Derya ULUBATLI

Güney Afrika'da tespit edilen ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ‘Omicron’ olarak adlandırılan yeni COVID-19 varyantı tüm dünyada endişe yarattı, birçok ülke önlemlerini almak üzere harekete geçti.

Son varyantın çeşitli mutasyonlara sahip olma ve mevcut aşıların varyanta etki etmeme ihtimali, birçok ülkeyi COVID-19 kurallarında yeni düzenlemeler yapmaya yöneltti. Bazı Avrupa ülkeleri,  İngiltere, Türkiye ve Kıbrıs’ın güneyinin ardından, adanın kuzeyi de varyantın görüldüğü yer olan Güney Afrika’nın bazı bölgeleriyle ilgili seyahat kurallarında değişikliğe gitti. Mutasyonun görüldüğü Afrika kıtasındaki 6 ülkeden Kıbrıs’ın kuzeyine girişler dün itibariyle durduruldu.

YENİDÜZEN’e konuşan bazı pandemi hekimleri ve Tabipler Birliği Başkanı Özelm Gürkut tehlikeye karşı uyarırken, Pandemi Hastanesi Başhekimi Erol Uçaner ise şu an için hastanede yapılan taramalarda Omicron varyantına rastlanmadığını söyledi.

6 Afrika ülkesinden gelişler durduruldu

Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi geçtiğimiz gün aldığı bazı kararlarda, Omicron mutasyonunun görüldüğü Botsvana, Esvatini, Lesotho, Mozambik, Güney Afrika ve Zimbabve ülkelerinden gelecek olan ya da 14 gün içerisinde bu ülkelere seyahat geçmişi bulunan kişilerin ülkeye girişlerine izin verilmeyeceğini duyurdu.

Dün yürürlüğe giren komite kararlarında, söz konusu ülkelerden gelen veya 14 gün içerisinde bu ülkelere seyahat geçmişleri olan KKTC vatandaşlarının da 14 gün merkezi karantinada kalacakları belirtildi.

Doktorlar uyardı: “Endişe verici bir varyant, Kıbrıs’a gelmesi çok tehlikeli olabilir…”

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından ‘endişe verici varyant’ olarak nitelendirilen Omicron hakkında konuşan pandemi hekimleri ve Tabipler Birliği Başkanı Özlem Gürkut, söz konusu varyantın diğerlerine göre çok daha bulaşıcı ve tehlikeli olduğu bilgisine ulaştıklarını ve bunun Kıbrıs’a ulaşmasının ‘ciddi olumsuzluklara’ yol açabileceğini belirtti. Tabipler Birliği Başkanı Dr. Özlem Gürkut ülkedeki sağlık potansiyelinin belli olduğunu, bu potansiyeli aşan hasta sayısı olursa ciddi kayıplar verilebileceğini, bu yüzden artık toplum olarak iki katı dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. Ülkede yeni düzenlemeler yapılmasının şart olduğunun altını çizen Gürkut, “denetimleri artırmalıyız” dedi. Öte yandan Pandemi hekimlerinden Dr. Nesil Bayraktar konuyla ilgili araştırmaların devam ettiğini ve önlemlerin alınmaya başladığını söylerken, bir diğer Pandemi hekimi Dr. Emre Vudalı ise ülkeye girişte PCR testine dönülmesi gerektiğini ve pozitif çıkan hastalara mutlaka varyant belirleme çalışması yapılması gerektiğini savundu. “Varyantın gelişine engeli olamayız ancak bizim düşüncemiz, ne kadar geç gelirse o kadar iyi olacağı yönündedir” ifadelerini kullanan Dr. Mustafa Akansoy ise, kış aylarında varyantın adaya ulaşmasının çok tehlikeli olacağını, aşının varyanta etki etme ihtimalinin de şüpheli olduğunu aktardı. Akansoy “ülke olarak çok dikkatli olmalıyız” uyarısında bulundu.

