Yapılması Gerekenler ve Yaptıklarımız

Salih Sarpten

Söylemeye gerek eğitim sistemimiz birçok açıdan eleştiri almaktadır. Bu eleştirilerin başında da statüko halini almış geleneksel anlayış gelmektedir. Bu anlayışın üzerine bir de vizyon içermeyen uygulamalar eklenince sistem tamamen çökme noktasına geliyor…

Aslında çağdaş eğitim sistemlerine bakıldığında nelerin yapılması gerektiğini anlamak pek zor değil. Eğitim bilimi literatürü bu konudaki makalelerle dolu. Eğitimi yönetenlerin en azından bunlara göz atması gerektiğini düşünüyorum.

Örneğin PISA sonuçlarına göre uzun yıllar birinci sırada olan Finlandiya neden son dönemlerde birinciliği başka ülkelere kaptırdı? Finlandiya Eğitim Bakanlığı’ndaki yetkililer bu soruya şöyle yanıt veriyorlar:  “Yeterince iyi olduğumuzu düşündüğümüz için parasal kaynakları biraz kestik. Bu direkt etkiledi. İkinci olarak dünyayı gezdik, diğer ülkelere bu işin nasıl yapılacağını öğrettik. Simdi onlar da bizim kadar iyi ancak bu durumdan şikayetçi değiliz…”

Demek ki olabiliyormuş? Yani çağdaş sistemlerde olan uygulamaları incelemek, oralardan beslenmek ve sistemi güçlendirmek mümkünmüş… Finlandiyalı eğitim uzmanlarının diğer ülke uzmanlarına neler önerdiklerini başka bir ifadeyle onlarda olup, biz de olmayanlara şöyle bir bakalım.

  • Eğitim sistemindeki hiçbir uygulama; çocuğu bıktırıcı, yorgunluk verici düzeyde olmamalı. Bu nedenle böylesi ev ödevi ve sınavları sistemden çıkarttık. Biz de ise ödevler ve sınavlar öğrencileri bezdirir durumda dahası psikolojilerini ve kişiliklerini bozar noktada…
  • En önemli şeylerden biri öğrencilerin güvenliği ve iyi oluşu... Daha sonra da iletişim içinde olmak ve hep birlikte öğrenme ortamını oluşturmak geliyor. Öğretmen çocuklara da söz hakkı tanıyor. Onlar da birebir sınıftaki öğrenme ortamına dahil oluyor, konuşmaya teşvik ediliyorlar. Biz de isesus konuşma”, “sen öğretmenin anlattıklarıma bak, yoksa sınavda soruları çözemezsin” yaklaşımı baskın…
  • Farklı kültürlerin bir arada olmasına önem veriyoruz. Eşitlik öncelikli. Hiçbir aşamada eğitim paralı değil. Bir okula her kültürden, etnik kökenden insan gelebilir. Biz de ise fırsat eşitsizliği son derece yüksek. Okullar, öğrencilerin etkin ve kültürel kimliklerine göre ayrışmış durumda…
  • Çevre bilincini önemsiyoruz. Yeni müfredata göre öğrencilerin sadece bilgiyi değil, beceri, değerler, tutumlar ve irade gibi daha geniş becerilere sahip olmaları önemseniyor. Değerlendirmeyi sadece öğretmen yapmıyor. Öğrenci kendi kendini ve akranını değerlendiriyor. Biz de ise hükümet uygulamaları bile çevre bilinci yok sayılıyor. Öğrenciyi sadece sınavla değerlendiriyoruz.
  • Finlandiya’da öğretmenlere çok önem veriliyor. Üniversiteler, öğretmen olmak isteyenleri nasıl göründüğü, nasıl biri olduğuna dair sözlü bir sınava daha alıyor. Öğretmenlik, doktor olmaktan çok daha zor… Öğretmen olabilmek için yüksek lisans ya da doktora yapmış olması gerekiyor. Biz de ise öğretmenlik kamuya kapak atmanın en kolay yolu.
  • Üniversiteye kadar herhangi bir sınav yok. Herkes devlet okulunda okuyor. Okullarda müfredat farkı bulunmuyor. Teste inanmıyoruz. Biz de ise bunların tam tersi var. Farklı müfredatlar içeren okullarımız var ve tek inandığımız şey testler…
  • Finlandiya eğitim sisteminin önemsediği nicelik değil, nitelik. Biz de ise niteliği dikkate alan yok, önemsediğimiz tek şey sınavlardaki niceliksel başarı...

Ve son söz… Finlandiyalı eğitim uzmanlarına göre bir eğitim sisteminin iyileştirilmesi için öncelikle olarak öğretmene destek verilmeli. Öğretmene, öğretmen eğitimine yatırım yapılmalı…

Şimdi biraz düşünün ve şu soruya yanıt verin: “Son dönemde eğitimde yaşananlar, bizi doğru yere mi götürüyor yoksa çok yakında bir duvara çarpmak üzere miyiz?”


Biliyor muydunuz?

Dünyanın En İyisi Oxford Oldu.

Eğitim konusunda otorite kabul edilen derecelendirme kuruluşlarından Times Higher Education (THE) 12 yıldır hazırladığı dünyanın en iyi üniversiteleri sıralamasında Oxford Üniversitesi 1. sıraya yerleşerek zirveye yükselen ilk İngiliz üniversitesi oldu. İşte 2016-2017 sıralamasına göre Dünyanı En İyi Üniversitesi sıralamasından ilk ondaki üniversiteler:

  1. Oxford Üniversitesi (Birleşik Krallık)
  2. California Teknoloji Üniversitesi (ABD)
  3. Stanford Üniversitesi (ABD)
  4. Cambridge Üniversitesi (Birleşik Krallık)
  5. MIT (ABD)
  6. Harvard Üniversitesi (ABD)
  7. Princeton Üniversitesi (ABD)
  8. Imperial College London (Birleşik Krallık)
  9. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (İsviçre)
  10.  California Berkeley Üniversitesi (ABD) ve Chicago Üniversitesi (ABD)

Anlayana Gülmece

Yalakalık

Padişah bir saray yaptıracak. Yalaka çavuş durur mu? Hemen talip olmuş saray inşaatına. Tez elden bitirmiş işleri. Teslim edecek. Padişah almış vezirini sarayı gezmeye çıkar.

Yalaka çavuşla çok iyi anlaşamayan vezir, sarayın tuvaletinin olmadığını fark eder ve bu durumu padişaha hissettirmeye uğraşır.  Hemen söze başlar:

  • Hünkarım! Sayın ki çişiniz geldi. Nasıl gidereceksiniz? Nereye edeceksiniz?

Yalaka çavuş fırsat verir mi? hemen atılmış söze. Vezire dönerek:

  • Sana ne… Koskoca padişah! Sana mı soracak nereye edeceğini? Nereye isterse oraya eder!