Kıbrıs Türk Zeytin-Zeytinyağı Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (ZEYSAN) Başkanı Ziya Sezey, zeytinciliğin, ilmi ve planlı olarak yapılması şartıyla, KKTC’de sürdürülebilir tarım faaliyetlerinin başında geldiğini belirtti.
Sezey, konuyla ilgili yazılı açıklamasında 2000 yıllarından itibaren adaya getirtilen gemlik çeşidi sayesinde başlayan zeytin fidanı dikme çalışmalarının gün itibarıyla devlet istatistiki verilerine göre 550 bin ağaç civarlarına ulaştığını dile getirdi.
“İstatistiklere yansıyan en verimli yıl olan 2010 senesinde ise 8 bin 401 ton zeytin üretmişiz. Bu veriden hareketle ortalama olarak 200 ton çakıstes ve 200 ton da siyah sofralık zeytin üretimimizin olduğunu düşünürsek kalan 8 bin ton zeytinden de bin 600 ton civarı bir zeytinyağı üretimi elde ettiğimiz söylenebilir” diye Sezey şöyle devam etti:
“Bu üretilen miktarın içerisinden turizm sektöründe harcanan kısmını da 500-600 ton olarak çıkarırsak, geri kalan bin ton civarını da evlerimizde tüketmişiz. Ada nüfusunu düşündüğümüzde ise kişi başı 2 kg gibi bir tüketim de bizlere kalıyor. Bu veriler en verimli yıl göz önünde tutularak hesaplanmıştır
Diğer taraftan dünyada zeytinyağı üreten ve tüketen Akdeniz havzasına baktığımızda ise ortalama kişi başı zeytinyağı tüketiminde dünya lideri olan Yunanistan da 13 kg civarında, komşumuzda ise 5,5 kg civarındadır. Bu istatistiki bilgilerle bir analize gidilecek olsa, dünya üretiminde ve tüketiminde nerelerdeyiz diye baktığımızda, herhalde ne üretimde ne de tüketimde istediğimiz noktada olduğumuz sonucuna varmak mümkün görünüyor”
Zaman zaman yakın çevresinin ve fidan dikmek isteyen üreticilerin öneri almak için kendisine ulaştığını kaydeden Sezey, “Cevap aslında belli. Tabi ki zeytin” dedi.
Öte yandan önemli olan ve sorulması gereken esas sorunun, “hangi amaca yönelik, hangi tür zeytin fidanı” tercih edilmesi gerektiği olduğunu dile getiren Sezey, Zeysan adına EXPOLIVA İspanya Fuarı’na katıldığını ve oradaki üreticilerin devlet desteğini arkalarında hissettiğini gördüğünü anlattı.
Sezey şöyle devam etti:
“AB destek programları yetersiz kaldığı zaman da İspanya devleti üretimin devamlı yanında olmuş, çeşitli fonlarla depolama faaliyetlerine destek vererek dünya satış fiyatlarını regüle etmişlerdir. Bu desteği de yaparlarken, kişilerin ya da siyasilerin müdahalesine izin vermeden üretim pazarlama ve stok miktarlarını gözeten bir formülasyonla otomatiğe bağlamışlar. Yani üretici emeğinin karşılığını bilmekte, ürettiği oranda da bu zenginlikten pay almakta”.
Üretim anlamında Kıbrıslı Türk üreticilerin uzun bir yolu olduğunu, ancak bu yolu yürümenin, bilgiye ve teknolojiye ulaşmanın günümüz koşullarında zor olmadığını belirten Sezey, “Zeytinciliğin, ilmi ve planlı olarak yapılması şartı ile bu ülkede sürdürülebilir tarım faaliyetlerinin başında geldiğine inanmaktayım” dedi.