Kıbrıs Türk Tabipler Birliği Başkanı Özlem Gürkut:

“DSÖ tarafından ‘endişe verici varyant’ olarak belirlendi”

Bu varyantın 9 Kasım’da Güney Afrika’da alınan bir örnekte tanımlandığını ve 24 Kasım’da Dünya Sağlık Örgütü’ne belgelendiğini aktaran Tabipler Birliği Başkanı Özlem Gürkut, Dünya Sağlık Örgütü’nün hızlı bulaşması ve tehlikeli sonuçlar doğurabilmesi açısından Omicron’u ‘endişe verici varyant’ olarak gösterildiğini belirtti. Gürkut şöyle devam etti: “COVID de diğer virüsler gibi mutasyona uğrar ve bazı mutasyonlar DSÖ tarafından ‘endişe verici’ olarak adlandırılır. Birkaç gün önce, bağımsız bilim insanlarından oluşan bir komite bu örnekte yeni bir varyant tespit etti ve bunu DSÖ’ye belgeledi. 26 Kasım’da bu değerlendirildi ve tüm dünyaya ‘endişe verici varyant’ olarak bildirildi. Güney Afrika şu an yaz mevsimine giriş yaptı ve vaka sayıları düşükken, bu varyant yüzünden bir anda hızlı bir yükselişe geçti”.

“Sağlık potansiyelimiz belli, ülke olarak iki katı dikkatli olmalıyız”

Dünya Sağlık Örgütü’nün, mutasyonlarından dolayı daha bulaşıcı ve dirençli bir virüsle karşı karşıya olunduğunu tahmin ettiğini dile getiren Gürkut, öte yandan PCR testinde ortaya çıkabilecek farklı bir özellikten dolayı Omicron’un saptanabilmesinin ise kolay olabileceğini belirtti. Dünya Sağlık Örgütü’nün bu süreçte çeşitli önerilerde bulunduğunu vurgulayan Gürkut şunları aktardı: “DSÖ ülkelere ‘pozitif vaka saptamalarınızı yapın ve ülkenizdeki vakalarda varyant analizlerinizi geliştirin’ dedi. Hangi ülkede ne varyant olduğunu bilirsek, çözüme ulaşmak daha kolay olacaktır. Bireylere de maske takmaya, hijyene uymaya ve mesafeyi korumaya devam etmeleri önerildi. Herkes bulunduğu ortamı iyi havalandırmalı ve aşılanmaya devam etmelidir. Bu varyantın henüz bir haftalık olmasına rağmen uçak yolculukları yoluyla hızla birçok ülkeye yayıldığını görüyoruz. Bu yüzden birçok ülke sınırlarına kısıtlamalar getirdi. Bizim de kısıtlamaları düzenlememiz bu aşamadan sonra iki katı dikkatli olmamız gerekiyor çünkü sağlık potansiyelimiz belli ve bu potansiyeli aşan hasta sayısı olursa ciddi kayıplar verebiliriz”.

“Denetlemeleri artırmalıyız”

Bu noktada tüm halkı daha bilinçli hareket etmeye çağıran Gürkut, denetlemelerin de artırılması gerektiğinin altını çizdi. Sınırlarda yapılan testlerin Antijenden PCR’a çevrilmesi gerektiğini aktaran Gürkut, şöyle devam etti: “Nereden olursa olsun gelecek herkesten PCR istemeli ve tehlikeli görülen ülkelerden gelişi tamamen durdurmalıyız. Aşılamayı da ciddi şekilde denetlemeliyiz. Adapass uygulamasının denetimini düzgün yapmalıyız. Risk grubumuzun aşı eksikliğini hemen gidermeliyiz. Unutulmamalıdır ki kışın yaklaşmasıyla artan vakalar aşısızların dalgasıdır. Bu mutasyonun aşıdan kaçıp kaçmadığını zamanla göreceğiz. Bu yüzden pozitif kişilerdeki varyantı tespit etmek, bu kişilerin hangi varyantı taşıdığını bilmek önemlidir. Eğer varyantı tespit eder ve bu yeni varyantın aşılıları ne kadar etkilediğini tespit görebilirsek, o zaman aşıların Omicron karşısındaki etkinliğini de kavramış olacağız”.

