Yılın sözcüğü: Çürüme

Cenk Mutluyakalı

Bu yılın sözcüğü, beyin çürümesi veya beyin erimesi anlamına gelen "brain rot" oldu.

Oxford Sözlük her yıl seçim yapıyor ve o seneyi anlatan sözcüğü duyuruyor.

40 bin yakın insan oy kullandı bunun için!
Çoğunluğun ruh halini “çürüme” kavramı yansıttı.

***

Kıbrıs'ta böyle bir oylama yapsaydık sanırım "beyin çürümesi" burada da birinci çıkabilirdi.

Hatta bir başına "çürüme" yeterdi.

Beyin değil tek sorun...

Beden de çürüdü buralarda, ruh da...

***

Oxford Sözlük 6 sözcük oyladı.

"Brain Rot"u söylemiştik, beyin çürümesi anlamına gelen...

Ağır başlı anlamındaki "Demure", dinamik fiyatlandırma olarak çevrilen "Dynamic Pricing", arka plan bilgisi "Lore", romantizm ve fanteziyi birleştiren "Romantasy" ve yapay zeka kullanarak üretilen düşük kalite içeriği anlatan "Slop."

Bu sözcük ya da kavramların çoğunluğu bize yabancı kalıyor.

"Çürüme" tamam…
Dünyalı olduk (!)

***

"Yılın Sözcüğü" için kuzey Kıbrıs'ta oylama yapacak olsam hangi kavramları seçerdim diye düşünüyorum.

Çürüme...

Kaybolma...

Yabancılaşma...

Kuşatma...

İradesizlik...

Vasatlık...

Kendi altı sözcüğüm bunlar olurdu ve oy vermek gerekse, "çürüme"yi seçerdim yine!

Uluslararası toplumdan ne kadar uzak olsak da mesele "çürüme"ye gelince ortaklaştık anlaşılan...

Örneğin Amerika'nın yeni başkanı Trump, Paris Büyükelçiliği'ne 70 yaşındaki dünürünü aday göstermiş.

Unutmadan, bir diğer dünürünü de "Orta Doğu Danışmanı" atamıştı.

Hani uzak olmasa hemen turuncu “Ulusal” rozetini takacağız.

***

Sizin ne olurdu sözcükleriniz merak etmiyor da değilim.

Sanırım çok da farklı olmazdı.

“Çürüme”yi genelde siyasi yönetimler üzerinden konuşuruz yine de bunun toplumsal yanını çok fazla görmeyiz.

Dürüstlük, adalet ve eşitlik gibi değerleri topluca kaybediyoruz.

Kişisel çıkarlar en önde koşuyor her daim, her yerde...

Şeffaflık yok, rüşvet sıradanlaştı.
En önemlisi de yaşanan onca çürümeye karşı giderek büyüyen bir duyarsızlaşmayla baş başayız.

***
Şimdi yapmamız gereken sadece yakınmak olamaz elbette...
Gelişmiş ülkeleri örnek almalıyız kendimize...
Toplumsal çürümeyi ortadan kaldırmanın ya da en aza indirmenin ilk yolu seçimlerimizi gözden geçirmektir.

Değer odaklı seçimler yapmalıyız mutlaka...
Hesap verebilirlik kültürünü öne çıkarmalıyız.
Eğitimi dönüştürmeliyiz öncelikle...

Yoksullukla mücadele etmeliyiz, hali vakti yerindelerin konfor alanlarını korumaya odaklanmak yerine...

Bir de planlamalıyız geleceği...
Çözüme odaklanmalıyız her meselede...