Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turu, 18 Ekim Pazar günü yapılıyor. İkinci turda, ilk turda en çok oyu alan iki aday olan UBP adayı Ersin Tatar ve bağımsız aday Mustafa Akıncı yarışacak.
Kıbrıs'ı n kuzeyinde geçen Pazar günü yapılan ve 11 adaydan hiçbirinin geçerli oyların salt çoğunluğunu alamadığı Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda, oy kullanma hakkına sahip seçmen sayısında ilk tura göre 72 artış oldu.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) seçimin ikinci turu için hazırlıklarını sürdürürken, ikinci tura kalan iki aday ise ipi önde göğüsleyebilmek için propaganda çalışmalarına devam ediyor.
YSK, seçim sonucunu ilk tura göre daha da erken saatte, saat 20.00 civarında açıklamayı hedefliyor.
Geçen hafta 198 bin 957 kayıtlı seçmenin 738 sandıkta oy kullanma hakkına sahip olduğu seçimin ikinci turunda, bir haftalık sürede 18 yaşını doldurarak seçmen hakkı kazanan 72 kişinin daha eklenmesiyle rakam 199 bin 29'a yükseldi.
11 adaylı oy pusulasında tercih yapan seçmenler, bu kez sadece iki adaylı bir pusulayla karşılaşacak ve yine tercih edecekleri adayın adının ve ambleminin altındaki boş kutuya "evet" mührünü, sadece bir kez vurmak suretiyle oy kullanacak. Yasa gereği oy pusulasının ilk sırasında partili aday olan UBP adayı Ersin Tatar'ın, ikinci sırada ise bağımsız aday Mustafa Akıncı'nın adı yer alıyor.
Oy kullanmaya gidecek vatandaşlar koronavirüs önlemleri gereği maske takmak zorunda olacak. Sandıklarda seçmenlere işlemleri öncesi eldiven verilecek. Seçmenlerin, oy kullanmadan önce kimlik kartı, pasaport, polis kimlik kartı veya sürüş ehliyetini sandık kuruluna sunarak kimliğini ispatlaması gerekiyor.
Oy kullanma işlemi 08.00'de başlayacak ve aralıksız devam ederek 18.00'de tamamlanacak.
PARTİLER SAFLARINI BELİRLEDİ
Meclis’te temsil edilen ve kendi adayları ikinci tura kalmayan siyasi partiler, seçimin ikinci turuyla ilgili tavırlarını belirledi.
Buna göre ilk turda kendi adayı Tufan Erhürman’la yer alan ana muhalefet Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ikinci turda bağımsız adayı Mustafa Akıncı’yı destekleyecek. İlk turda Akıncı’yı destekleyen Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) de bu tavrını sürdürecek.
Halkın Partisi (DP), bağımsız aday Kudret Özersay’ı desteklediği ilk turun ardından ikinci tur için taraftarlarına herhangi bir yönlendirme yapmama kararı aldı.
İlk turda bağımsız aday Serdar Denktaş’ı destekleyen Demokrat Parti’nin (DP) ikinci tur için tercihi UBP adayı Ersin Tatar oldu.
İlk turda Genel Başkanı Erhan Arıklı’yı destekleyen Yeniden Doğuş Partisi ise bu Pazar, Tatar’dan yana tavır alan bir diğer parti.
ŞEFİK İKİNCİ TURLA İLGİLİ TAK’IN SORULARINI YANITLADI
YSK Başkanı Narin Ferdi Şefik, Cumhurbaşkanlığı seçim tarihçesindeki en düşük katılımlı seçim olarak kayıtlara geçen 11 Ekim Pazar günkü seçimde geçersiz sayılan oy pusulalarının yaklaşık yüzde 45'inin birden çok mühür kullanılması olduğunu açıkladı.
Şefik, TAK muhabirinin sorularını yanıtladı, seçimle ilgili bilgiler verdi.
YSK’nın seçimin ilk turunda olduğu gibi ikinci tur için de görevini sürdürdüğünü, gerekli önlemleri aldıklarını kaydeden Şefik, vatandaşların da görevlerini yerine getirmek üzere Pazar gün sandığa gitmesini istedi.
