Dairesi Müdürü Cemil Karzaoğlu, Türk Ajansı Kıbrıs’ın (TAK) sorularını yanıtlayarak, bu sene benzer olayların yaşanmaması için aldıkları önlemleri anlattı.
Karzaoğlu, bunun yanında, halk tarafından alınması gereken önlemler ve fidan dikimine ilişkin bilgiler de verdi.
Son durum
Karzaoğlu, alan temizliğine ilişkinin ihalenin açılmasıyla birlikte Aralık ayında bölgenin temizliğine başlandığını, Nisan ayına kadar olan 4 aylık süre içerisinde de, pandemi kısıtlamalarına rağmen, alan temizliği, sürüm, fidan dikimi ve odun satışının bölge içerisinde eş zamanlı olarak gerçekleştiğini anlattı.
Mevcut odunların, ilk olarak ihtiyacı olanlara ve ticaretini gerçekleştirilen kişilere bölgede satıldığını, daha sonra ise tüm vatandaşların faydalanabilmesi için Lefkoşa’ya taşındığını belirten Karzaoğlu, burada da satışın devam ettiğini kaydetti.
“Bu sezon için 125 kişilik yangın ekibi kuruldu”
Karzaoğlu, bu sene de benzer olayların yaşanmaması için yoğun bir şekilde çalıştıklarını, 125 kişilik bir yangın ekibinin kurulduğunu, ancak bunun yeterli olmadığını, yerel yönetimler ve Karayolları’nın da yol kenarlarında rutin temizlik yaparak Daire’ye destek olması gerektiğini söyledi.
Karzaoğlu, “Şu anda işimizi döndürüyoruz. Ama çok daha iyi olabilir. Burada zamanla yarışıyoruz” dedi.
25 araçlık yangın filosu
Araç kapasitesinin de artırıldığına dikkat çeken Karzaoğlu, 5 dozer, 3 greyder, 1 ekskavatör, kamyon ve yangın araçlarından oluşan 25’e yakın aracın dairenin hizmetinde olduğunu, bu araçların yangına erken müdahale edilebilmesi için çeşitli kritik bölgelere yerleştirildiğini belirtti.
“Vasıflı şoföre ihtiyacımız var”
Bilgisayar üzerinden bu araçların takibini de yapabildiklerini, her aracın günde ne kadar çalıştığını, hangi güzergahta olduğunu bilgisayardan izleyebildiklerini gösteren Karzaoğlu, “Araç sıkıntımız yok. Ancak bu 25 aracı aktif olarak kullanabilen en az 25 vasıflı şoföre ihtiyacımız var. Bu araçların tanesi 1,5 milyon TL. Değerini bilmemiz lazım, boş durdukları her an milli bir kayıp” ifadelerini kullandı.
Karzaoğlu, araç şoförlerinin sözleşmeli olarak alınıp, sürekli değiştiğini, devamlı olarak görev yapmalarının sağlanması için düzenlemelerin yapılması taleplerini yineledi.
“Yangın helikopteri hazirandan itibaren sabit olarak konuşlanacak”
Karzaoğlu, konuşlanması planlanan yangın helikopteri ile ilgili de bilgiler aktararak, şu anda ihalenin Türkiye’de sonuçlandığını ve Haziran ayından itibaren sezon bitimine kadar Daire’ye ait atölyede sabit olarak konuşlanmak üzere ülkeye geleceğini söyledi.
Gözetleme kameraları kritik noktalara yerleştirildi
Türkiye Cumhuriyeti Orman Genel Müdürlüğü’nden de ciddi bir teknik donanım desteği aldıklarını vurgulayan Karzaoğlu, son olarak geçen ay teslim alınan yardım gözetleme kameraları ve mobil güneş panellerinin kurulumunun gerçekleştiğini ve kritik noktalara yerleştirildiklerini belirtti.
“Tatlısu bölgesi orman istasyonu bizim olmazsa olmazımız”
Tatlısu bölgesinde yeni tesis edilecek olan ve Tatlısu bölgesinde görevli personelin ve vatandaşların temas kuracakları orman istasyonu ve yangın hazır kuvvet ekip istasyonuna ilişkin yaşanan sıkıntıları da dile getiren Karzaoğlu, “Dağın kuzey kısmını kontrol edebilmek için orta noktada bir yer istedik. Tatlısu-Girne-Geçitkale yollarının birleştiği yerde. Bakanlar Kurulu kararı ile bize bu yer tahsis edildi. Ardından, vatandaşın biri, yaşayacak yeri olmadığını söyleyerek, bu binayı işgal etti. Bu mal bizim. Kaymakamlık şikayetçi, biz şikayetçi. Maalesef, bir türlü dışarı atamıyoruz. Mahkemeyi bekliyoruz, sürekli erteleniyor. Bize yardımcı olunmuyor” dedi.
