Fehime ALASYA
Ekonomideki belirsizlikle boğuşan üreticiler, Lefkoşa'daki Alayköy Organize Sanayi Merkezi ikinci etap parsel kiralarından muzdarip. 10 TL’den başlayan Alayköy Organize Sanayi Merkezi ikinci etap parsel kiraları ile bir önceki parsel fiyatları arasındaki uçurum, yapılan fiyat araştırmasında gözler önüne serildi.
Organize Sanayi Bölgeleri Değişiklik Tüzüğü’nde yer alan parsellerin yıllık kira bedelleri arasına en pahalı Lefkoşa Bölgesi olarak görülüyor.
Organize Sanayi Bölgeleri Yasası Kapsamında yer alan ve 1970’li yıllarda kiralanan; Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi, Mağusa Organize Sanayi Bölgesi, Mağusa Küçük Sanayi Bölgesi, İskele Küçük Esnaf ve Sanayi Sitesi, Karaoğlanoğlu Sanayi Bölgesi ve Haspolat Sanayi Bölgesi’ndeki parsellerin yıllık kira bedelleri, metrekare birim fiyatı yıllık 1 (Bir) TL’den işlem görüyor.
Aynı yasa kapsamında yer alan Alayköy Organize Sanayi Bölgesi birinci etabında bulunan parsellerin yıllık kira bedelleri ise bin metrekareye kadar işlem gören metrekare birim fiyatları 1,68 TL iken bu rakam ikinci etapta 10,77 TL olarak veriliyor.
Yeni açılan parsellerde birim fiyatlarının çok yüksek olduğundan yakınan esnaf, iki etap arasında çok fazla fiyat farkı olduğunu belirtiyor.
Sanayi Dairesi’nden alınan bilgiye göre ise devletin bu parselleri açarken yapmış olduğu işlem bedellerinin karşılanabilmesi için bu rakamların yüksek olduğu belirtilirken, yasada yer alan 9. Maddede “Tahsis edilen arazinin kira bedelinin tüzükle belirlendiği ve her halukarda, kira bedelinin, yapılan tüm altyapı masrafını on yıldan fazla olmayan bir sürede karşılayacak biçimde olması” maddesi ile oluştuğu bilgisi verildi.
Su, elektrik, yol gibi altyapının tümünün devlet tarafından yapıldığı ve kira sürelerinin zaman içerisinde 99 yıla kadar çıkabileceği kaydedildi.
Yeni parsel fiyatları yüksek fakat ilgi yoğun
Alayköy Organize Sanayi Bölgesi ikinci etabında toplamda 122 parsel bulunurken, tamamının kiralandığı belirtildi. Yeni parsellere yoğun ilgi olduğunu belirten Sanayi Odası, fiyatının diğer parsellere göre daha yüksek olmasına rağmen çok ilgi gördüğünü belirtiyor.
Aradaki uçurum üretim maliyetlerini etkileyip, haksız rekabete neden olacak
Birinci parselde bulunan etabın metrekare başına ödenen kira bedeli 1,68 TL iken, ikinci etaptaki parsel ücretleri 10,77 TL’den alıcı buldu. Devlet, yeni etaplara yapılan yatırımın on yılda geri dönüşümünü alma planı içerisinde iken, olan yine üreticiye oluyor. Kira bedelleri arasındaki bu uçurumun ise ayni sektörde faaliyet gösteren iki firma arasındaki üretim maliyetlerini etkileyip, haksız rekabete neden olacağı öngörülüyor.
Alayköy Organize Sanayi Bölgesi, birinci etabında yıllık bin TL öderken, ikinci etapta parsel kiralayan bir üretici aylık bin TL ödemek durumunda kalıyor.
17 yıl aradan sonra ikinci organize sanayi etap parsel açan devlet, bu süre zarfında Lefkoşa dışında farklı bölgelerde sanayi parseli açmış.
Yeni parsel fiyatları ile eski parseller arasında uçurum fiyat farkı
Bazı Organize Sanayi Bölgesi parsellerindeki yıllık kira bedelleri, bin metrekareye kadar işlem gören metrekare birim fiyatları ise şöyle;
Alayköy Organize Sanayi Bölgesi birinci etap; 1,68 TL
Alayköy Organize Sanayi Bölgesi ikinci etap; 10,77 TL
Yeniboğaziçi Küçük Esnaf Sanayi Sitesi; 1,69 TL,
Güvercinlik Küçük Esnaf Sanayi Sitesi; 2,10 TL,
Çatalköy Küçük Esnaf Sanayi Sitesi; 3,96 TL,
Vadili Küçük Esnaf Sanayi Sitesi; 2 TL.
Parsel kiraları on yıl sabit
Tüzükte yer alan bir maddede ise, sanayi bölgesindeki parseller içerisinde yer alan ofis, ambar, atölye, fabrika, büfe gibi ilave edilen yapıların aylık, ücrete ek olarak, 45 Kuruştan başladığı görülüyor. Maddelerde göze çarpan bir başka ayrıntı da parsel kiralarının on yıl sabit tutulduğu oldu.
Parsellere ilave edilen yapılara, koçan adı altında Hazine Malı Kira Belgesi veriliyor.
Yeni açılan sanayi parsellerindeki en büyük özellik ise, tüm sektörlerin, işleyişine göre ayrı bölümlerde yer alması oldu.