İLÇELERE GÖRE SEÇMEN VE SANDIK SAYILARI
18 Ekim Pazar günü yapılacak seçimde Lefkoşa'da 63 bin 884 seçmen 223 sandıkta; Gazimağusa'da 50 bin 30 seçmen 185 sandıkta; Girne’de 42 bin 933 seçmen 163 sandıkta; Güzelyurt’ta 15 bin 3 seçmen 54 sandıkta; İskele’de 20 bin 310 seçmen 83 sandıkta ve Lefke’de de 6 bin 869 seçmen 30 sandıkta oy kullanabilecek.
"GÖREVİMİZ SEÇİMİN EN SAĞLIKLI ŞEKİLDE YAPILMASINI SAĞLAMAK"
Şefik, YSK'nın seçim hazırlıklarıyla ilgili soruya karşılık yeni oy pusulalarının sayılıp paketlenip yarın torbalarla birlikte sandık kurulu başkanlarına teslim edileceğini kaydetti.
Narin Ferdi Şefik, miting ve kalabalık toplantı düzenleyememe gibi propaganda dönemiyle ilgili kısıtlamaların Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi'nin kararı gereği alındığını hatırlattı, "Görevimiz seçimin en sağlıklı şekilde yapılmasını sağlamaktır. Bir pandemi döneminde üst kurulun aldığı tedbirleri uygulamayacak bir YSK ben düşünemem" ifadelerini kullandı.
Seçimin gayrıresmi sonuçlarını açıklamayı saat 20.00 civarına kadar tamamlamayı, kesin sonuçları ise 22.00-24.00 arası açıklamayı hedeflediklerini açıklayan Şefik, seçimin ilk turunda bazı aksaklıklar yaşandığını ve bu yüzden gayrıresmi sonuçlarla kesin sonuçlar arasındaki sürenin sadece 10 dakika olduğunu belirtti. Bunun, bazı sandık kurularının YSK'ya gerekli bilgiyi vermeden görev yerinden ayrılması yüzünden olduğunu kaydeden Şefik, formlara bakarak bu bilgiyi topladıklarını, bunun da gecikmelere yol açtığını anlattı.
YSK Başkanı Şefik, bu pazar benzer bir sorunla karşılaşmamak için önlemler aldıklarını, buna göre sonuçların, fotoğraf çekip WhatsApp'tan atarak değil kurulan 30 telefon hattına bildirilerek iletileceğini söyledi. Şefik, böylece sandık kurullarından gelecek bilginin doğruluğunun telefonda teyit edileceğini ve görevlilerin tekrar aranmasına gerek kalmayacağını belirtti.
Pandemi nedeniyle sandık kurullarının görev alacaklar için eğitim düzenleyemediklerini, bunun yerine eğitim videosu hazırladıklarını hatırlatan Şefik, yeni seçmenler dahil tüm seçmenlerin nerede oy kullanacağını YSK'nın web sitesinden, email veya telefon yoluyla öğrenebileceğini ifade etti.
Şefik, iki adayın oy oranının yakın olması halinde itiraz yapılabileceğini de belirtti.
5 BİN 51 GEÇERSİZ OY
İlk turda geçersiz sayılan 5 bin 51 oy pusulasının nedenleriyle ilgili soru üzerine YSK Başkanı Şefik, tüm sandık kurullarının geçersiz oylarla ilgili bilgiyi forma işlemesi gerektiğini ancak bazılarının bunu yapmadığını kaydederek, formlara yazılan nedenlerle ilgili ellerindeki bilgiye göre, geçersiz oyların yüzde 44.6'sının nedeninin, pusulaya birden fazla mühür vurulması olduğunu bildirdi.
Narin F. Şefik, geçersiz oyların yüzde 21.14'ünün boş pusula olduğunu, bir kısmının da pusulalara işaret konulması yüzünden geçersiz sayıldığını belirterek, farklı nedenler yanında kasıtlı olarak geçersiz oy kullanılmış olabileceğini söyledi.
YSK Başkanı Şefik, yasa gereği Cumhurbaşkanlığı seçiminde mühür kullanma zorunluluğu bulunduğunu vurgulayarak, kalemle işaret koyan seçmenlerin pusulalarının geçersiz sayıldığını ifade etti.
