Kıbrıs mutfağının zengin lezzetleri arasında yer alan bulgur köftesi ve hellimli, adanın yemek kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bulgur köftesi, geleneksel tarifleriyle damaklarda unutulmaz bir tat bırakırken, hellimli ise nefis hellim ile hazırlanan bir lezzet şöleni sunar. Bu yazıda, bu iki lezzetin tariflerini ve Kıbrıs mutfağının zenginliğini bir de bizim tarzımızla inceleyeceğiz. Keyifli okumalar dileriz…
Bulgur Köftesi
Zekai Altan hocamın Yenidüzen’e verdiği bir röportajdan edindiğim bilgiye göre şunları söyleyebilirim; bulgur köftesi, Kıbrıs mutfağında önemli bir yere sahip olan bir yemektir. Bulgur, hamur haline getirilerek içine çeşitli malzemelerin doldurulmasıyla yapılan bu köfte çeşidi, Türk mutfağında da farklı isimlerle bilinir ve tüketilir. Mardin'de İrok adıyla kızartılarak ve haşlama yöntemiyle hazırlanan iki çeşit bulgur köftesi bulunmaktadır. Türk mutfağındaki içli köftenin Kıbrıs'taki versiyonunda ise hamuruna et, patates ve yumurta ilave edilerek haşlanmasıyla yapılan bir köfte türüdür. Ayrıca, bulgur köftesi genellikle ekşi (limon) ile servis edilir ve Kıbrıs'ın zengin mutfak kültürünün bir parçası olarak hem evlerde hem de restoranlarda sıkça tüketilir. Geleneksel yapım metotları yerine günümüzde daha modern araçlar kullanılarak hazırlanmaktadır.
Malzemeler
- 1 kg bulgur
- 3 çorba kaşığı un
- Aldığı kadar su
- Tuz
İç Harcı için
- 1 kg kıyma
- 2 adet iri soğan
- Arzu edildiği kadar maydanoz
- Karabiber
- Tuz
Yapımı
- Önce suyu kaynatıyorum. 1 kilo bulguru derin bir kaba koyuyorum.
- Bulguruma 1 veya 2 kaşık un, biraz tuz, yeterince ılık su ilave edip bulguru karıştırıyorum.
- Bulgurun dinlenmesi için kabın üzerine bir bez örtüp bırakıyorum.
- Diğer yandan kıymayı bir tava içine koyup, içine yarım su bardağı su koyup kıyma suyunu çekene kadar pişiriyorum.
- Daha sonra küçük küp şeklinde kestiğim soğanları ayrı bir tavada 2 kaşık zeytinyağı ile solduruyorum ve kıymayı o tavaya aktarıyorum.
- Kıyma ile soğanı pişiriyorum. Ardından ince doğranmış maydanoz, tuz ve karabiberi ekleyip kıymayı pişiriyorum.
- Soğumuş olan bulguru yoğurmaya başlıyorum. İyice yoğurulan hamurumun kulak memesi kıvamında olması gerekiyor.
- Yoğrulmuş bulgur hamurumdan iri ceviz büyüklüğünde parçalar alarak işaret parmağımla oyarak içi boş bir köfte yapıyorum. Su yardımıyla elimi ıslatarak alt tarafını kapatıyorum.
- Bir tepsiye yaptığım içi boş köfteleri sıralıyorum. İşlem bitince bir kaşıkla kıymalı harçtan boş köfteleri doldurup ağzını ıslak elimle kapatıyorum.
- Doldurduğum köfteleri örtecek kadar bir tencereye sıvı yağ koyup iyice kızmasını bekleyip, ısınan yağın içerisine köfteleri atıp iyice kızarmasını bekliyorum. Kızaran köfteleri bir süzgece veya kağıt peçete üzerine çıkarıyorum ki yağı iyice çeksin.
HELLİMLİ
Kıbrıs denildiğinde akla ilk gelen şeylerden biridir Hellim. Hellim, Kıbrıs'a özgü, koyun ve inek, inek ve keçi sütünden yapılan bir peynirdir. Kahvaltılarda yenildiği gibi börek içinde ve makarna üstünde veya bittalarda kullanılmaktadır. Hellimli, Kıbrıs mutfağının önemli bir parçası olan Hellim ile beraber soğan ve nane eklenerek yapılan geleneksel bir Kıbrıs ekmeğidir. Bu hafta sizlere Hellimli’yi nasıl yaptığımdan bahsedeceğim.
Malzemelerim;
- Aldığı kadar ılık su
- 1 çorba kaşığı kuru maya
- 1 çay kaşığı şeker
- 2 adet hellim, küp küp doğranmış
- 12 yaprak taze nane, ince doğranmış
- 6 yaprak feslikan ince doğranmış
- 1 kilo sade un
- 2 çorba kaşığı kuru nane
- 1 çay kaşığı tuz
- ½ bardak zeytinyağı
- 3 çorba kaşığı susam
- 2 çorba kaşığı çörek otu
Nasıl hazırlıyorum?
Bir bardak ılık suya maya ve şekeri ekliyorum ve mayayı kabarıp köpürene kadar bir süre bekletiyorum. Derin bir kabın içerisine hellimleri, naneyi, feslikanı, unu, kuru naneyi tuz ve zeytinyağını koyuyorum. Kabaran mayayı karışıma ekliyorum ve azar azar ılık su ekleyip hamurum kulak memesi olana kadar iyice yoğuruyorum. Yağlanmış bir fırın tepsisine döküp üzerine çörek otu ile susamı serpiştiriyorum. Hamurumu ılık bir ortamda veyahut ısıtılmış ve kapatılmış bir fırın içerisinde 1-2 saat bekletiyorum. Hamur kabarınca 200 derecelik fırında 1 saat kadar pişiriyorum.