Zekai Altan

Kıbrıs mutfağı o kadar çok varsıldır ki birçoğumuz bunun  farkında bile değildir. Yüzyıllar içerisinde oluşan bir mutfak. Kıbrıs mutfağının hellimden, şeftali kebabından ve molehiyadan ibaret olduğunu zannederler. Bir de Kıbrıs mutfağı yerine Kıbrıs Türk Mutfağı olarak tanıtmaya yönelirler. Hangi mantık ile. Bugün bir Ada Mutfağı yani Kıbrıs mutfağı vardır. Tüm Ada halkı aynı mutfak ile yaşıyor. Kullandığı malzemelerden, pişirme yöntemine ve lezzetine kadar. Hatta birçok isimler de aynı. Ortak. Rumca olanlar Rumca, Türkçe olanlar da Türkçe olarak konuşulsa da birçok sözcükler tüm Ada halkı tarafından ortak olarak kullanılıyor. Bu bir kültürdür. Ve genelde de etkilenişim ile doğmuştur ve yüzyıllar boyunca da kullanılmaktadır. Kıbrıs’ta birçok mutfak ürünleri olmasa da bazıları yaygın olarak yapılıp satılmakta ve toplum tarafından da aranmaktadır. Hatta Kıbrıs’a gelen turistler bile bu tatları tadınca bu lezzetler aranmaya başlanır. Ancak bu ürünlerin geleneksel yöntemler ile köy usulü ile yapılması en önemli ayrıntıdır. Birçok köyde yapılan ürünler yollarda kurulan küçük büfe ve galiflerde satılırken diğer bir satış yöntemi de ürünlerin satıldıkları yerlerde üretilip satılması özelliğini taşımaktadır. Tabii bunlar seçilmiş ürünlerdir. Bu ürünler genellikle Kıbrıs köy ekmeği, çöreği, kafesi, şinno bittası, pilavunası, bulgur köftesi hatta el makarınası ve pirohusuna kadar. Bu satışlar ekonomik katkı sağlarken diğer tarafdan da değişime uğramadan lezzeti ile yapılış yöntemi ve malzemesi ile de yaşatılıp sürdürülmektedir. Bugün Karpaz Yarımadasına giderken bu yöntem ile yapılan ve satılan bu ürünleri bulabilirsiniz. Ve bu ürünler fabrika yöntemi ile değil geleneksel ev yapımı (home-made) olarak yapılmaktadır. Bunlardan biri de Sevda Şeherli Ekmek Fırını.

SEVDA ŞEHERLİ EKMEK FIRINI

Karpaz’a giderken Mehmetcik (Galatya) Belediyesinin hizmete açtığı Cittaslow Market açık pazarının hemen yanında. Mehmetciğe ayrılan yolun kesiştiği  noktada. Yeni bir bina. Beyaza boyanmış. İşletmcisi Sevda ve eşi Mustafa. Sevda, annesinden öğrendiği ve yıllarca evinde yaptığı Kıbrıs Mutfağı hamur işlerini işyerine taşıyarak satışını yapmaktadır. Tüm ürünler burada geleneksel fırında üretiliyor. Odun fırınında. Sevda büyük bir heyecan ve sevgi ile gece gündüz demeden üretiyor. Tüm üretimleri buram buram Kıbrıs kokarken bu lezzetleri tatmadan da edemeyeceksiniz.  Kıbrıs Mutfağına özgü köy ekmeği ve çörek ekmekler. Sısamlı ve anasonlu. Büyük ekmek. Çörek ekmek de aynı şekilde. Şinno bittalar. Acaba biz buna Kıbrıs Türk Şinno bittası mı desek. Tabii çitlembitli bitta olarak da bilinmektedir. Peki biz buna Kıbrıs Türk Çitlembitli bitta dersek “bitta” sözcüğünün yerine neyi koyacağız. Ne diyeceğiz. Bakın gördünüz mü gene olmadı. Şinno bittayı Türkceleştiremedik. Galiba herkes bu kültürün değişimini sağlayamayacak. Biz de izin vermeyeceğiz. Kafes diğer bir un ürünü geleneksel tadımız. Hem tuzlusu hem de şekerlisi yapılmaktadır. Geleneksel yöntemler ile. Kafesler ve Şinno bittalar geleneksel bir tad olma özelliğini taşımalarına rağmen bir de bu ürünlerin geleneksel ritüel özellik taşıyan günlerde yapılması da diğer önemli bir ayrıntıdır. Kafesler, şinno bittalar ve bir de pilavunalar. Rumların pilavunaya ilave olarak ahlavuna dedikleri ve özel peynir ile pilavuna peyniri ile yaptıkları bu hamur işi de Kıbrıslı Rumlarda paskalyalarında Kıbrıslı Türklerde de Bayram günlerinde yapıldığının altını çizmek gerekiyor. Peki siz söyleyin Türkü ve Rumu bunun neresinde. Bunu nasıl ayıracaksınız. Bu bir Ada kültürüdür ve Ada’nın genelinde geleneksel tatlar olarak bilinip yapılmaktadırlar ve aranılmaktadırlar. Evet, bu nefis geleneksel Kıbrıs Mutfağı tadlarını Sevda’nın fırınında bulabilirisiniz. Yirmi dört saat hizmet veriyor. Kafes ve şinno bitta günleri de haftanın Pazartesi, Salı ve Cuma günleri  diğer ürünler de her gün yapılıp satılmaktadır. Yolunuz Karpaz’a düşerse hiç zaman kaybetme şansınız yoktur. Yolunuzun üzerinde. Cittaslow Market Mehmetcik açık pazarının yanındaki beyaz binada geleneksel yöntemler ile yapılan  bu Kıbrıs Mutfağı ürünlerini satın alabilirsiniz.