Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, yapılan teknik inceleme sonucunda; KIB-TEK’in zarara uğratılmasında, bir kısım çalışanın da ciddi ihmali olduğu, yıllardan beridir sistemin denetlenebilir olması için hiçbir gayret gösterilmediğini, yöneten siyasilerin de vukufiyetsizliklerinden veya geçerli olmayan diğer nedenlerle KIB-TEK’i zarara uğrattıklarının değerlendirildiğini ileri sürdü.
Yarkıner yaptığı yazılı açıklamada, Makine Mühendisleri Odası’nın güncel tespitlerini açıklayarak, KIB-TEK’e zarar verenlerin tespit edilmesi halinde (birkaç kadrolu personelin ve şaibeli kararları olan siyasilerle birlikte) yargı önüne çıkarılmaları gerektiğini, buna engel olanların günaha ortak olacaklarını ileri sürdü.
KTMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın KIB-TEK’in sistemli çalışabilmesi için gerekli teknik desteği vermeye hazır olduğuna işaret eden Yarkıner, Kıb-Tek’te teftiş-denetleme ve soruşturma yapmanın tam zamanı olduğunu vurguladı.
Kıb-Tek’e ait 8 adet Wartsila marka Jeneratör makinaların ihalesiz veya direk Wartsila Firmasından tedarik edilecek malzeme ve işçilik ile bakımlarının yapılması için 1 Temmuz tarihli YGK’ye istinaden 233/2021 sıra numarası ile ihaleye çıkıldığını anımsatan Yarkıner, söz konusu ihalenin ihale yasasına ve söz konusu YGK‘de aykırı olduğu, ihale bedelinin bakım maliyetleri açısından yüksek olduğu, ihale edilen bakım işinde de taşeron firmanın kullanılmasının doğru olmadığı, ödeme ve teslim alma sistemlerinin “şaibeli olduğu huşlarının” Makina Mühendisleri Odasınca; Başbakanlığa, Başbakan Yardımcılığına, Rekabet Kurulu’na, KIB-TEK Genel Müdürlüğü’ne, ihale dokümanını imzalayan makina mühendisine, Ombudsmana, tüm muhalefet partilerine, KKTC MİK Başkanlığı’na ve ELSEN Yönetimine yazılı olarak 6-12 Eylül tarihleri arasında gönderildiğini söyledi.
Söz konusu yazıya istinaden, düzeltici hiçbir aksiyon alınamadığına dikkat çeken Yarkıner, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Sadece KIB-TEK Genel Müdürlüğünce bizi de bilgilendirerek, zeyilname yapılarak ihale bedeli 4.356 Milyon Euro’dan 3.400 Milyon Euro’ya düşürüldüğü hususunda mesaj ile bilgilendirildik. Yine de ihalenin bedelinin yüksek olduğu, ihtiyaç olan yedek parçaların doğru olmadığı hususundaki gerekçelerimiz KIB-TEK Genel Müdürlüğü’ne sözlü olarak da anlatılmış ve ihalenin iptal edilmesi hususu rica edilmiştir.
İhalenin gayrı yasal olduğuna dair “somut olan teknik ve yasal’’ gerekçelerimiz dikkate alınmadığı için 14 Ekim 2021 tarihinde ihalenin iptali için YİM’de dava açtık. Davamızın dosyalanmasını müteakip ihale ilgili bakanlık tarafından geri çekilmiştir.
Söz konusu 233/2021 Sayılı ihale geri çekilmesine rağmen, KIB-TEK için mücadelemiz devam edecektir. Bu maksatla, 23 Ağustos 2021 tarihli Bakanlar Kurulunca 2 adet santralın da ihalesiz, muteber olmayan gerekçelerle kamuoyu duyurusu olmadan Wartsila Firmasına (Wartsila Firmasının bu şekilde şaibeli işlere nasıl iştirak ettiği hususu da ciddi bir muammadır) verildiği tespit edilmiştir. Hukuk Danışmanımız tarafından bu maksatla Wartsila ile yapılan sözleşme KIB-TEK’den talep edilmiştir. Gerekli dökümanlar elimize geçtiğinde sorumlular hakkında yasal işlemlerimiz devam edecektir.”