Pandemi Hekimi Dr. Nesil Bayraktar:

“Çok bulaşıcı ve tehlikeli olduğu söyleniyor”

Alınan duyumlara göre Omicron varyantının daha bulaşıcı ve tehlikeli olduğunu ve Afrika’da Delta varyantının önüne geçtiğini söyleyen Pandemi hekimlerinden Dr. Nesil Bayraktar, şu an konuyla ilgili net bilgiler olmadığını, araştırmaların devam ettiğini belirtti. Adanın kuzeyine bu varyantın gelişiyle ilgili herhangi bir duyum almadıklarını da ifade eden Bayraktar sözlerine şöyle devam etti: “Şu an var olan aşıların varyanta karşı etkili olup olmadığını bilmiyoruz. Bildiğimiz kadarıyla BioNTech firması gerekli olması halinde aşısını yeni varyantı da kapsayacak şekilde değiştirebileceğini açıklamıştı ancak bu düzenleme yapıldıktan sonra yeni aşı bizim ülkemize ne zaman gelecek bilmiyoruz. Biz zaten ülke olarak varyant analizlerini de çok yapamadığımız için varyantın ülkede görülüp görülmediğini de şimdilik bilemiyoruz ancak zaten gerekli önlemler yavaş yavaş alınmaya başlandı. Ülke girişlerinde bazı kural değişiklikleri yapıldı. Eğer buna rağmen gelirse, bir şekilde tespit edip önlemlerini alacağız”.

Pandemi Hekimi Dr. Emre Vudalı:

“Aşının yeni varyantı etkilememe ihtimali var”

Virüsün çoğaldıkça mutasyon geçirme ihtimali olduğunu aktaran Pandemi hekimi Dr. Emre Vudalı, bu yeni varyantın da beklenen bir durum olduğunu söyledi. Yeni varyantta 32 mutasyon olduğunu belirten Vudalı, bu yüzden bahsi geçen varyantın aşının etkilerinden kaçabileceğini dile getirdi. Vudalı şunları söyledi: “Aşının yeni varyantı etkilememe ihtimali var. Zaten dünyanın her yerinde bu kadar endişeye neden olmasının başlıca sebebi de budur ancak bu sadece bir ihtimaldir. Elimizde aşının gerçekten etkisiz kalacağıyla ilgili bir veri yoktur. Henüz bu virüsün daha mı bulaşıcı ya da daha mı öldürücü olduğunu bilmiyoruz”.

Bu noktada alınması gereken önlemlerin en önemlilerinin yurtdışından gelecek kişilere uygulanacak kural düzenlemeleri olduğuna dikkat çeken Vudalı, gelen kişilerden sadece Antijen değil PCR da istenmesi gerektiğini ve bu PCR sonuçlarının pozitif çıkması halinde, varyantını tespit etmek üzere çalışmalar yapılması gerektiğini savundu.

Pandemi Hekimi Mustafa Akansoy:

“Bu dönemde ülkemize gelmesi çok ciddi sonuçlar doğurabilir”

Ülkeye girişte bazı düzenlemeler yapıldığını ancak yine de bu virüsün bir şekilde dünyaya yayılacağını söyleyen Pandemi hekimi Dr. Mustafa Akansoy, “gelişine engeli olamayız ancak bizim düşüncemiz, ne kadar geç gelirse o kadar iyi olacağı yönündedir” dedi. Kış ayları içerisinde ve vakalar 350 civarında seyrederken bu varyantın adaya gelmesinin ciddi olumsuzluklara yola açabileceğini ifade eden Akansoy şöyle devam etti: “Bu süreçte gelirse bizi zorlar. Mevcut aşılar bunun için yeterli değil. Tahminimize göre bu aşılara direnç geliştirebilen bir virüs ve elimizde henüz net veriler yok, ne gibi getirileri olacağını zamanla göreceğiz ancak Dünya Sağlık Örgütü yakın zamanda ‘en tehlikeli varyant olabilir’ açıklamasında bulundu. BioNTech de bu varyanta karşı yeni aşı geliştirme ihtimalinden bahsetti. Bu yüzden ülke olarak çok dikkatli olmalıyız. Omicron’un ülkemize gelmesi çok kötü sonuçlar doğurabilir”.