Derya ULUBATLI
UBP Genel Başkanı Sucuoğlu’nun ‘yerelde reform’ açıklamalarının ardından yerel seçimlerde ‘erteleme’ gündem oldu.
CTP Genel Sekreteri Sorakın reforma onay verdiklerini ancak ertelemeyi uygun bulmadıklarını belirtirken, Barolar Birliği Başkanı Esendağlı ise seçimi ertelemenin ‘anayasaya aykırı’ olduğunu vurguladı.
Ulusal Birlik Partisi Genel Başkanı Faiz Sucuoğlu, Haziran ayında yapılması beklenen yerel seçimlerin, ‘yerel yönetimde reform’ çalışmaları için ertelenmesi gerektiğini söyledi, açıklama ilgili siyasi tarafları ikiye böldü.
YENİDÜZEN’e konuşan UBP Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu belediye reformunu bir an önce yapmak ve belediye sayısını 12’ye düşürmek istediklerini aktardı, bu kararın uygulanabilmesi için gerekirse seçimin ertelenebileceğini dile getirdi. Parti yetkili organlarından bu konuda henüz net bir karar çıkmadığını da ifade eden Hasipoğlu, en kısa sürede CTP’den, bu konuyu kararlaştırmak üzere bir toplantı talep edeceklerini de anlattı. Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın ise reform konusunda istekli olduklarını ancak bunun için seçimi ertelemeyi doğru bulmadıklarını kaydetti. Sorakın “Yerel seçimlerin ertelenmesi söz konusu değildir. Zaten bu anayasaya da aykırıdır. Seçimler zamanında yapılmalı, seçimlerin hemen ardından özel bir komite kurulmalı ve reform çalışmaları o şekilde sürdürülmelidir” şeklinde konuştu.
Esendağlı: Anayasaya aykırı ancak Anayasa Mahkemesi’nin denetim alanı dışında da kalabilir…
Öte yandan konuyu hukuki çerçevede yorumlayan Barolar Birliği Başkanı Hasan Esendağlı, yerel yönetim organları seçimlerinin dört yılda bir yapılacağına ilişkin düzenlemenin doğrudan Anayasa’da yer aldığını belirtirken, bu seçimlerin ertelenebileceğine ilişkin bir kuralın ise Anayasa’da olmadığına dikkat çekti. Esendağlı, durumun anayasaya aykırı olmasına rağmen, Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenememe ihtimali olduğunu da sözlerine ekledi. 2020 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerini örnek gösteren Esendağlı, “bu seçimin ertelenmesine ilişkin açılan iptal davasında Anayasa Mahkemesi, bu nitelikteki bir meclis kararının Anayasa Mahkemesi’nin denetim yetkisinde olmadığı sonucuna varmış ve açılan davayı iptal etmiştir” ifadelerini kullandı.
Ertelemenin yasal zeminde yapılabilmesi için neler gerekiyor?
- Anayasanın 119/3 maddesine göre yerel yönetim organlarının seçimleri dört yılda bir yapılır.
- Ertelemenin yasaya uygun yapılabilmesi için Anayasa’da değişikliğe gidilmesi gerekir. Anayasa değişikliği 162. maddede düzenlenir.
- Anayasa değişikliği için Cumhuriyet Meclisi’ndeki en az 10 milletvekilinin önerisi ve üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun onayı gerekir.
- Ardından değişiklik önerisi referanduma sunulur ve referandumda halkın yüzde ellisinden bir fazlasının onayının alınması gerekir.
- Eğer tüm şartlar uygunsa anayasanın ilgili maddesi değiştirilmiş olur.
UBP Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu:
“Reformun bir an önce yapılmasını istiyoruz”
“Parti yetkili organlarımızdan bu konuda net bir karar henüz çıkmadı. Öncelikle hükümetin oluşmasını bekliyoruz ama niyetimiz bu reformun bir an önce yapılmasını ve belediye sayısının düşürülmesini sağlamaktır”
Niyetlerinin belediye reformunun bir an önce yapılması olduğunu söyleyen UBP Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu, belediye sayısını 12’ye düşürmek istediklerini aktardı. Mümkün olursa 4 ay sonra yapılacak yerel seçimleri ertelemek ve reform üzerinde çalışmak istediklerini de kaydeden Hasipoğlu, bu konuda CTP’den ayrı bir görüşme talep edeceklerini de ifade etti. Hasipoğlu şunları kaydetti: “Parti yetkili organlarımızdan bu konuda net bir karar henüz çıkmadı. Öncelikle hükümetin oluşmasını bekliyoruz ama niyetimiz bu reformun yapılmasını ve belediye sayısının düşürülmesini sağlamaktır. Mümkünse bunu bu dönemki seçimler için yapmak istiyoruz ama henüz parti yetkili organlarında detaylı olarak görüşülmediği için anayasa değişikliği üzerine çok detaylı bilgi veremiyorum. CTP’den bu konuya özel bir görüşme talep edecek ve reform çalışması için hazırlık yapacağız”.