Santrallerin mesnetsiz gerekçelerle, usulsüz yöntemlerle tedarik ve bakım yapmak üzere çıkarılan YGK‘lerin, KIB-TEK ile ilgili örgütlerin, muhalefet dahil, reaksiyon gösterilmemesi, eleştiri yapılmaması ciddi şekilde hayret verici olduğunu vurgulayan Yarkıner, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) ve Makina Mühendisleri Odası (MMO) olmasa bu mesnetsiz gerekçelerle KIB-TEK’in zarardan zarara telef eden uygulamalara maruz kalacağını vurguladı.
Bu faaliyetlerin KIB-TEK’i sadece zarara uğratmakla kalmadığını, enerji üretim maliyetlerinin artmasına ve dolayısı ile KKTC halkının enerjiyi gerçek değerinin üzerinde almasına ve AKSA Şirketinin de rayiç bedelin üzerinde enerji satmasına imkan sağladığına dikkat çeken Yarkıner, KTMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından yapılan güncel durum tespitini de kamuoyuyla paylaştı.
Tespitler şöyle:
“Önceki dönemlerde de Malzeme tedarik listelerinin yine mesnetsiz yapıldığı ancak OEM malzemenin tedarik edilebilirliği ve ödemelerin de gerekli test kontrol yapılarak teslim alınması için şartnamelerde istem belirtilmiştir.
Yine önceki dönemde, ihtiyaç duyulan yedek parçaların tedarik edilmesini müteakip bakım ve onarım hizmetlerinin KIB-TEK marifeti ile yapılmasının öngörüldüğü tespit edilmiştir. Halbuki aynı bakımlar mevcut iktidar döneminde ihale ile dışarıya yapılması planlanmıştır.
Geçmiş dönemde de tedarik edilen yedek parçaların KIB-TEK adına irat kayıt edilmediği veya eksik veya yetersiz kayıt edildiği hususu, bir belgenin incelenmesi neticesinde tespit edilmiştir. Santrallerden sorumlu, makinalardan sorumlu mühendis ile yedek parça envanterinden sorumlu personel ile ilgili teftiş ve denetim işlemi yapılmalıdır.
Arıza kayıtlarına uygun olarak malzemenin kullanıldığı/sarf edildiğine dair belge, kayıt bulunmamaktadır (her iktidar döneminde).
Hiçbir geçerli neden olmamasına rağmen irat kayıt edilmeden malzemenin ödenmesi sadece mevcut iktidarın döneminde görülmüştür.
Eski dönemde tedarik edilen yakıtın evsafının değiştirilmesi için tek bir mühendisin imzası bulunan dokümandaki gerekçeler de maalesef doğru değildir. Sorumlular hakkında yasal işlem yapılmalıdır.
233/2021 Sayılı ihale dokümanlarında imzası olan mühendislerin OEM malzemeyi neden istemediklerinin, neden irat kayıt edilmeden malzeme bedelinin ödeneceğinin, ihale dokümanlarında malzeme artırılması varken (ihale bedelinin artması) neden malzeme eksiltmesinin olamayacağı hususları soruşturulmalıdır,
Üreticiden teyitli bakım planlarının neden ihale dokümanları arasında olmadığı ile ilgili mühendise soru sorulmalıdır,
Halihazırda 23.08.2021 tarihli Bakanlar Kurulunun verdiği yetkiye istinaden 3’üncü ve 4’üncü makinaların yapılan bakım hizmetlerinin, kullanılan yedek parçaların ve yapılan irat işlemlerinin, imzalanan sözleşmenin tespiti için ivedilikle teftiş ve denetimi yapılmalıdır.”