Yazarın Cesareti
Türk yazar Defne Suman ile konuşana kadar yazar olmak için gerçekten cesur olmak gerektiğinin farkına varmamıştım.
Defne Suman, Yunanca’ya da çevrilen ve hâlihazırda kitapçılarda yerini alan “Yaz Sıcağı” isimli kitabının tanıtımı için Kıbrıs’a geldi ve kitabını tanıttı.
Yazar birkaç yıldır Atina’da Yunan eşi ile birlikte yaşıyor. Türkiye’ye sürekli gidip geliyor. Türkiye’de bir yoga okulu sahibidir. Yoganın Türkiye’de tam olarak kabul görmediğini öğrendiğimde oldukça şaşırmıştım. Dini çevreler tarafından dini kurumlara ters olmakla addediliyor.
Kitap Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs üçgeninde geçiyor. Bir Türk kadınının hikâyesidir. Bu kadın bir Yunan adamla tanışıyor. Görünüşte ve başında bir aşk meselesidir. Ardından durumlar çarpıcı bir boyut alıyor. Ortaya çıkan sırlarla kitabın başkarakterinin hayatı darmadağın oluyor ve hikâye aşk hikâyesinden sapıyor. Bu sırlar ana karakterin kendisi, ailesi ve tarih ile ilgili öğrendiği sırlardır.
Yazar ile tanışıp konuşmadan önce kitap ve yazar ile ilgili bildiklerim yukarıda anlattıklarımdı. Kendisi ile yaptığım röportajda, bana başkarakterin yaşadığı büyük çöküntüler arasında 1974 olaylarına dair tarihi gerçekler olduğunu da ifade etti. Kitap, diğer şeylerle birlikte Kıbrıslı Rum kadınların Türk askerler tarafından şiddete maruz kaldıklarını anlatıyor. Suman, bu olaya Türkiye’deki okuyucuların tepki gösterdiklerini belirtti. Şaşkınlık ve şüphe tepkileri verildiğini söyledi.
Böyle bir zaman diliminde Türkiye’de bir yazarın hikâye şeklinde de olsa tepki çekebilecek şeyler yazmasını oldukça cesur bir davranış olarak görüyorum. Korkup korkmadığını sordum. “Türkiye’de bu yazarların yaşamının bir parçasıdır. Her zaman her şey için hazır olmalıdır yazarlar” diye yanıtladı. Evet… Cesaret gerekir!
Bu kitabın Kıbrıslı Rumlar tarafından okunacağına ve belki de içerdiği tarihi teşhisler sebebiyle benimsenip kabul göreceğine eminim. Ancak, aktarılmak istenen mesajın arada kaynamasından korkuyorum. Çünkü anladığım kadarıyla verilmek istenen mesaj yegâne kimliğimizin özgürleştirilmiş anlayışıdır. Bu anlayış milli yönelimlerin dar çerçevesi ile sınırlı kalmayacak bir anlayıştır.
Ana karakterin araştırmasında ortaya çıkan en sarsıcı sırlardan biri ninesinin Kıbrıslı Rum olmasıdır. Yaşamını nasıl etkiliyor? Kişi olarak kendisinde bir değişikliğe yol açıyor mu? Kendisine yeni bir kimlik veriyor mu? İlk şoktan sonra ne oluyor? Bunu nasıl kabulleniyor; nasıl ele alıyor ve kökleri ile ilgili bildiği her şeyi temelden sarsan bu gerçekle yaşamaya nasıl devam ediyor?
Bu sırlar kitap okunmadan ortaya çıkmaz. Bu kitap Türkçe olarak da kitapçılarda mevcuttur. Bizzat yazar kendi özgürleşmiş, biricik kimliğini bulmuş gibi görünüyor ve bu da yaşamındaki tavrı ile apaçık ortadadır.
Defne Suman, seni tanıdığıma çok memnun oldum.
YENİDÜZEN için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili
Το θάρρος του συγγραφέα
Δεν είχα συνειδητοποιήσει μέχρι που μίλησα με την τουρκάλα συγγραφέα Defne Suman ότι χρειάζεται θάρρος να είναι κανείς συγγραφέας. Η Defne Suman βρέθηκε στην Κύπρο για την παρουσίαση του βιβλίου της «Yaz Sicagi», το οποίο μεταφράστηκε στα Ελληνικά και διατίθεται ήδη στα βιβλιοπωλεία.
