Dila ŞİMŞEK-Devrim DEMİR
Covid-19 salgın sürecinde yerel yönetimler ön plana çıktı, “battı” denilen belediyeler dahi evlere gıda desteği, hijyen mücadelesi, temizlikle hizmet verdi.
Bu süreçte, belediyeler riskli durumunda olan 65 yaş üzeri için her türlü hizmette sınır tanımazken, belediyeler ihtiyaçlı ailelere de yardım paketleri ile destek vermeye devam ediyor.
Evlere gıda desteği yanında hijyen, temizlik hizmetini de belediyeler omuzladı.
Yaptıkları çağrılarla da vatandaşın her zaman yanında olduğunu hissettiren belediyeler, bu süreçte salgınla mücadelede ön sırada yer alıyor.
YENİDÜZEN’e konuşan belediye başkanları, 27 Mart tarihinden itibaren beldelerinde birçok önlem aldıklarını ifade ederken, kendi kaynakları ile problem çözdüklerini söyledi.
Yapılan yüzde 25’lik kesintinin belediyelere büyük bir yük eklediğini ifade eden başkanlar, halkın sağlığı için her türlü fedakârlıktan kaçmayacaklarını belirttiler.
Hem kamuda hem özelde birçok sektöre zorunlu izin uygulanırken, ‘elzem’ görev yapan belediyeler çalışmaya devam ediyor. Buna karşılık, özellikle hijyen ve gıda hizmetleri artan ve tahsilat, vergi toplayamayan Belediyelerden, devlet katkısından %25’lik kesinti ‘mali çıkmaza’ sürükledi.
Özellikle karantina altındaki belediyelerin başkanları artık vergi ve gelir toplayamadığı ifade ederken, kırsal kesim belediye başkanları ise halihazırda kaynak sorunu yaşayan belediyelerin iyice zorda kaldığını anlattı.
Vardiyalı 7/24 hizmet veriyorlar…
Coronavirüs salgınıyla mücadelede 27 Mart’tan sonra belediyeler ön plana çıktı. Tüm belde ve köylerde belediyeler tedbirlerini en üst seviyeye çıkardı.
65 yaş ve üzeri kişilerin yanı sıra ekonomik sıkıntı çeken insanlara da kendi imkan ve kaynakları ile yardım yapan belediyeler, devlet yetkililerinden bilgi alışverişi dahil ne maddi ne manevi destek görmediklerini öne sürdü. Salgın nedeniyle 7/24 vardiyalı bir şekilde vatandaşa en iyi hizmeti sunmaya çalışan belediyeler vatandaşlara sağlıkları için ‘Evde kal’ çağrısını yineledi.
İçişleri Bakanı Baybars:
“Banka borçları ötelendi, belediyeler yine aynı geliri topluyor”
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, BRT’ye yaptığı açıklamada, belediyelerden 2016 öncesi banka borçlarının talep edilmeyeceği ve banka borçlarının üç ay ötelendiğini ifade etti. Bu nedenle belediyelerin eline aynı gelirin geçtiğini kaydeden Baybars, belediyelere devlet katkısından %25’lik kesintinin yansımadığını dile getirdi.
Bakan Baybars, %25’lik kesintinin özel sektöre kaynak ayırabilmek ve kamudaki az geliri dağıtabilmek olduğunu söyleyerek, ihtiyat sandığı, sosyal sigorta, vergi gibi yükümlülüklerin bu ay belediyelerden talep edilmeyeceğini de ekledi. “Türkiye’ye gönderilmesi gereken su bedelinden kesinti yapıldı, bu uygulamalarla belediyelerin eline aynı gelir geçti” diyen Baybars ayrıca, gıda paketlerinde yaşanan soruna da değinerek, bazı kişilere birkaç kez paket giderken, bazı evlere hiç gitmediğini, yardım yapmak isteyen kişilerin ilçe kaymakamlığı ile temasa geçmesi gerektiğini kaydetti.
Belediye başkanları ne dedi?
Akdoğan Belediye Başkanı Ahmet Latif: “Herkesin ocağı yanmalı”
Akdoğan Belediye Başkanı Ahmet Latif, Covid-19 salgın sürecini, aldıkları tedbirleri ve yaptıklarını anlattı. Latif, salgın sürecinin başlamasından sonra hiçbir devlet yetkilisinin bilgi alışverişi dâhil, maddi manevi bir iletişim içinde olmadıklarını kaydetti.
