Didem MENTEŞ
Kıbrıs’ın kuzeyinden yurt dışına 108 milyon TL civarında ihracat yapılırken, bu ihracatın yüzde 50 ila 60’ı Türkiye’ye yapılıyor. Yurt dışına ihracat edilen ürünler içerisinde süt, hellim, eritme peynir, taze kaşar, tere yağ, helva, tahin, yumurta ve kanatlı ürünler başa çekiyor. Yerli firmaların ihracat alanındaki en büyük payını ise yurt dışında düzenlenen fuar organizasyonları oluşturuyor. 2007 yılından beri Kıbrıs Türk Sanayi Odası organizasyonuyla katılım sağlanan yurt dışı fuarları, ülke ihracatına ve ekonomisine büyük katkı sağlıyor.
Türk: “Fuarlar ihracatın geliştirilmesi açısından şart”
Kıbrıs Türk Sanayi Odası Dış Ekonomik İlişkiler Sorumlusu Çağlar Türk, yurt dışı fuarlarının ülke firmalarını, ürünlerini, ülkenin varlığını, kültürünü dünya haritası üzerine yerleştirmenin farklı bir yöntemi olduğuna dikkat çekiyor.
YENİDÜZEN’e yurt dışı fuarlarıyla ilgili bilgi veren Çağlar Türk, yurt dışı fuarların, uluslararası ticaretin ve ihracata yönelik tanıtımın olmazsa olmazı olduğunu belirterek, fuarların devamının sağlanmasının, ülke ihracatını belli bir düzeyde tutulması ve daha da geliştirilmesi açısından şart olduğuna vurgu yaptı.
Çağlar Türk, yurt dışı fuarların, uluslararası ticaretin ve ihracata yönelik tanıtımın olmazsa olmazı olduğunu belirterek, fuarların devamının sağlanmasının, ülke ihracatını belli bir düzeyde tutulması ve daha da geliştirilmesi açısından şart olduğuna vurgu yaptı.
“En fazla ihracat Türkiye’ye… Masrafları devlet karşılıyor”
Çağlar Türk, ülke ihracatının büyük bir kısmının Türkiye’ye yapıldığının altını çizerek, son 5 yılda bu oranın % 55 ile % 60 arasında değişmekte olduğunu söyledi. İhracatın yaklaşık % 30 ila 35’inin Orta Doğu ülkelerine, % 5 ila 10 arasında ise Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleştirilmekte olduğunu aktardı.
Fuar organizasyonlarının masraflarının devlet tarafından sağladığını aktaran Türk, “Fuarların tüm finansmanı, önce oda tarafından gerçekleştiriliyor. Günün sonunda ise Bakanlar Kurulu kararıyla, yapılan masraflar odaya ödeniyor” dedi
Fuar organizasyonlarının masraflarının devlet tarafından sağladığını aktaran Türk, “Fuarların tüm finansmanı, önce oda tarafından gerçekleştiriliyor. Günün sonunda ise Bakanlar Kurulu kararıyla, yapılan masraflar odaya ödeniyor” dedi
“Yılda 6 ila 8 arası fuar organizasyonuna katılıyoruz”
Kıbrıs Türk Sanayi Odası olarak yurt dışı fuar organizasyonlarının 2007 yılından beri hız kazanan bir çalışma alanı olduğunu söyleyen Çağlar Türk, USD Hibe ve Gelişme kuruluşunun yardımıyla bu tarz organizasyonların yapılması için bir uzmanlık aktarımı yapılarak, mali destek ile ilk yurt dışı fuar organizasyonlarının yapılmaya başlandığını söyledi. İlk yıldan bugüne 10 yıl geçmesiyle Sanayi Odası’nın kendi imkanları ve sonrasında devletten sağlanan ekonomik yardımlar ile bu organizasyonların yapılmaya başlandığına dikkat çekti.
