ABD’li ilaç devi Pfizer’in potansiyel ‘corona‘ aşısı için ortak çalıştığı Alman BioNtech firmasının kurucusu ve CEO’su Türk profesör Uğur Şahin “Türkiye ile de temas halindeyiz. TÜBİTAK ve TÜSEB ile görüşüyoruz. Görüşmeler olumlu geçmesi durumunda iki ay içerisinde Türkiye’de klinik deneylere başlayabiliriz” dedi.
Almanya aşıyı insanlar üzerinde 23 Nisan’da denemeye başlamıştı. ABD’de 6 Mayıs’ta insan deneyleri başlayan aşı için Pfizer’in tahminlerine göre yıl sonunda milyonlarca doz aşı üretilebilir. Şirket ayrıca aşının acil durum kullanımı için sonbaharda hazır olabileceğini duyurmuştu.
Prof. Dr. Uğur Şahin, Almanya’nın izin vermesinin ardından ilk klinik deneylere 23 Nisan’da başladıklarını ifade ederek şunları söyledi: “Şimdi değişik aşı dozlarında çalışıyoruz. Her gün beş-10 kişiye bu aşıyı veriyoruz. ABD’de iki ayrı şehirde bu çalışmalarımız devam ediyor. Gelecek altı-sekiz hafta içinde kullandığımız aşıların yan etki yapıp yapmadığını, dozunu ve bağışıklık sistemindeki verdiği reaksiyonları öğreneceğiz. Aşı yaptığımız insanlarda virüsü yok edip etmediğini kontrol edeceğiz.”
İlk sekiz haftada aşının 500 kişi üstünde, daha sonraki klinik deneylerde ise 10 binlerce insan üstünde deneneceğini belirterek “Normal olarak bir aşı piyasaya sürülmeden önce 10 binlerce insanda deneniyor. Yan etkilerine bakılıyor, aşı reaksiyonlarına bakılıyor ve aşı olan insanların hastalık geçirip geçirmediği kontrol ediliyor” dedi.
‘Görüşmelerden sonuç çıkmadı’
TUBİTAK ve TÜSEB ile görüşmelerinden henüz bir sonuç çıkmadığını belirten Şahin “Klinik enstitü bulursak ve Türkiye’de zamanlı bir şekilde aşı deneylerine başlayabilirsek bunu düşünüyoruz. Görüşmelerimiz iyi giderse Türkiye’de iki ay içerisinde klinik deneylere başlayabiliriz” dedi.
Sene sonunda aşının piyasaya sürülme ihtimalinin olduğunun müjdesini veren Şahin şunları söyledi: “Bu aşı çalışmaları küresel bir problemdir. Bunu ancak beraber çalışarak çözebiliriz. Bunu anlayarak biz iki büyük şirketle beraber çalışmaya başladık. Birisi Çin’deki, Çin’de deneyler yapmak için diğeri ise Pfizer şirketi. Biliyorsunuz Pfizer şirketi dünya çapında aşı deneyleri yapıyor ve Pfizer ile beraber çalışarak bu klinik deneyleri çok çabuk yaparak bitirmek istiyoruz. Sene sonuna kadar aşımızı piyasaya çıkarmak için yeterince kişiye aşıyı vermek istiyoruz. Deneyler pozitif çıkarsa eğer bunu sene sonunda inşallah piyasaya çıkartabiliriz.”
Kendi şirketlerinde 1300 kişinin çalıştığını belirten Şahin, “Bu 1300 kişiden 400’ü aşı araştırmasıyla ve aşıyı üretme konusunda çalışıyor. Çin’de 120 kişi kadar çalışıyor. Pfizer’da ise 500 ila 700 kişi arasında insan çalışıyor. Klinik deneylerde binlerce insan çalışacak. Bu yüzden bu deneyleri hızlı şekilde yapabileceğimizi düşünüyoruz” dedi.
‘1.5 milyar dolar gerekecek’
Aşıyı milyarlarca insana ulaştırmak istediklerini ifade eden Şahin süreci şöyle anlattı: “Birkaç hafta içinde milyonlarca doz aşı üretebiliyoruz. Üretme kapasitesini ise hem Pfizer ile beraber çalışarak hem de Almanya’da büyütmek istiyoruz. Bunun için çok fazla masraf yapıyoruz. Bu aşı için yapılan tüm çalışmalar için 1.5 milyar dolar gerekecek. Bugüne kadar da 100 milyon dolardan fazla harcadık. Bu masraflı bir olay. Ancak en nihayetinde bu en mühim ilaçlardan birisi.”