Latif, “Kendi çevremizden, arkadaşlarımızdan doktorlarımız ve Tabipler Birliği’nden aldığımız önerilerle süreci götürmeye çalışıyoruz. Zor günlerden geçerken, 65 yaş ve üzeri insanlarımıza sınırsız destek için personelim her an görev başında. Her türlü hizmetlerini ayaklarına götürüyoruz, tüm kamusal alanlar her gün için ilaçlanıp dezenfekte ediliyor. Bu süreçte evde kalan bütçesi, geliri düşük insanımıza her türlü destek vermeye çalışıyoruz. Yaptığımız tüm işleri kendi öz bütçemizle karşılamaktayız. Destek ve yardımlarla insanımıza ulaşarak, herkesin ocağının yanması için katkı sağlıyoruz” dedi.
Değirmenlik Belediye Başkanı Ali Karavezirler: “18 köyün hijyen çalışmaları sürüyor”
Değirmenlik Belediye Başkanı Ali Karavezirler, 27 Mart itibarı ile 21 muhtarlık ve 18 köyün dezenfektesinin yanı sıra her türlü ihtiyaçların giderilmesi için de ciddi çalışmalar yaptıklarını söyledi. Karavezirler, “Salgının ortaya çıktığı ilk günden sonra önlemlerimizi genişletmeye devam ediyoruz. Özellikle Ercan Havaalanı için ilk günden her türlü ilaçlama, her noktasına kadar bakımı Değirmenlik Belediye Personeli sağlıyor. Belediye sınırlarında tüm eczaneler, marketler, petrol istasyonları, işletmesi süren tüm yerler ve kapalı alanlar her gün 2 saatte dezenfekte ediliyor. Değirmenlik Belediyesi, şuana kadar her şeyi kendi imkânları ile yapmaya devam ediyor. 65 yaş üstü birimimiz, insanımızın her türlü ihtiyacı için canla başla hareket ediyor. 25 günde gelen destek paketleri ile birçok aileye yardım yaptık. Muhtarlarla bir çalışma başlattık, çalışmayan üçüncü ülke vatandaşları, çalışma izinli T.C. vatandaşları ve salgın sebebi ile çalışmayan vatandaşlara destek için çabalıyoruz. Günlük ilaçlama ve hijyen işlemlerimizin yanı sıra kara sinek, sivrinsek ve mandıralar da ilaçlandı. Halkın temas ettiği her nokta büyük bir titizlikle dezenfekte ediliyor. Değirmenlik Belediyesi her türlü kendi kaynakları ile ve bölge halkından gelen desteklerle insanımızın yanında olmaya devam edeceğiz. Canla başla çalışan personelimi yürekten kutluyorum” dedi.
Alsancak Belediye Başkanı Fırat Ataser: “İnsanımızın her türlü yanındayız”
Alsancak Belediye Başkanı Fırat Ataser, salgın sürecinde belediyenin yaptığı tüm hizmetleri kendi bütçesinden karşıladığını ifade etti. Caddeler, sokakların sürekli bir şekilde ilaçlandığını kaydeden Ataser, “Halkımızın toplu olarak kullandığı yerler her gün dezenfekte edilerek, ilaçlanıyor. Bu süreçte gün kazanıp gün yiyenlerin de belediye olarak yanlarında olmaya çabalıyoruz. Sosyal yardım alanlar, 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımızın her türlü ihtiyacını gidermek için canla başla mücadele ediyoruz. Temizlik çalışmalarımız da aynı şekilde sürüyor, bu süreçte hiç maaş almadan evlerinde kalan insanımız içinde belediye kaynaklarını kullanıyor. Durumu kötü olana vatandaşlarımızın ilk önce su ihtiyaçları giderildi, tüm bunlar belediyenin kendi öz kaynakları ile yapılmakta. Belediyelere yapılan yüzde 25’li kesinti, hareketlerimizi sınırlandırdı. Güncel kasamız çalışmıyor, tahsilât yapamıyoruz. Personelimiz 7/24 vardiyalı sokaklarda. Saat kavramı olmadan, çabalıyoruz insanımızı mağdur etmeden mücadeleye devam ediyoruz. Yeniden eski günlerimize dönene kadar evlerinizden çıkmayın.”
Gönyeli Belediye Başkanı Ahmet Benli: “Biz devletsek insanlara bakmalıyız”
Gönyeli Belediye Başkanı Ahmet Yalçın Benli, başta gıda desteği olmak üzere bölge halkının hayatınızı idame ettirebilmesine yönelik çalışmalarının devam ettiğini belirterek, bugüne kadar ihtiyaçlı 353 kişinin kendilerine başvurduğunu kaydetti.
