Fehime ALASYA
“Ben bu haksızlıklara tahammül edemiyorum. Bir marulu 40 kuruşa alıp, 2 buçuk TL’ye satıyorlar. Benden domatesi 80 kuruşa aldılar, aynı gün domates market raflarına 3,75 TL’den girdi… Şikâyet edebileceğimiz hiçbir merci yok”
“Gidip bu saatten sonra memur mu olalım? Bu üreticilik 2 seneye kalmaz biter. Tüccarlar kafasına göre takılıyor, bıkıp usandım… Bu fiyatların sabitleşmesi gerek. Parası olan üreticiyi enayi yerine koymaya çabalıyor ama artık yeter”
Bahçecilikle uğraşan ve çok zor şartlar altında üretim yaptığını anlatan, meyve-sebze yetiştiricisi 24 yaşındaki Cafer Burak Özoğul, bahçedeki ürünlerinin tüketiciyle buluşmasında köprü kuran bazı tüccarlardan dert yandı. Yaşadıklarını sosyal medya hesabından paylaşan Özoğul, YENİDÜZEN’e konuştu.
Bazı tüccarların çok iyi niyetli ve anlayışlı olduğunu belirten Özoğul, bazılarının ise art niyetli olduğunu ve üreticiyi ‘enayi’ yerine koyduğunu kaydetti.
Ülkedeki tüccarların keyfi fiyatlandırma yaptığını belirten Özoğul, buna karşın yaşanan durumu şikayet edecek hiçbir merci olmadığını, çareyi sosyal medyadan paylaşmakta bulduğunu dile getirdi.
“80 kuruşa alıp, 3 TL’ye satacaklar, bu nasıl ticarettir?”
Tüccara verdiği domateslerin ödemesi için öncesinde sözlü olarak 3 TL’ye anlaştığını, ardından ödeme yapılacağı zaman ise kilosunun 1 TL’ye faturalandığını gören Özoğul, “Böyle olacağını bilseydim çöpe döker de gene de vermezdim” diyerek feryat etti. Aynı dönemde iki tüccara domates verdiğini anlatan Özoğul, bir tüccarın domatesin kilosuna 3 TL verirken, diğer tüccarın 80 kuruş ödeme yapmasına inanamadı.
Domatesin piyasa fiyatının 3,50 ile 4 TL arasında olduğunu anımsatan Özoğul, “80 kuruşa alıp, 3 TL’ye satacaklar, bu nasıl ticarettir, biz nasıl para kazanacağız?” diyerek isyan etti.
“Tüccarları sorgulayan veya denetleyen kimse yok mu?”
Beyarmudu köyünde babasından kalma bahçelerde, üç yılı aşkındır bahçecilik yapan ve yaşadığı haksızlıklara karşın istemese de üretimden kopmak zorunda kalacağını ifade eden Özoğul, “Tüccarları sorgulayan veya denetleyen kimse yok mu?” diyerek isyan etti.
Bahçeciliği yan gelir olarak değil, geçim kaynağı olarak yürüttüğünü anlatan üretici, hakkını almak için elinden geleni yapacağını belirtti.
“Ben bu sene domatesi su zorluklarıyla bin bir emekle çıkardım” diyen Özoğul, hem maliyet hem de işçilik yönünden çok meşakkatli bir yıl geçirdiğini anlattı.
Bahçecilikle uğraşan üretici Cafer Burak Özoğul;
“Bazı açıkgöz tüccarların yüzünden bezdim”
“Benim babam ek gelir olarak bahçecilik yapardı, babam bana devretti, geçimimi bu işten kazanıyorum başka işim yok. 3 yıldır bu işi kendim yapıyorum ama şimdiden bezdim. Bazı açıkgöz tüccarların yüzünden bezdim.
Domates, salatalık, kavun, marul, tüm mevsim sebzelerini ekerdim ama suyumuz tuzlandı. Geçimim de bundadır, yan gelir veya ek gelirim değil. Topraktan para kazanıp hayatımı idame ettirmeye çalışıyorum. Ama bu şekilde geçim derdi çok zor. Bu tarz açıkgöz tüccarlar olmasa daha da kolay olacak.
