"Kendimizi dünyanın efendisi gibi görmeye başladık, her istediğimizde dünyayı yağmalama hakkını kendimizde görüyoruz" Papa Francis.

Dünya nüfusunun beşte birinin temsilcisi katolik dünyanın lideri Papa Francis 18 Haziran’da bir genelge  yayınlararak ekoloji ve yoksulluk konusunda, “bu böyle devam edemez” diye haykırdı. Herkesi şaşırtan bu önemli çıkışıyla Papa, küresel ısınmanın da yoksulluğun da nedeninin ortak olduğunu, ve bunun tüketim alışkanlıklarını da kapsayan hakim ekonomik sistemden kaynaklandığını açıkça  ifade ediyor.

İklimin, suyun herkese ait olduğundan hareketle, ekolojik tartışmalarda radikal ve hatta marjinal bir açılım olan, gelişmiş ülkelerin ve zengin şirketlerin insanoğluna “iklim borcu” olduğunu ve bunun gündeme alınması gerektiğini ifade etmesi çok önemli bir gelişme, diye düşünüyorum.

Papa’nın bu denli önemli bir çıkış yapmasının üzerinde ciddiyetle durmamız gerekiyor. Sıradan bir çevreci söylemin, genel geçer bir iddianın ötesinde, günümüz dünyasının bir numaralı sorununun ekolojik kriz olduğunu, bu krizi ise yoksullukla doğrudan bağlantılı belirtmesi ve hakim ekonomik sistem olarak neo liberalizme vurgu yapması, bizim açımızdan malumun ilanı olsa da, söyleyenin Vatikan’ın lideri olduğu düşünüldüğünde tarihi bir çıkıştır. İlginçtir Guardian gazetesi, Papa’nın bu çıkışının, ahlaki değil, aktivist bir tavır olarak görülmesi gerektiğini ve tarihi nitelikte olduğunu ortaya koydu.

192 sayfalık bu Genelge’de kısaca Papa Francis şunları diyor:
“İnsanlığın evinin korunmasında en acil zorluk, sürdürülebilir entegre kalkınma için herkesi bir araya getirmek. Gezegenimizin geleceğinin nasıl şekilleneceği noktasında yeni bir diyalog için acil çağrı yapıyorum.”
“Atmosferdeki kirliliğe maruz kalmak özellikle fakirler başta olmak üzere herkes için geniş yelpazede sağlık riski oluşturur.”
“Bu tür sorunlar hemen kullanıp atma, tüketim kültürüyle kolayca ilişkilendirilebilir”
“Kullanılabilir su kalitesi giderek azalsa da özellikle bazı bölgelerde devam eden özelleştirme eğilimi bu kaynakları mal halinde pazar yasalarına konu ediyor.”
“Bilim ve din gerçeğe farklı yaklaşmalarına karşın verimli ve yoğun bir diyalog başlatabilir”

Devamla, iklim sistemi ısınmakta; deniz seviyeleri yükselmekte; fırtına olaylarında aşırı değişiklik sözkonusu olmakta; üretim ve tüketim ciddi ekolojik sorunlar yaratmaktadır. Enerji sisteminin kalbinde yer alan fosil yakıtların kullanılması bu süreçte önemli olumsuzluklar içermektedir. Toprak kullanımında ve ormanların yok edilmesinde zengin ve güçlülerin kayıtsızlığı ciddi ve büyük bir sorundur.

Yoksulluğu ve eşitsizliği ortadan kaldırmanın tek yolunun, günümüz ekonomik sistemini değiştirmek ve bu konuda mutabakat yaratmak olduğunun altını çiziyor. Böylelikle açıkça neo-liberalizme bayrak açıyor.

Şirketlere ve zengin devletlere dönük yukarda da belirttiğim radikal ve güçlü  “iklim borcu” çıkışının oldukça dikkate değer bir konu olduğu ortadadır.

Bu Genelge’nin 1 milyar 200 milyon katoliğe ve 5 bin piskoposa ulaştırılması  konusundaki talimatı, nasıl bir süreci tetikleyeceğini hep birlikte göreceğiz. Çevreciler Papa’nın bu tarihi çıkış ile, yeni papa ilan edilirken kendisine söylenen "sic transit gloria mundi" yani herşey geçicidir, hepimiz ölümlüyüz sözünün, bu kez kendisi tarafından insanlığa çağrı olarak söylediğini ifade ediyorlar.

---------------------------------------------------

*Yeni papa'nın ilan edildiği törenlerde, sunağın önüne (ateşin yandığı yere) gelen rahip, töreni 3 kez durdurur. Rahip, töreni her durduruşunda elindeki keten parçasını ateşe atar. Rahibin ateşe attığı keten parçası ateşte eridikten sonra "sic transit gloria mundi" sözü duyulur.
"Sic transit gloria mundi" sözüyle papa'ya; ihtişam ve zenginliğine rağmen "ölümlü olduğu", dünyada hiçbir şeyin kalıcı olmadığı, gelip geçici olduğu hatırlatılır.

  http://w2.vatican.va/content/dam/francesco/pdf/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si_en.pdf