Benli, “3 aylık bir süre için bizim paramız vardır. Biz aç insan bırakmayacağız, bu sözümüzdür. Biz devletsek insanlara bakmalıyız. 6 bin kusur gıda çantamız hazırdır” dedi.
Katıldığı bir programda Gönyeli Belediyesi’nin Covid-19 Koruma Programı’nı anlatan Benli, “Olağanüstü günler olağan şekilde yönetilmez” şeklinde konuştu.
İnsanlara tedarik sağlamanın yetmeyeceğini, onları salgından korumak gerektiğini de vurgulayan Benli, yaşlılara “Yalvarırım dışarıya çıkmayın, bizi arayın” diyerek seslendi.
Zorunlu olan, dışarıya çıkanlara da çağrı yapan Benli, “Biz sizi koruyacağız. Bize güvenin ancak dediklerimizi de yapın” dedi.
Belediyenin de veznesinin de kapalı olduğunu anımsatan Benli, “En az insan hareketi için hükümet gibi belediye de önlem aldı. Personelimizin hepsi on call’dur. Kamusal alanda hijyenle ilgili ne yapabilirsek onları yaptık” dedi.
Halen açık olan iş yerleri olduğunu anımsatan, “71 açık işyerine çok ciddi direktifler verdik” şeklinde konuşan Benli, bu alanlarda da gerekli tedbirlerin alındığını belirtti.
Gönyeli halkının, bu süreçte suyu direk şebekeden kullanmasını isteyen Ahmet Benli, insanların kesik sularını bağladıklarını da ifade etti.
Gönyeli Belediye Başkanı, 65 yaş üzerindeki kişilerin dışarı çıkmaması gerektiğini yineleyerek, gıda ve ilaç tedariki için 0533 825 31 99 numaralı hattan kendilerine ulaşılabileceğini, alınan ürünlerin dezenfektelerinin yapılarak insanlara ulaştırıldığını vurguladı.
Benli, “Bu ekibin başında doktorlar ve diyetisyenler vardır” dedi.
Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar: “Belediyelerin çökmesi kaos demektir”
Güzelyurt Belediye Başkanı ve Belediyeler Birliği Başkanı Mahmut Özçınar, devlet katkısından yapılan %25’lik kesintinin yanı sıra, tahsilat ve vergi de toplayamadıklarını kaydetti. Hükümetin, banka borçlarının ötelenmesi ile ilgili bir çalışma yaptığını ifade eden Özçınar, bu süreçte alınacak borçlara da uzun vadeli ödeme getirilmesi gerektiğini söyledi. Hükümetin de gelirinin azaldığını belirten Özçınar, festivallerin ve spor kulüpleri, dernek gibi kurumlara olan desteği durdurarak tasarrufa gittiklerini anlattı. Özçınar şöyle konuştu: “Belediyelerin çökmesi kaos demektir. Bu olağanüstü durumda, bölge halkımızın da işbirliği gerekiyor. alınan kurallara uyulmalı, kirliliğe neden olmamalı, çevre bilincini korumalıyız. Sivrisineklerle mücadele kapsamında, bahçe ve evlerindeki su birikintilerini herkes temizlemeli. Sürdürülebilir bir belediye anlayışıyla hareket edelim”
Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya: “Devlet belediyelere %25 kesinti yaptı, bırakın kesintiyi, yardım yapılmalıydı”
Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya, elzem olarak görev yapan belediyelerden kesinti yapıldığını ve bunun tüm belediyeleri sıkıntıya uğrattığını dile getirdi. Kaya, belediye çalışanlarının %50’sinin çalışmak zorunda olduğunu hatırlatarak, bu dönemde polis ve sağlık çalışanlarının yanında en çok sahada bulunan kesimin belediyeler olduğunu kaydetti. Kaya şunları söyledi: “Bu dönemde özellikle hijyen ve ilaç ürünlerinde KDV’den muaf tutulabilirdik, hükümete bu gibi birçok tasarruf önerisi yaptık. Belediyeler zaten mali sıkıntıdaydı, şimdi çalışmayan işletmelerden nasıl vergi talep edelim? Hizmet veriyoruz ancak karşılığını alamıyoruz. Arazide olan, riskte olan belediyelerdir. Bırakın kesintiyi, yardım yapılmalıydı. Bunun yanı sıra Covid-19’la mücadelede kullanılan hijyen ürünlerini de bizler tedarik ediyoruz, bu ürünlerin fiyatı her geçen gün artıyor ve artık aradığımızı bulamaz konumdayız.”