Türk, bu organizasyonların amacının ülkemiz ürünlerinin ve firmalarının yurt dışında tanıtımı olduğuna vurgu yaparak, KKTC’nin karşılaştığı siyasi problemlerden dolayı bu gibi organizasyonların ülke firmalarını, ürünlerini, varlığımızı, kültürümüzü dünya haritası üzerine yerleştirmenin ayrı bir yöntem olduğunu söyledi. Bu anlamda yurt dışı fuarlarının toplumsal bir çalışma olduğuna dikkat çekti. 2007- 2008 dönemlerinde 1-2 fuar olarak katılımların yapıldığını, yıllar içerisinde bu fuarların geliştirildiğini söyleyen Çağlar Türk, son dönemlerde yılda 6-8 fuar organizasyonu olmak üzere firmaların talepleri, ürünlerin pazarlanabileceği pazarların tespiti sonrasında organizasyonlara yönelik olarak katılım çalışmaları yapılmaya başlandığını ifade etti.
Yurt dışı fuarlarında iş sağlamanın karşılıklı güvenin, sürekli müzakerelere dayanan çok ciddi ve uzun bir süreç olduğunu aktaran Türk, fuarların o tanışıklığın sağlandığı, önceden kurulan irtibatların veya daha önce hiçbir şekilde irtibat kurulmamış muhatap firmalar ile tanışıklığın sağlandığı bir nevi ihracat yolculuğunun başladığı organizasyonlar olduğunu aktardı.
Özellikle bazı sektörlerde yıllar içerisinde ihracatlarda sağlanan ciddi artışın, bu fuarlarda iş insanlarının kurduğu ilişkiler sonucunda geliştirildiğine dikkat çekti.
“İhracat 108 milyon TL. % 55-60’ı Türkiye’ye”
Türk, ülkedeki toplam ihracatın 108 milyon TL civarında olduğunu belirterek, en fazla ihracatın Türkiye’ye yapıldığını söyledi. Türkiye’ye son 5 yılda % 55 ile % 60 oranında ihracat yapıldığını aktaran Türk, ihracatın yaklaşık % 30 ila 35’inin Orta Doğu ülkelerine, % 5 ila 10 arasında ise Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleştirilmekte olduğunu aktardı.
Çağlar Türk, ülkedeki toplam ihracatın 108 milyon TL civarında olduğunu belirterek, ülke ihracatının büyük bir kısmının Türkiye’ye yapıldığının altını çizdi.
Son 5 yılda Türkiye’ye % 55 ile 60 arasında değişen ihracat yapıldığını aktaran Türk, ihracatın yaklaşık % 30 ila 35’inin Orta Doğu ülkelerine, % 5 ila 10 arasında ise Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleştirilmekte olduğunu vurguladı. Türk, süt, hellim, eritme peynir, taze kaşar, tere yağ, helva, tahin, yumurta ve kanatlı ürünler gibi gıdaların ihracatının özellikle bu fuarların başarısıyla sağlandığının altını çizdi.
Kıbrıs Türk Sanayi Odası’nın organizasyonlarının ağırlıklı olarak Orta Doğu ve AB üyesi ülkelerde gerçekleştirildiğini aktaran Çağlar Türk, Türkiye’ye yönelik organizasyonların ise fuardan daha çok ticaret heyeti organizasyonları anlamında olduğuna dikkat çekti.
Fuara ağırlıklı olarak 30- 35 yerli firmanın katıldığını aktaran Türk, fuara katılımların ülkeye ve fuar konusuna göre değiştiğini aktardı.
“Ülke ihracatı için şart”
Türk, yurt dışı fuarlarının devamının sağlanmasının, ülke ihracatını belli bir düzeyde tutulması ve daha da geliştirilmesinin şart olduğuna vurgu yaptı.
Türk, “üyelerimizle beraber Türkiye’deki muhatap kurum ve kuruluşlar ya da ihracatçı birlikler veya ticaret odalarına yönelik ziyaretler şeklinde oluyor. Bizim üyelerimizle onların üyelerini buluşturduğumuz, ikili görüşme organizasyonları yapılıyor. Önümüzdeki günlerde odamız, üye firmalarla 30 kişi olacak şekilde Ankara Ticaret Odası’na bir ziyarette bulunacağız. Türkiye’de çalışmalarımız bu şekildedir ama fuar katılımlarımız da zaman zaman olmaktadır” dedi.