Η συγγραφέας εδώ και λίγα χρόνια μένει στην Αθήνα με τον Έλληνα σύζυγό της και πηγαινοέρχεται στην Τουρκία, αφού εκεί διατηρεί σχολή Γιόγκα, κάτι που εκ των υστέρων και με μεγάλη έκπληξη έμαθα ότι δεν είναι εντελώς αποδεκτό στην Τουρκία, καθώς θεωρείται από θρησκευτικούς κύκλους ως κάτι το οποίο αντιβαίνει των θρησκευτικών θέσμιων.
Το βιβλίο διαδραματίζεται στο τρίγωνο Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου και είναι η ιστορία μίας Τουρκάλας η οποία γνωρίζει έναν Έλληνα, φαινομενικά και αρχικά ως μια υπόθεση έρωτα. Τα πράγματα παίρνουν συνταρακτική τροπή, η οποία εκφεύγει της ιστορίας αγάπης, αφού μυστικά τα οποία αποκαλύπτονται ανατρέπουν τη ζωή της πρωταγωνίστριας και όσα γνώριζε για την ίδια, την οικογένεια της, αλλά και την ιστορία.
Αυτά ήξερα για το βιβλίο και τη συγγραφέα πριν μιλήσω μαζί της. Στο πλαίσιο συνέντευξης, η ίδια μου ανέφερε ότι ανάμεσα στις μεγάλες ανατροπές στη ζωή της πρωταγωνίστριας είναι και η ιστορική αλήθεια για τα γεγονότα του 1974. Το βιβλίο, περιγράφει μεταξύ άλλων βιαιότητες εναντίον Ελληνοκύπριων γυναικών από Τούρκους στρατιώτες, γεγονός στο οποίο αντέδρασαν οι αναγνώστες στην Τουρκία όπως μου είπε, με έκπληξη και αμφισβήτηση.
Το θεώρησα θαρραλέο να γράφει μια συγγραφέας σε αυτή τη χρονική περίοδο στην Τουρκία γεγονότα τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις, έστω σε μυθιστορηματική μορφή. Την ρώτησα αν φοβάται. «Είναι μέρος της ζωής των συγγραφέων στην Τουρκία. Πρέπει πάντα να είμαστε έτοιμοι για όλα», απάντησε. Ναι… χρειάζεται τόλμη!
Είμαι σίγουρη ότι το βιβλίο θα διαβαστεί από τους Ελληνοκύπριους και θα αγκαλιαστεί ίσως λόγω και των ιστορικών παραδοχών που περιέχει. Φοβάμαι όμως μην χαθεί το μήνυμα που θέλει να εκπέμψει. Γιατί το μήνυμα όπως το αντιλαμβάνομαι είναι η απελευθερωμένη αντίληψη της μοναδικής μας ταυτότητας, η οποία δεν περικλείεται στα στενά πλαίσια των εθνικών προσδιορισμών.
Ένα από τα συγκλονιστικότερα μυστικά που έρχονται στο φως μέσα από την αναζήτηση της πρωταγωνίστριας είναι πως η γιαγιά της είναι Ελληνοκύπρια. Πώς αυτό επηρεάζει τη ζωή της; Την αλλάζει ως άνθρωπο; Της προσδίδει νέα ταυτότητα; Τι γίνεται μετά το πρώτο σοκ; Πώς το αποδέχεται, πώς το αντιμετωπίζει και πώς συνεχίζει να ζει με την αυτή την αλήθεια, η οποία κλονίζει συθέμελα όλα όσα ήξερε για τις ρίζες της;
Αυτά τα μυστικά, δεν αποκαλύπτονται πριν την ανάγνωση του βιβλίου, το οποίο διατίθεται σε βιβλιοπωλεία στην τουρκική γλώσσα. Η ίδια η συγγραφέας, φαίνεται πάντως να έχει βρει τη δική της απελευθερωμένη, μοναδική ταυτότητα και αυτό, είναι εμφανές από τη στάση ζωής της.
Defne Suman χάρηκα πολύ που σε γνώρισα.