Kolesterol yüksekliği, kalp damar hastalıklarının oluşumu için en önemli risklerden biridir. Kolesterol beslenmeyle alınan yağların, karaciğerde işlendikten sonra damarlarda oluşan bir şeklidir.
Sağlıklı beslenme planı oluşturmak, var ise fazla kilo kaybının sağlanması, yeterli düzeyde fiziksel aktivite ile kolesterol düzeylerini düşürebilirsiniz.
Kan kolesterol düzeyini, beslenmenizdeki doymuş yağlar ve kolesterol içeriği fazla olan besinler artırır.
Faydalı yağlar yani tekli (zeytinyağı, fındık ve susam yağı) ve çoklu doymamış yağlar (fındık, badem, ceviz, yağlı balıklar, keten tohumu) kötü kolesterol (LDL) düzeyinin düşürmeye, kalp hastalığı ve felç riskini azaltmaya yardımcı olmaktadırlar. Fakat sağladıkları faydalardan dolayı sınırsız tüketilecekleri anlamına gelmemelidir.
Zararlı yağlar diye adlandırdığımız doymuş yağlar (margarin, palm yağı, sakatatlar, tam yağlı peynirler, koyun ve sığır eti..) ve trans yağlar (hidronize yağ içeren bisküvi, kek, çikolata, hazır ürünler ve fast food yiyecekler, kızartılmış yiyecekler) kötü (LDL) kolesterol düzeyinin artmasına, iyi (HDL) kolesterol düzeyinin düşmesine, kalp hastalığı ve felç riskinin artmasına neden olabilirler.
Sağlıklı bir beslenme planında, yağ alımının normal ve sağlıklı sınırlarda kalabilmesi için, toplam yağ miktarı düşünülerek, yiyeceklerin yapılarında bulunan yağlar (görünmeyen yağlar) ve dışarıdan eklenen yağlar (görünür) dikkate alınarak beslenme sağlanmalıdır.
- Yiyeceklerinizi hazırlarken faydalı yağlar kullanmaya çalışın.
- Kuyruk yağı, iç yağ, tereyağı, eski tip sert margarinleri sınırlandırın. Bitkisel kaynaklı yağları tercih edin.
- Tavuk, balık, hindi etini ve yağsız dana/kuzu etini tercih edin.
- Etli yemeklere ekstra yağ eklemeyin.
- Sakatat (sucuk, salam, sosis, pastırma vb.) işlenmiş et ürünlerini tüketmeyin.
- Haftada 2 kere yağlı balık tüketin.
- Kabuklu deniz ürünlerinin tüketimini sınırlayın.
- Günlük enerji ve yağ miktarı ayarı yaparak beslenmenize yağlı tohumlar (ceviz, fındık, keten tohumu) ekleyin.
- Yiyecekleri pişirirken sağlıklı pişirme yöntemlerini ( fırında, buğulama, haşlama, çok az yağ ile soteleme gibi) kullanmaya özen gösterin.
- Peynir ve süt ürünlerini yarım yağlı tüketin
- Posalı yiyecekler kolesterol düzeyini düşürür. Posa miktarını artırmak için tam tahıllı ekmek tercih edin. Pirinç yerine bulgur, meyve suları yerine meyvenin kendisini tercih edin, günde en az 5 porsiyon sebze-meyve, haftada 2 ise kurubaklagil tüketin.
- Yulaf tercih edin. İçeriğinde bulunan beta-glukan sayesinde toplam kolesterol ve kötü kolesterol olarak bilinen (LDL) kolestrerolü düşürdüğü bilinmektedir. İçeriğindeki posa sayesinde de kolesterol düşürme üzerine etkileri olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.
- Yaban mersini, ahududu, böğürtlen ve çilek gibi meyveleri beslenme rutinlerinize dâhil edin.
- İdeal vücut ağırlığınızı koruyun.
- Şeker tüketiminizi sınırlayın
- Fiziksel aktivitenizi artırın
- Alkolü kısıtlayın ve sigaradan uzak durun.
Besinlerin tek başına mucize olmadığı, beslenmede çeşitlilik sağlanması gerektiği unutulmamalıdır.
Mutlu haftalar dilerim.