Levent Özdağ
Zihni Kalmaz, ülkemizin gelmiş geçmiş en tanınmış futbolcularından biri…
Futbol yaşamının yanında esnaflık da yapan Zihni Kalmaz’ın, 30 yıllık futbol yaşamı ve bunun yanında 46 yıllık esnaf hayatının olduğunu biliyoruz. Zihni Kalmaz, “Yenicami başkanlığını bıraktıktan sonra Kıbrıs’ta futbolun geriye gideceğini söyledim, çünkü yapılan yanlışlıkları gördüm. Bu kadar fazla lig bu kadar fazla sporcu fazla, her evde başkan var” şeklinde konuşuyor.
• 46 yıldır esnaflık yapıyorsunuz. Bir esnafın gün içinde yaşadığı duygular nasıldır?
• “Esnaflık güzel bir duygu, insan alıştığı zaman bundan zevk alarak yapar. Zaman zaman öyle bir durum olur ki insanlar yaptığı işten zevk almaz. Son zamanlarda Arasta bölgesinde esnaflık yapanlar da esnafın yanında çalışan insanlar da ‘gidip başka bir iş yapayım’ demeye başladı. Ekonomik sıkıntılar ve ayrıca bu bölgedeki esnaflar ülkedeki en zor şartlarda esnaflık yapmaktadır.
EMİTASYON ZAMANI
• Esnafların sıkıntıları nelerdir?
• Buradaki esnafların Güney’den gelen komşularımızın alışverişine bağlıdır. Kendi halkımızın uğramadığı bir merkezdir. Son iki yıla kadar daha iyiydi her şey. Serbestlik vardı. Emitasyon dediğimiz çakma malları alıp diğer tarafa geçirebiliyorlardı. Daha sonra Avrupa Birliği yasaları geçtiği zaman bu karara uymak zorunda oldu Güney Kıbrıs. Uzun bir zaman bıraktılar ama iki yıl önce yasak yürürlüğe girdi. Bir de bizde gümrükten malı alırken her şeyi ödenir. Güney’de malı sattığı zaman öder.”
• Hiç düşününüz mü esnaf değil de, masa başı bir işim olsaydı diye?
• “Biliyorsunuz ben futbolla ilgilendim uzun zaman ve kendimi profesyonel bir futbolcu olarak kabul ettiğim için, bütün hayatımın çoğunu futbol ile geçirdim, ne kazandıysam futboldan kazandım. Diğer işte çok kazancım olmadı. Futbol ile tanınmışlık ve sevilmek zenginliktir. Geçmişte imkanlar geldi ama o fırsatları değerlendirmesi gereken gençler vardı diye düşünürüm.”
• Yetki sahibi olsaydınız esnaf için neyi değiştirmek isterdiniz?
• “İlk önce üstüne basa basa söylemek istediğim şey kiraları değiştirmek, bu fiyatları indirirdim. Evkaf malları dahil 600-700 stg kira talep etmektedirler. Hava paraları da çok engelleyici oluyor. Bu işi yapmak isteyenler zorluk çeker, bir hava parasıdır da gider. Devletin buna da el atması lazım. Alım gücü tamamen sıfıra düştü. Türkiye’den gelen mallardaki vergiyi biraz daha aşağı çekmek gerekir.”
MUTLU MUYUZ?
• En mutlu olduğunuz gün veya sizi en fazla ne mutlu eder?
• “Devamlı mutluyum da en mutlu olduğum zamanlar kendi ülkemin vatandaşları da mutlu olup gülsün. Onlar güldüğü zaman ben da gülerim. Bizim dışarıda yüzü gülen insanımız çok az kaldı. Yüzü ne kadar gülse de içinde fırtınalar var insanların. Yüzü sürekli gülen insanlar söylememe gerek yok zaten bellidir.
Bir de tatsız bir konu ama bu ülkede 10 bin kişi yılda mahkemeye boşanmak içi başvuruyorsa bu ne kadar mutsuz olduğumuzun göstergesidir.”
• Sizi futbol ile tanıyan insan çok, kaç yıl futbol oynadınız?
• “Futbola 1956’da başladım, 1987’de faal futbolu bıraktım.”
“HER EVDE BAŞKAN VAR”
• Peki o dönemki futbol ile şimdiki arasında ne gibi farklar var? Ülkemiz ve Güney Kıbrıs için ne düşünüyorsunuz?
• “Önce kendi ülkem için konuşacak olursam sıfıra sıfır. Kıbrıs Türk futbolu geriye gitmektedir ve daha da geriye gidiyor. Eskiden bir futbolcuya iş bulunurdu hayatının sonuna kadar giderdi. Şimdiki futbola baktığımızda maddiyatın dışında futbol da yok, ben 7 yıldır maçları gidip izlemem. Yenicami başkanlığını bıraktıktan sonra Kıbrıs’ta futbolun geriye gideceğini söyledim, çünkü yapılan yanlışlıkları gördüm. Bu kadar fazla lig, bu kadar fazla sporcu fazla, her evde başkan var.
Benim futbolculuk yıllarım Kuzey Kıbrıs’ta da, Güney Kıbrıs’ta da ve Türkiye’de futbol oynadım. Türkiye’de 1960’ta 16 yaşında Beşiktaş’a gittim ama o zamanki yöneticiler birşey bilmediği için karşı yöneticilerle tartıştı ve transferim olmadı. Daha sonra 1968’de Ankara PTT’ye profesyonel olarak transfer oldum. O zamanlar Kıbrıslılara iş verme sıkıntısı vardı, mitingler oldu. Oturma izni vermediler geri geldim. Güney’de oynamaya gittim, bu defa da bizim federasyon dedi ‘bu iş olmaz’. Ya Güney’de kalıp oynayacan ya da Kuzey’de kalacaksın dediler. Futbol çok güzel bir oyun.
Fark olarak 1961-62-63’lerde Kıbrıs’ta Türk futbolu Rum futbolunun biraz üzerine çıktı 1970-71-72’ye kadar daha üstündeydi. 1974’ten sonra Rum takımları kendi aralarında bir sistem getirdiler ve dediler ki ‘iki yıl küme düşme olmayacak ve şampiyon olan takım Yunan Ligi’nde oynayacak’. Yunan Ligi’nde oynarlardı, bir hafta orada bir hafta burada. Maddi olarak kalkınmak için yapıldı o zaman ve şimdi Güney Kıbrıs takımları Şampiyonlar Ligi’nde oynuyor.”
• Mesleğiniz size ne kazandırdı veya neler kaybettirdi?
• “Dediğim gibi esnaflık bana pek bir şey kazandırmadı, çalışıyorum ve emeğimin karşılığını alıyorum. Benim 38 yıl spor malzemesi sattığım zaman daha çok hoşuma giderdi yine işin içindeydim bir yönden. Tabii şimdi yaptığım işten de zevk alırım.”