Şefik, seçimin ilk turuyla birlikte yapılan Anayasa değişikliği referandumunda ise kalemle işaret konulması gerektiğini ancak mührün de kabul edildiğini kaydetti.
Sayım esnasında pusulanın geçerli veya geçersiz olduğuna karar verilirken gözlemcilerin itiraz etmesi halinde bunun değerlendirildiğini ancak sandık başında itiraz yapılmadığı taktirde bu itirazın sürdürülemeyeceğini hatırlatan Şefik, sandık başında itiraz olup olmadığını bilmediğini ancak, ilçe seçim kurullarına da itiraz gitmediğini kaydetti. Şefik, oyların teslim edildiği torbaların ancak itiraz durumunda açılabileceğini, başka bir gerekçeyle açılamayacağını da vurguladı.
“EN SAĞLIKLI SEÇİM ELEKTRONİK OYLAMA”
YSK Başkanı Narin Ferdi Şefik, daha sağlıklı ve pratik seçim ortamı sağlanması için neler yapılabileceği yönündeki soru üzerine, en sağlıklı seçimin elektronik ortamda oy kullanma olacağını söyledi.
Bunun için geçmiş yıllarda bir araştırma ve maliyet hesaplaması yapıldığını, çok yüksek bir rakam çıktığını kaydeden Şefik, dönemin Başbakanı’nın “bizi aşar” dediğini; son bütçe görüşmelerinde ise bu proje için kaynak bulunabileceğinin konuşulduğunu, daha sonra da hükümetten üst düzey bir kamu görevlisinin gelip kendisiyle görüştüğünü anlattı.
Şefik, “En güzeli elektronik oylamadır. Belki bir kesim bundan zorlanabilir ama o şekilde oy kullandığımızda geçersiz oy pusulası kavramı ortadan kalkar. Hem vatandaş hatalı oy kullanmaz, hem sandık kurulları geçerli-geçersiz diye karar verme durumu olmaz, ilçe seçim kurullarıyla YSK’nın tek görevi de alınan çıktıların verilen neticeyle uyuşup uyuşmadığını görmek olur” dedi.
Elektronik oylamaya geçme konusunun YSK’yı aştığını ifade eden Narin Ferdi Şefik, “Bu iktidarların karar verip onların yapabileceği bir şey” diye konuştu.
Bir başka soruyu yanıtlarken, seçim yasakları döneminde YSK’nın verdiği kararların uygulanmamasının faturasının YSK’ya çıkarılmasının yanlış olduğunu ifade eden Şefik, ihlal halinde bir vatandaşın gidip polise şikayet etmesi gerektiğini yineledi. YSK’nın, olası dava durumunda karar verecek yargıçlardan oluştuğu için ihlallerde şikayetçi makam olamayacağını anlatan Şefik, YSK’nın bu noktada seçimi idare etmekle görevli olduğunu anlattı.
“UYGULANMAYAN KARARLARIMIZLA İLGİLİ HESAP SORDUK”
Şefik, “Uygulanmayan kararlarımızla ilgili hesap sorduk, rapor birinden geldi, ötekinden de gelecek. Ama bunun faturası da bize çıktı” dedi.
YSK OY KULLANMA YERLERİNİN NASIL ÖĞRENİLEBİLECEĞİNİ DUYURDU
Bu arada, YSK, bugün yayımladığı 31 numaralı duyuruyla, Pazar günü yapılacak 2. Tur Cumhurbaşkanlığı seçiminde, 11 Ekim’deki Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Halkoylamasında sandık seçmen listelerinde kayıtlı olan seçmenler, oy kullandıkları sandıklarda yine oylarını kullanabileceklerini belirtti.
11 Ekim 2020 tarihinden sonra 18 yaşını dolduran seçmenlerin de sandık seçmen listelerine dahil edildiği ve onların da 2. tur Cumhurbaşkanlığı seçiminde oy kullanabilecekleri kaydedilen duyuruda, seçmenlerin hangi sandıkta oy kullanacaklarını nasıl öğrenebileceğine dair şu bilgiler verildi:
“Oyunu hangi sandıkta kullanacağını öğrenmek isteyen seçmenler http://www.mahkemeler.net ve http://ysk.mahkemeler.net adreslerinden NEREDE OY KULLANACAĞIM uygulamasını kullanarak, yeni kimlik çıkarmışlarsa 10 haneli kimlik kartı numaralarını, yeni kimlik çıkarmamışlarsa mevcut 6 haneli kimlik kartı numaralarını girerek, nerede oy kullanacaklarını öğrenebileceklerdir.