Karzaoğlu, istasyonun ayrılan binaya kurulmasıyla tüm alana hakim olacaklarını, yangın ekiplerini arabada bekletmek yerine bölgede bir ofislerinin olacağını, vatandaşın da ihtiyaçlarını giderebileceği bir yer planladıklarını belirtti ve “Burası bizim olmazsa olmazımızdır” dedi.
“Yangın mevsimi geldi. Yol kenarındaki tarlalarınızı sürün”
Karzaoğlu, yangını engellemek için alınması gereken kişisel tedbirlerden de söz etti.
Yol kenarlarında bulunan özel arsalarda yangınların sık görüldüğünü ifade eden Karzaoğlu, kişilerin arsalarının yola yakın kısımlarını Mayıs ayının gelmesiyle biçip, sürmeleri gerektiğini, böylece yoldan geçen araçlardan sıçrayan kıvılcım sonucunda büyük alanların yanmasının engellenebileceğini söyledi.
“Yangınlar yüzde 98 insan kaynaklı”
Orman Dairesi Müdürü Cemil Karzaoğlu, arazi ve orman yangınların yüzde 98’inin insan kaynaklı olduğuna vurgu yaparak, en büyük sebepleri şu şekilde sıraladı:
“Enerji nakil hatları, çöplük alanlar, arazi iş makinelerinin bakımının yapılmasından dolayı atılan kıvılcımlar, vatandaşın temizlik amaçlı yaktığı ateş ve piknik sırasında dikkatsiz davranışlar.”
Karzaoğlu, vatandaşların yangın belirtisi gördüklerinde derhal 199 İtfaiye, 177 Orman Yangın veya 101 Sivil Savunma Acil telefon hatlarından birini arayarak yetkililere haber vermeleri çağrısında bulundu.
“Yangında 280 bin ağaç yandı, 300 bin ağaç dikilecek”
Karzaoğlu, sıcakların başlamasıyla, yangın bölgesinde Aralık ayından beri yürütülen Daire ağaçlandırma çalışmalarının sona erdiğini kaydederek, “Ağaçlandırma ihalesi yaptık, fiyat yüksek olduğu için ihaleyi iptal ettik. Parayı emanete aldık, 650 bin TL. Kendi imkanlarımızla devam etmeye karar verdik. Hizmet alımı yaparak, 4 aylık sürede, 70 bine yakın badem, çam, selvi, harnup fidanı diktik” diye konuştu.
Karzaoğlu, yangında kaybedilen 280 bin ağacın yerine 300 bin ağaç dikme hedefinde olduklarını kaydetti.
“Ormana zeytin ekmenin mantığı yok, çam ağacı dikilsin. Bize sadece meyve değil, nefes de lazım”
Orman Dairesi Müdürü Karzaoğlu, fidan dikmenin en uygun zamanının, toprakta nem bulunan aralık, ocak ve şubat ayları olduğunu hatırlattı.
Karzaoğlu, ormana ekilebilecek türlerden de bahsederek, çoğu kişinin zeytin fidanı ekmede ısrarcı olduğunu, ancak Kıbrıs ormanlarının ana türünün kızılçam ve servi olduğunu, ardından da ise harnup, zeytin ve diğer türlerin geldiğini söyledi ve şunları ekledi:
“Ormana zeytin ekmenin bir mantığı yok. Ekilecekse, önerim, bugün Mesarya ovasında ana yolun altında ve üstünde arpa, buğday ekilen birçok tarla vardır. 5 bin dönümlük arazinin hepsine arpa, buğday ekmek yerine, en azından bin dönümüne zeytin dikilsin. Ormana da çam ağacı dikilsin. Çamın meyvesi yenilmiyor ama çam ağacı temiz hava sağlıyor. Özellikle, günümüzde bir nefesin ne kadar kıymetli olduğunu herkes çok iyi biliyor. Bize sadece meyve değil, hava da lazım.”
“Bakım da lazım.. Unutmayalım ormanlar hepimizin”
Ağaçlandırmanın sadece fidan dikmekle de kalmadığını, ardından bakımının da yapılması gerektiğini hatırlatan Karzaoğlu, dikimin ardından gelen dönemde mutlaka ot alma, çapa bakımı yapılması gerektiğini de söyledi.
Karzaoğlu, “Biz Orman Dairesi olarak elimizden geleni yapıyoruz. Ama unutmayalım, ormanlar hepimizin. Ormanlarımızın korunması için hepimiz elbirliğiyle çalışmalıyız” dedi.
Haber: Cemre Peral Yanıker -Fotoğraf: Süleyman Önal