Çin menşeli Sinovac tarafından geliştirilen CoronaVac aşısının Türkiye'de yapılan Faz 3 çalışmalarının sonuçlarına göre semptomatik ve test ile doğrulanmış Covid-19 vakası karşısında aşının etkililiği yüzde 83,5 olarak tespit edildi. Sinovac aşısının hastane yatışını engelleme oranı ise yüzde 100 olarak belirlendi.

Peki Sinavac'ın aşısı Türkiye'de yayılmaya devam eden varyantlara karşı da etkili mi?

TC Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere varyantının yanı sıra diğer varyantların da Türkiye'de görüldüğü daha önceki açıklamalarında dile getirmişti. Bunlar arasında bilim insanlarının dikkatle izlediği Güney Afrika varyantı da var. Bu varyant üzerine yapılan araştırmalar, virüsün aşılama sonrası gelişen antikorlara karşı dirençli olabileceğini göstermişti.

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Selda Erensoy ise aşının varyantlara etkisinin henüz bilinmediğie dikkat çekerek aşının üç endişe verici varyanta ne ölçüde etkili olduğuna dair bir verinin paylaşılmadığını söyledi. DW Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Erensoy, "Mutasyonla ilişkisine dair kanıt düzeyinde henüz veri yok. Ama bunun çok yakından izlenmesi gerekiyor. Aşı etkinliği için daha ciddi bir çalışma yapılması gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

"Vaka takibi varyantlara yönelik yapılmalı"

Erensoy, dünyadaki diğer aşıların yeni varyantlara karşı etkinlik düzeyine ilişkinse "Bazı aşılarda etkinlik düşüşü olduğuna dair veri de var. Ama tamamen virüsün engellendiğine dair kanıtlı veri yok. Topluma etkisine dikkat etmek için, aşılamanın tamamlanması, koruyucu önlemlerin alınması ve yeni vakaların takibinin bu yeni varyantlara yönelik de yapılması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

BioNTech/Pfizer, kendi aşısının yeni türlere karşı da koruma sağladığını ancak koruma oranının daha az olduğunu açıklamıştı. Oxford-AstraZeneca da benzer bir açıklama yaparak aşılarının İngiltere varyantına karşı da koruma sağladığını söylemişti. Bu aşının Güney Afrika varyantına karşı söz konusu aşıların daha az etkili olduğu da belirtilmişti.

"Yüzde 50 etkili aşı ile toplum bağışıklığını sağlamak zor"

Türk Tabipler Birliği, Covid-19 İzleme Kurulu'ndan Prof. Dr. Kayıhan Pala da aşının üçüncü faz sonuçlarına işaret ederek bu sonuçların "aşının etkinlik oranının yüzde 80'ler olduğunu düşündürmemesi gerektiğini" söyledi:

"Aşının etkinlik oranı Sinovac'ın açıkladığı gibi yüzde 50'nin biraz üstünde. Ağır hasta olmaktan koruyor ki bu çok yüz güldürücü. Ama salgını ortada kaldırmak için gereken toplumsal bağışıklık eşiğini sağlamaktan uzak bir aşı ile karşı karşıyayız. Etkinlik oranı yüzde 50'lik olan bu aşı ile toplumsal bağışıklık için gereken yüzde 70'i aşılamayı gerçekleştirmek güç. Bu yüzden Türkiye'nin, etkinliği daha yüksek diğer aşıların tedariğini sağlaması ve kısa sürede aşılamayı tamamlaması lazım."

Vaka sayıları artıyor

Öte yandan Türkiye'de bir yandan kontrollü normalleşme dün itibariyle başlarken bir yandan da Bakanlığın günlük olarak yayımladığı Covid-19 vaka sayılarında artış görülüyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre dün yapılan 135 bin 291 testten 11 bin 837'si pozitif çıktı. Bu tablo, önceki gün 130 bin 536 testte 9 bin 891 vaka şeklindeydi.

Uzmanlara göre vaka sayılarındaki artışın arkasında Türkiye'de yayılmaya başlayan yeni mutant virüslerin etkisi olabilir.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da dün mutasyonlu virüsün görüldüğü il sayısının 70'e ulaştığını duyurmuş ve bu illerde en yoğun İngiltere varyantının görüldüğünü ifade etmişti. Yüzde 30 ile 70 arasında daha bulaşıcı olduğu tahmin edilen bu yeni varyantın, toplumda giderek yayıldığına işaret eden Pala, Türkiye'de yapılan test sayısına oranla pozitif vakalarda son günlerde bir artış gözlendiğine dikkat çekti.

Pala, "22 Ocak tarihinde toplam test sayısına göre pozitif vakaların oranı yüzde 3, 30 Ocak'a geldiğimizde bu yüzde 5'e çıkıyor. Ancak dün itibariyle bu oran yüzde 8,75. Ben bunun toplumda yaygınlaşan yeni varyantlarla bağlantılı olabileceğini düşünüyorum" diye konuştu. Pala, test sayısına oranla pozitif vaka sayılarının yüzde 3 seviyesinde olması gerektiğini ifade ederek, önlem alınmadığı takdirde vaka sayılarında ve ölümlerde artışlar görülebileceği konusunda uyardı.