“Birleşik Arap Emirlikleri ön planda”
Yurt dışı fuar organizasyonlarında öne çıkan ülkeler içerisinde Birleşik Arap Emirlikleri olduğunu belirten Türk, Abu Dabi ve Dubai ülkelerinin ön planda olduğunu aktardı. Çok uzun yıllar boyunca Irak’a yönelik organizasyonların olduğunu aktaran Türk, narenciye ve tavuk ürünleri ihracatı açısından çok ciddi başarılar sağlandığını kaydetti. Çağlar Türk, Irak’ta yaşanan ekonomik ve güvenlik sıkıntılar, mütemadiyen devam eden belirsizlik ortamı içerisinde ticaret hacminin artık eskisi gibi olmadığını söyledi. Öte yandan Ürdün ve Lübnan’da da fuarların gerçekleştirildiğini aktaran Çağlar Türk, Birleşik Krallık ve Almanya’da da organizasyonların yapıldığını belirtti. Çağlar Türk, “Almanya, Avrupa Birliği’nin ekonomisinin en önemli noktasıdır ve AB’de ki fuarcılığın da merkezidir. AB’de de bir girişimde bulunmak isterseniz, Almanya’daki fuarlara katılmanız gerekir. Çünkü bütün AB’deki ülkelerin iş insanları orada bulunur” dedi.
“Son yıllarda güneyde organizasyonlara katılmıyoruz”
Kıbrıs Türk Sanayi Odası’nın son yıllarda Kıbrıs’ın güneyinde bir organizasyona katılmadığını aktaran Türk, şöyle konuştu: “Annan Planı dönemi sonrasında ciddi bir devinim olmuştu. Yeşil Hat Ticaret Tüzüğü’nün geçirilmesi sonrasında bu tüzükle beraber, ticaretin geliştirilmesine yönelik hep atılımlarımız olmuştu. Odanın, güneyde gerçekleştirilen uluslar arası fuara 54 firmaya kadar katılım olmuştu. Ama tabi süreç içerisinde ürün verdiğinde yaşanan hayal kırıkları, iki toplum arasında herhangi bir finansal yapı olmamasından dolayı, örneğin siz malı gönderirsiniz ama ödemeyi alamazsınız. Kıbrıs Rum Yönetiminin bizim ihracatlarımızı engellemeye yönelik çok ciddi ve açık eylemlerinin bezdirici bir noktada olması, günün sonunda maalesef Yeşil Hat Ticareti’ne buna bağlantılı olarak güneydeki fuarların yeterince talep edilmemesi noktasına getirdi. Bizlerde son yıllarda yapmıyoruz”
“Masraflar devlet tarafından odaya ödeniyor”
Fuar organizasyonlarının masraflarının devlet tarafından sağladığını aktaran Türk, “Fuarların tüm finansmanı, önce oda tarafından gerçekleştiriliyor. Günün sonunda ise Bakanlar Kurulu kararıyla, yapılan masraflar odaya ödeniyor” dedi.