Her yıl böyledir. Babam çok sesini çıkarmazdı. Ben bu haksızlıklara tahammül edemiyorum. Bir marulu 40 kuruşa alıp, 2 buçuk TL’ye satıyorlar. Benden domatesi 80 kuruşa aldılar, aynı gün domates market raflarına 3,75 TL’den girdi… Genel olarak piyasadaki satış fiyatıdır bu, domates 3 TL’nin altına inmedi, nerde görüldü 80 kuruş! Bir tüccar bana 3 TL öderken, diğeri 80 kuruş verdi. 80 kuruşa alıp, 3 TL’ye satacaklar, bu nasıl ticarettir, biz nasıl para kazanacağız?
Önce sözlü konuştuk, sonra ürünleri aldı, ödemeye gelince de 80 kuruştan faturalandırdı. Böyle olacağını bilseydim çöpe döker de gene de vermezdim. Önce alırlar, sonra kafalarına göre, istedikleri gibi öderler.
Şahsen 80 kuruş veren bu tüccarlar ile konuştum, ama fiyatı düşmedi, bana bakkallar da düşük satılırmış dedi. Piyasada 3 TL’nin altına düşen domates olmadı.
“Gidip bu saatten sonra memur mu olalım?”
Piyasada su yok, bu domatesi çıkarmak için tanker tanker su taşıdım da çıkardım.
Gidip bu saatten sonra memur mu olalım? Bu üreticilik 2 seneye kalmaz biter, çünkü üreticiler batacak…
“Her şey pahalı, biz ucuz ödeniyoruz, üstelik ödemelerimizi de çek olarak ileri vadeli alıyoruz”
Bu yıl tünele kavun ektim, lasanın tanesi 1 TL ama satışım 40 kuruş, tüccarlar kafasına göre takılıyor, bıkıp usandım… Bu durumun önüne geçmek için kooperatifleşmek gerek, bu fiyatların sabitleşmesi gerek. Bu şekilde olmaz. Zaten üretirken bin bir zorluk çekiyoruz.
Her şey pahalı, biz ucuz ödeniyoruz, üstelik ödemelerimizi de çek olarak ileri vadeli alıyoruz…
Mazotum, işçim derken de emeği yanıma kar kalıyor.
“Şikâyet edebileceğimiz hiçbir merci yok. O yüzden ben de sosyal medya hesabımdan paylaşarak bu durumu duyurmak istedim”
Kimi tüccar ‘kirli’ fiyat verirken kimisi de ‘temiz’ fiyat veriyor. Yani temiz 3 TL derse, hiç vergiden de düşmüyor. Bana 1 TL kirli domates fiyatı biçtiler, vergisi de düşünce 80 kuruş kaldı! Böyle iş mi olur?
Tüm üreticiler şikâyetçi ama ses çıkarmıyorlar, babam da öyleydi, sesini çıkarmadığı için yıllarca idare etti… Çünkü babam az bir şeyler ekerdi, ben daha çok işin içine girince isyan ettim, artık herkes hakkını aramalı. Şikâyet edebileceğimiz hiçbir merci yok. O yüzden ben de sosyal medya hesabımdan paylaşarak bu durumu duyurmak istedim.
“Parası olan üreticiyi enayi yerine koymaya çabalar ama artık yeter”
Cafer Burak Özoğul’nun sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım;
“Aynı günde 2 ayrı tüccara domates verdim KEMAL PALAMUTTAN domatesimin kilosu 3 tl temiz ödendim..ENGIN HURSEN olan tüccar ise aynı gün aynı domatesimin kilosunu 1tl kirli ödedi yani 80 kuruş..PARASI OLAN URETICIYI ENAYI YERINE KOYMAYA ÇABALAR AMA ARTIK YETER..bu iş burda kalmaycak bu makbuz düzelmessa her gün bu konuyu daha ilerıye taşıyacam ne gazete bırakacam ne bakanlık üreticiyi köpek yerine koyanlar bu köpek sızı ısıracak..paran olabilir sen deveysan benda pireyım dikkat et deve pireyı alt etmesinida bilir..BU YAZIYI OKUYANLAR LÜTFEN PAYLAŞSIN HERKES GÖRSÜN..”
Özoğul’un bahçesinden topladığı domatesler