Bir Kıbrıslırum okurumuz bizi arayarak şu bilgileri paylaşmak istediğini söyledi:
“Yazılarınızı sürekli takip ettiğim için yaptığınız insani iş nedeniyle önce sizi kutlamak isterim. Kaç zamandır sizi aramak istiyordum, en sonunda aramaya karar verdim.
Ben 1964 yılında henüz 15 yaşlarında bir gençtim. Yerolakko’nun (şimdiki adıyla Alayköy) varoşlarındaydı evimiz. Yerolakko’da bir de Amerikan dinleme tesisi vardı...
1963 olayları çıktıktan bir süre sonra, evimizin biraz uzağında bulunan bir kahvehanede oturuyorduk ki bir kamyon gelip kahvede durmuştu. Kamyonu süren şahıs ve yanındaki şahıs, Merkezi Hapishane’de gardiyan idiler. Kahvehanede bulunan şahıslardan birisi de gardiyanlık yaptığı için onları hapishaneden tanıyordu.
Kamyonu süren bu gardiyanlar, Yerolakko’daki bu kahvehanede mola vermişler ve birer kahve içmişlerdi.
Ben meraktan kamyonun içerisinde ne olduğuna bakmıştım ve bir insanın eliyle karşılaşınca korkmuştum.
Daha sonra gardiyanlar kahveden ayrılmışlardı... Kamyon kahvehaneden ayrıldıktan sonra doğuya doğru gitmişti...
Aradan 40 yıl geçtikten sonra babama Yerolakko’daki o gece gördüğümüz kamyonu sormuştum. O zaman babam bana “Onlar öldürülmüş olan Kıbrıslıtürkler’di, onları gömmeye götürüyorlardı” diye anlatmıştı...”
Kıbrıslırum okurumuza, kamyonda bulunan Kıbrıslıtürkler’in naaşlarının çok büyük olasılıkla Ayvasıl’a (Türkeli) gömüldüğünü, Ayvasıl ile Yerolakko’nun çok yakın olduğunu anlattık.
Konuyla ilgili olarak yaptığımız araştırmada, bazı gömülerde merkezi hapishaneden gardiyanların görevlendirildiğini öğrendik. Hatta zaman zaman müebbet hapse mahkum olan bazı Kıbrıslırumlar da bu tür gömülerde kullanılmışlar.
Okurumuzun sözünü ettiği “kayıp” Kıbrıslıtürkler’in 21 veya 22 kişilik bir grup olarak Ayvasıl’da Kıbrıslıtürk mezarlığı dışına toplu mezarlara gömülen grup olduğunu tahmin ediyoruz. Hatırlanacağı gibi Kıbrıslırum yetkililer, 1963 çatışmalarında Lefkoşa’nın çeşitli bölgelerinde öldürülmüş olan Kıbrıslıtürkler’i Lefkoşa Genel Hastanesi morguna koymuşlar, sonra da 21 kişilik bir liste yaparak, 4 Ocak 1964’te Kızılhaç aracılığıyla Kıbrıslıtürk yetkililere bu listeyi göndermişler ve “Gelip ölülerinizi morgtan alınız” mesajı iletmişlerdi. Fakat Kıbrıslıtürk yetkililer, morgta bulunan Kıbrıslıtürkler’in naaşlarını almamış ya da alamamışlardı. Bunun üzerine morgta bulunan bu Kıbrıslıtürkler’in naaşları oradan alınarak Kıbrıslırum yetkililer tarafından Ayvasıl’a gönderilmiş, burada Kıbrıslıtürk mezarlığı dışına kazılan çukurlara gömü yapılmıştı.
Daha sonra Kıbrıslıtürk yetkililer bu toplu mezarları açarak 21 veya 22 Kıbrıslıtürk “kayıp” insana ait naaşları çıkarmışlar ve bunları Lefkoşa’da Tekke Bahçesi’ne defnetmişlerdi. Ancak bu Kıbrıslıtürkler’e doğru düzgün kimlik saptaması yapılmamış, bu nedenle pek çoğu “Ayvasıl 1”, “Ayvasıl 2” gibi isimsiz mezarlara gömülmüşlerdi.
Kayıplar Komitesi bir süre önce Tekke Bahçesi’nde bu isimsiz mezarlarda kazı yapmak istemiş ancak kazı aynı gün “izin yok” gerekçesiyle durdurulmuştu.
Ayvasıl’da da (Türkeli) Kıbrıslıtürk mezarlığının dışının iyice araştırılması gerekiyor. Ancak burası da askeri bölge olduğu için Kayıplar Komitesi henüz bu bölgeyi inceleyemedi.
Kıbrıslırum okurumuza bir görgü tanığı olarak bizimle paylaştığı bilgiler nedeniyle sonsuz teşekkürler.