Türk, fuar masraflarıyla ilgili şunları söyledi: “Resmi Gazetede yayınlanan ciddi rakamlar ortaya çıkabiliyor. Tabi ki bunun sorgulanması olabiliyor. Olması gayet normal, gayet olması gerektiği şekilde çünkü günün sonunda bunlar devletin parası, halkın parasıdır. Bunların doğru şekilde kullanılmasının sorgulanması gerekmektedir. Kesinlikle bunun sorgulanmasıyla ilgili hiçbir rahatsızlığımız yok. Rakamlar çok ciddi görünüyor ama uluslar arası fuarlara katılımın maliyetleri, çok ciddi seviyededir. En masraflı fuar organizasyonu Dubai’deki Gulfood Fuarı organizasyonudur. Bunun sadece stantlarının metre kare fiyatı 565 Dolardır. Masrafların içerisinde stant alanı kiralaması, stant konstrüksiyonu olsun, dizaynı konusunda firmaların ihtiyaçları ve talepleri olsun, konstrüksiyonu yapmak için alınan elektrik, temizlik, tüm alt yapı için izinler ve masrafları var. Seyahat, konaklama, transfer masrafları var. BM desteklerinden yararlanılabilmesi için vize alımı gerekiyor, bunun masrafları var. Tüm bunları topladığımızda çok ciddi rakamlar ortaya çıkıyor. Üyeler ise organizasyona katılım bedeli ödüyor. Odanın karşıladığı maliyetin çok küçük bir seviyesidir. Oda, açıkçası üyeleri adına bu yükü omuzlarına alır. Katılımcı firmalarımız seyahat, konaklama, tanıtım giderleri olsun, bir süt ürünü ise bunun muhafazasıyla ilgili buzluk tutulması, bir hostese ya da bir tercümana ihtiyacı varsa bunların masrafını karşılarlar. Geriye kalan tüm masraflar Sanayi Odası tarafından karşılanır. Fuarın yapılmasından muhtemelen 4-5 ay sonra Bakanlar Kurulu kararıyla bunlar odaya geri ödenir”
“Firmaları bilgilendiriyoruz”
Çağlar Türk, Kıbrıs Türk Sanayi Odası üyelerinin fuara katılma kararı vermeden önce iyi düşünmesi gerektiğini belirtti. Türk, şunları vurguladı: İhracat iç pazarda faaliyet göstermeye benzemez. İhracat çok ayrı bir ticaret ortamıdır. Biz firmalarımızı bunun gerçekliği üzerine bilgilendiriyoruz. İhracata girişecek olan bir firmanın bir süre zararına faaliyet göstermek durumunda kalacağını, uluslararası ticareti nasıl gerçekleştireceğini, uluslar arası lojistik kanaların nasıl çalıştığını, ürün üretiminin sürekli nasıl değiştirmesi gerektiğini, uluslar arası standartların neler olduğunu ve neler yapılması gerektiğini, uluslararası ticarete yönelik pazarlamanın gerekliliklerinin neler olduğunu firmalarımızı mütemadiyen bilgilendiriyoruz. Sonuçta fuara katılan firmalar ciddi masraflar yapıyor. Bilinçsiz kararlar çerçevesinde yapılan masraflar günün sonunda firmanın motivasyonunu kaybetmesine sebep oluyor. Kesinlikle bunun olmasını istemiyoruz. Bir firma küçük olabilir, ihracat taleplerine göre üretim kapasitesi yetersiz olabilir ama firmanın her zaman için motive olması ve kendisinin geleceğe yönelik olarak yatırımlar ile geliştirilmesini, ulaşmak istediği noktaya ulaşabilmesi için atması yapması gereken eylemlerin neler olduğunu kendilerine göstermeye çalışıyoruz ki o devimin devam etsin”
“Fuarlar, uluslararası ticaretin ve ihracatın tanıtımı için olmazsa olmazı”
Yurt dışı fuarların, uluslararası ticaretin ve ihracata yönelik tanıtımın olmazsa olmazı olduğunu aktaran Çağlar Türk, Sanayi Odası olarak ülke ekonomisi adına üzerlerine düşeni yapamaya devam edeceklerini söyledi. Türk, şöyle konuştu: “Dünya çok ciddi bir küreselleşme ve dijitalleşme çağı içerisindedir. Artık pek çok firma, pek çok ithalatçı veya imalatçı muhatabını internet üzerinden bulabiliyor. Buda bir yöntemdir ama uygulanması gereken en uygun yöntem, bu gibi insanların birebir temas ettiği uluslar arası fuar organizasyonlarına katılmasıdır. Yenile ön plana çıkan internet üzerinden platformlar üzerinden görüşmeyi sağlayan, kaynaklarında kullanılması gerekmektedir. Odamız, e-ticaret sitelerinin de ihracatçılar tarafından kullanılması anlamında gerek teknik destek gerek yönlendirme olsun gerekse bununla ilgili devlet desteği oluşturulması noktasında mütemadiyen uğraş vermektedir. Ülkemizin ihracatının artması, ülkeye döviz girmesi, ülkenin emeğinin, uğraşının çabasının, ekonomik değere dönüşmesi ve bu değerin düş dünyaya pazarlanması için, oda, üstüne düşeni yapmaya devam edecektir.