Bu şekilde sonuç alınamaması halinde, 10 haneli yeni kimlik kartı çıkarılmış olsa dahi, olası bir teknik sorun nedeniyle yeni kimlik kartı numarası sisteme kaydedilmemiş olabileceğinden 6 haneli kimlik kartı numarasını girerek, nerede oy kullanacaklarını kontrol edebilirler. Yine sonuç elde edilemediği takdirde, aşağıda verilen telefon numaralarından veya e-mail adreslerinden Yüksek Seçim Kuruluna veya İlçe Seçim Kurullarına ulaşıp bilgi edinebilirler.
e-mail adresleri: ymgenelsekreter@hotmail.com veya yskgenelsekreter@hotmail.com
Telefon numaraları:
Yüksek Seçim Kurulu: 227 72 77 - 228 92 59
Lefkoşa İlçe Seçim Kurulu: 227 50 86 - 227 30 47- 227 50 87
Gazimağusa İlçe Seçim Kurulu: 366 02 32 - 366 23 32- 366 40 68 - 366 19 04
Girne İlçe Seçim Kurulu: 815 72 46 - 815 68 70- 815 60 07
Güzelyurt İlçe Seçim Kurulu: 714 25 92 - 714 65 99
İskele İlçe Seçim Kurulu: 371 35 95 - 371 35 92 - 371 35 80 - 371 35 81
Lefke İlçe Seçim Kurulu: 714 25 93 - 714 65 99
MASKE… ELDİVEN… SEÇİM GÜNÜ YASAKLARI…
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tur, koronavirüs salgını nedeniyle ilk turdaki gibi bazı önlemlerle yapılacak.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) seçim günüyle ilgili aldığı önlemler uyarınca, seçmenler maskeli gidecekleri sandıklarda, burada verilecek eldiveni de takarak oy kullanacak.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu takvimi uyarınca propaganda süreci, Cumartesi saat 18.00’de tamamlanacak ve ardından seçim günü yasakları devreye girecek.
Seçim sandıklarında YSK’nın görevlendirdiği 2 bin 214 sandık görevlisi görev yapacak. Ayrıca ilçe seçim kurulları ve YSK’da çalışacak 444 kişiyle birlikte toplam rakam 2 bin 658 olacak.
Sandıklarda ayrıca adayların ve siyasi partilerin temsilcileri de gözlemci olarak bulunabiliyor.
İLK TUR SONUÇLARI
1974 sonrası Kıbrıs Türk halkının devlet başkanlığı veya Cumhurbaşkanlığı için yaptığı onuncu seçim olan geçen haftaki seçim, “ikinci tura kalan dördüncü seçim” ve “en düşük katılımlı seçim” özellikleri taşıyor.
Katılımın yüzde 58.29 olduğu geçen haftaki seçimde 11 adayın oy miktarları ve oranları şöyleydi:
“Ersin Tatar (UBP) 35,872- % 32.34, Mustafa Akıncı (Bağımsız) 33,058- % 29.80, Tufan Erhürman (CTP) 24,075- % 21.71, Kudret Özersay (Bağımsız) 6,365- % 5.74, Erhan Arıklı (YDP) 5,999 - % 5.41, Serdar Denktaş (Bağımsız) 4,627- % 4.17, Fuat Çiner (MDP) 329 -% 0.30, Arif Salih Kırdağ (Bağımsız) 282 -% 0.25, Alpan Uz (Bağımsız) 155- % 0.14, Ahmet Boran (Bağımsız) 84-% 0.08, Mustafa Ulaş (Bağımsız) 69-% 0.06”
KKTC Anayasası’nda, Yüksek Mahkeme yargıçlarının sayısıyla ilgili kuralda değişiklik için seçimle birlikte yapılan Anayasa değişikliği halkoylamasından ise “hayır” çıkmış ve değişiklikler yürürlüğe girmemişti.