CTP Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın:
“Reforma onay veriyoruz ama ertelemeyi uygun bulmuyoruz”
“Yerel seçimlerin ertelenmesi söz konusu değildir. Zaten bu anayasaya da aykırıdır. Seçimler zamanında yapılmalı, sonrasında oluşturulacak komiteyle bir sonraki seçimler için reform çalışmaları başlatılmalıdır”
Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın, Ulusal Birlik Partisi’nin kendilerini geçtiğimiz Cuma günü ziyaret ettiğini, ziyarette yerel seçimlerle ilgili bazı şeyler de konuşulduğunu ancak iki parti arasında özellikle bu konu üzerine bir görüşme gerçekleşmediğini anlattı. CTP’nin yerel seçimlerin ertelenmesine sıcak bakmadığını belirten Sorakın şunları kaydetti: “Yerel seçimlerin ertelenmesi söz konusu değildir. Zaten bu anayasaya da aykırıdır. Bu kadar kısa sürede anayasa değişikliğinin yapılması da mümkün değildir. Bazı çevreler anayasanın üçte iki çoğunlukla hemen yürürlüğe girebileceğini söylüyor ama bunun mecliste kabul edilmesi yeterli değildir. Anayasayı değiştirmek için referandum da gereklidir. Bu yüzden seçim ertelemesini mümkün görmüyoruz”.
Belediye reformuyla ilgili de konuşan Sorakın, Belediyelerin sayısını düşürmeye olumlu baktıklarını ancak 6 ilçeli modeli uygun bulmadıklarını dile getirdi. Sorakın şöyle devam etti: “Reform meselesine olumlu bakıyoruz ve belediye sayısının 13-14 ile sınırlandırılmasını destekliyoruz ama bizim esas istediğimiz yerel yönetimlerin her yönden güçlendirilmesidir. Mali yapıları gelişmeli, hizmet alanları genişletilmeli ve belediyeler özerklik kazanmalı… Bunların hiçbiri de kısa sürede yapılamaz. O yüzden seçimler zamanında yapılmalı, seçimlerin hemen ardından özel bir komite kurulmalı ve reform çalışmaları o şekilde sürdürülmelidir. Seçimlerin ardından düzenlenecek yeni reformlar da 4 yıl sonraki diğer seçimler için uygulanacak hale getirilmelidir. Bu yılki seçimler için böyle bir uygulama mümkün değildir”.
UBP tarafından kendilerine ‘spesifik olarak belediyeler konusunu görüşmek’ üzerine bir toplantı teklifi gelirse buna hazır olduklarını da ifade eden Sorakın, gerekirse reformla ilgili komitenin seçimlerden önce de kurulabileceğinin ancak 4 ay sonraki seçimler için uygulanabilir olmayacağının altını çizdi. Sorakın, “komiteyi şimdi kurup ilerleyen dönemlerin seçimleri için hazırlıklara başlayabiliriz” dedi.
Barolar Birliği Başkanı Hasan Esendağlı:
“Anayasaya aykırı olduğu görülmektedir”
“İlk etapta seçimi ertelemek anayasaya aykırı görünüyor ancak 2020 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ‘Cumhuriyet Meclisi Kararı’ aleyhine açılan iptal davasında Anayasa Mahkemesi, bu nitelikteki bir meclis kararının Anayasa Mahkemesi’nin denetim yetkisinde olmadığı sonucuna varmış ve açılan davayı iptal etmiştir. Dolayısıyla erteleme kararı alınırsa yargı yolunda müdahale edilemeyebilir…”
Yerel yönetim organları seçimlerinin dört yılda bir yapılacağına ilişkin düzenlemenin doğrudan Anayasa’da yer aldığını belirten Barolar Birliği Başkanı Hasan Esendağlı, bu seçimlerin ertelenebileceğine ilişkin bir kuralın ise Anayasa’da olmadığına dikkat çekti. Anayasa’nın, olağanüstü durumlarda Cumhuriyet Meclisi seçimlerinin 1 yıl süreyle ertelenmesine izin verdiğini ancak aynı olanağın yerel seçimler için sağlanmadığını dile getiren Esendağlı, “Belediye seçimlerinin ertelenmesine ilişkin bir yasama işleminin Anayasa’ya aykırı olacağı ilk nazarda görülmektedir” şeklinde konuştu.
Öte yandan Esendağlı daha önce yaşanan bir durumu da örnek göstererek, seçimin ertelenmesine ilişkin bir adım atılırsa bunun Anayasa Mahkemesi’nin denetim alanı dışında kalabileceğini de belirtti. Esendağlı şunları aktardı: “Şu hususu açıkça belirtmek gerekir ki, 2020 Cumhurbaşkanlığı Seçiminin ertelenmesine ilişkin “Cumhuriyet Meclisi Kararı” aleyhine açılan iptal davasında Anayasa Mahkemesi, bu nitelikteki bir meclis kararının Anayasa Mahkemesi’nin denetim yetkisinde olmadığı sonucuna varmış ve açılan davayı iptal etmiştir. Dolayısıyla Meclisin bu yönde bir erteleme kararı alması durumunda, konunun Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenme olanağı olmadığı ve alınacak bu kararın uygulanmasında da bir engel olmadığı sonucuna varmak gerekmektedir”.