Dipkarpaz Belediye Başkanı Suphi Coşkun: “Karantinadaki belediyeye destek olunacağına kesinti yapıldı”
Dipkarpaz Belediye Başkanı Suphi Coşkun, zaten zor durumda olan kırsal kesim belediyelerinin, bu süreçte iyice çıkmaza geldiğini söyledi. Dipkarpaz bölgesinin karantinada olduğu için diğer bölgelere kıyasla çok daha kötü durumda olduğunu belirten Coşkun, buna rağmen kesinti yapılmasının kabul edilemez olduğunu, aksine destek verilmesi gerektiğini kaydetti. Coşkun şu şekilde konuştu: “Belediyenin durumu çok kötü. Açıkçası bu süreçte belediyeler birliği başkanı Mahmut Özçınar’ın da sınıfta kaldığını düşünüyorum. Başkan olarak belediyelerin hakkını savunamadı. Üstüne, birliğe üye olduğumuz için 7 Bin TL’lik üyelik ücreti de aldılar. Borçlar ötelenecek, alınmayacak deniliyor ama faiz binecek mi bu borçlara, bu açık değil… Sağlıktan tarıma, sahanın her yerinde hizmet veriyoruz ve karantina altındayız. Buna rağmen bir destek yok. Benim belediyemin geliri ile, büyük ilçelerin geliri bir mi? Karpaz bölgesine nasıl kesinti yapılabilir? Benim tahsilatım %95 düşmüşken… Çok karamsar bir tablo çizmek istemiyorum ancak bu süreçte hükümetten hiç destek göremediğimizi belirtmek isterim. Elzem iş yapan kimseden kesinti yapılmamalıydı”
Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü: “Kesinti kaldırılmalı, ertelenmeli, bir çaresi mutlaka bulunmalıdır. Biz şu anda su parası alamazken, su harcaması ödüyoruz”
Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, zor bir süreçten geçtiğimizi söyleyerek, aktif olarak şu an sahada polis, sağlık ve belediye personelinin olduğuna değindi. Bu dönemde belediyelerin yükünün arttığını ifade eden Güngördü, her kamu kuruluşuna dezenfekte yapıldığını, limanların ve feribotların temizlendiğini, tır lastiklerinin dezenfekte edildiğini ve açık kurumlara temizlik yardımı yapıldığını anlattı. Polislere maske ve eldiven desteğinde de bulunulduğunu kaydeden Güngördü, bunun yanı sıra gıda yardımı sağlandığını ve gıdaların adaletli bir şekilde ihtiyaçlılara dağıtılması için 20 personelin atandığını söyledi.
Güngördü, özellikle marketlerde mesafe ve hijyen kurallarına uyulması ile ilgili belediye zabıtalarına iş düştüğünü dile getirirken, tüm bunlara karşı çok büyük bir kesintiye uğradıklarını kaydetti. Güngördü şöyle konuştu: “Normalde şu sıralar Emlak vergisi de başlamalıydı, ancak biz bu süreçte vergi toplayamıyoruz. Bu nedenle %25’lik kesinti kararının geri alınmasını istiyoruz. Bu talebi İçişleri Bakanlığı’na ve Başbakanlığa gönderdik. Kesinti kaldırılmalı, ertelenmeli, bir çaresi mutlaka bulunmalıdır. Biz şu anda su parası alamazken, su harcaması ödüyoruz. İnsanlar temkinli davranıyor ve acil ihtiyaçları dışında harcama yapmıyor. Bunun yanı sıra, İçişleri Bakanının, banka borcunun ötelenmesi ile %25’lik kesintinin yerinin dolduracağını söylemesi, bizim gibi belediyeler için geçerli değil. Girne belediyesinin ne kamuda ne özelde hiçbir bankaya bir kuruş borcu yoktur. O zaman bu tedbir bize nasıl yardım sağlıyor? Bu bir adaletsizliktir. Diğer belediyeleri bilemiyorum ancak kendi belediyemiz için bu şekilde konuşuyorum. Şehirler arası geçişin yasaklanması ise, çok doğru, yerinde ve gecikmiş bir karar. Halkımız da bu sürede bizlere yardımcı olsun ve evden çıkmasın. Evden çıkmasınlar derken, kendi evlerinden bahsediyoruz. Ben komşuya gittim, toplandık evdeyiz gibi bir şey olamaz. Herkes kendi evinde kalsın ve alışverişlerini topluca yapsın. Böylelikle bize destek olurlar”