Hükümet: Reformu önemsiyoruz, kararlıyız

Muhalefet: “ ‘Ben yaptım oldu anlayışına’ izin vermeyeceğiz”

İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı, UBP Milletvekili Özdemir Berova, reformu çok önemsediklerini, 4 yasa tasarısının hayata geçmesi konusunda ısrarlı olduklarını dile getirse de muhalefet, hükümetin ‘ben yaptım oldu’ anlayışı ile ilerlemesine izin vermeyeceğini açıkladı. 

Komitede ne oldu?

Önceki gün gerçekleşen, “Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı” ile “Mülki Yönetim ve Bölümleri (Değişiklik) Yasa Tasarısı”na yönelik toplantıya katılan 25 belediyenin 23’ü, çalışmanın içeriğinden haberdar olmadığını belirtti…

Sendikaların, Maliye Bakanlığı’nın, Başsavcılığın da davet edildiği bugünkü toplantıda, Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın ele alınması kararlaştırıldığı belirtildi.

Ayşe GÜLER

UBP-DP-YDP Hükümeti’nin ‘dayatma’ ile gündeme getirdiği, ‘yerel yönetim’ reformuna yönelik tasarıların gündeme geldiği komite görüşmeleri siyasetteki gerilimin gölgesinde sürüyor.

İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı, UBP Milletvekili Özdemir Berova, reformu çok önemsediklerini, 4 yasa tasarısının hayata geçmesi konusunda ısrarlı olduklarını dile getirse de muhalefet, hükümetin ‘ben yaptım oldu’ anlayışı ile ilerlemesine izin vermeyeceğini açıkladı. 

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, belediyeleri çöp dahi toplayamayacak hale getirmek üzere kurgulanmış bir kaos ortamında bulunulduğunu vurguladı.

Hükümetin, ayakta kalan belediyeleri de batırmak üzere harekete geçtiğinin altını çizen Erhürman, CTP’li belediyelerin de durumlarının ortada olduğunu kaydetti.

HP Genel Başkanı, Milletvekili Kudret Özersay ise hükümetin ‘Ben yaptım, oldu mantığıyla, dinler gibi yaparak’ komitede ilerlemeyi düşünmesi halinde siyasetin gerileceğini söyledi.

Komitede öncelik değişti…

İlk toplantısı yoğun katılımla gerçekleşen İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi’nde muhalefet partilerinin güncel verilere dayalı çalışma vurgusu nedeniyle yasa tasarılarının görüşülmesindeki ‘öncelik’ sıralamasında düzenlemeye gidildi.

Komitenin bugünkü toplantısında Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın ele alınması kararlaştırıldı.

Ortak görüş yok…

Önceki gün gerçekleşen, “Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı” ile “Mülki Yönetim ve Bölümleri (Değişiklik) Yasa Tasarısı”na yönelik Belediyeler Birliği’nde de ortak görüş olmadığı toplantıda gündeme geldi. 

İlk toplantıya katılan 25 belediyenin 23’ü çalışmanın içeriğinden haberdar olmadığı noktasında birleşti.

Belediyeler özellikle nüfus sayımı talebini yineledi.

Hükümet tarafından yerel seçim öncesinde gündeme gelen ‘reforma’ yönelik Belediyeler Birliği’nde ortak görüş olmadığı da toplantıda gündeme geldi.  

Yalnızca Güzelyurt ile Alsancak Belediyesi tasarıyı desteklerini açıkladı.

Mağusa, İnönü ve Büyükkonuk Belediyesi ise komite toplantısına katılmadı.

Hukuk Dairesi görüşü toplantı sırasında geldi, Merkezi Mevzuat Dairesi görüşü yok

İlk toplantıda Maliye Bakanlığı temsilcileri de yer almadı.

Hükümetin alelacele hazırladığı çalışmaya ilişkin Hukuk Dairesi’nin görüşü, ilk komite toplantısı sırasında geldi, gelen görüşün ise ‘teknik’ içerikli olduğu ifade edildi.

Yasa çalışmasına yönelik Merkezi Mevzuat Dairesi görüşü olmadığı da belirtildi.

2 bakanlık, Başsavcılık ve sivil toplum örgütleri…

Bugünkü toplantıya Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’nın yanı sıra Başsavcılık, Şehir Planlama Dairesi, Veteriner Dairesi, Kıbrıs Türk Ticaret Odası, Kıbrıs Türk Sanayi Odası’na da davet gönderildi.

Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği, Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne de komite daveti iletildi.

5 sendikaya davet…

Toplantıya ayrıca BES, Bel-Sen, Dev-İş, Mağusa Genel İş, Hür-İş de katılacak.

Ayrıca toplantıyla ilgili Muhtarlar Birliği’ne de davet gönderildi.

Komite üyeleri süreci değerlendirdi…

İdari Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkan Vekili, CTP Milletvekili Filiz Besim,“Birleştirilmeyi konuşuyoruz ancak belediyelerin mali durumu, borçları, envanterleriyle ilgili net bilgi önümüze gelmedi” dedi, tüm belediye başkanlarının ortak talebinin Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın gündeme alınması olduğunu belirtti.

“Bazı belediyeler yatırım yapamayacak noktada olduklarını söyledi, kimileri ise çalışmaya itiraz etti” diyen Komite üyesi, UBP Milletvekili, Ziya Öztürkler de belediyelerin yapısının sürdürebilir olmadığını ifade etti.

Öte yandan komitesi üyelerinden CTP Milletvekili Devrim Barçın da belediye reformuna ilişkin Merkezi Mevzuat Dairesi’nin görüşünün bulunmadığını aktardı, Alsancak ve Güzelyurt Belediyesi dışındaki tüm belediyelerin nüfus sayımı yapılmadan, devlet katkısındaki gerçekçi rakam belirlenmeden, belediye sayısındaki her türlü değişikliğin ülkeyi daha da kaosa iteceğini yönünde olduğunu aktardı.

TOPLANTIYA KATILANLAR NE DEDİ?

İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı Özdemir Berova:

“4 yasanın geçmesi konusunda kararlıyız”

Cumhuriyet Meclisi, İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı Özdemir Berova, yerel yönetimler reformu ile ilgili 4 yasa tasarısının geçmesi konusunda kararlı olduklarını belirtti.

Reformu çok önemsediklerini kaydeden Berova, “Şimdi zamanıdır” dedi.

Berova TAK’a yaptığı açıklamada, dün komite toplantısında yerel yönetimler reformu çerçevesindeki “Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı” ve “Mülki Yönetim ve Bölümleri (Değişiklik) Yasa Tasarısı”nın genel görüşmesini yaptıklarını ifade etti.

Yarın komitede bu kapsamda 51/95 Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın genel görüşmesinin yapılacağını dile getiren Berova, “4 yasanın geçmesi konusunda kararlıyız. Reformu çok önemsiyoruz, şimdi zamanıdır” şeklinde konuştu.

“Yanlış yönlendirme söz konusu”

Tepkilerin sorulması üzerine Berova, “Hiçbir reform süreci mutlak uyum süreci içinde olmaz” diyerek, yanlış yönlendirme söz konusu olduğunu söyledi.

“Görüşmeler haftaya ara vermeden devam edecek”

Belediyelerin birleştirilmesi yönünde kararlı olduklarını yineleyen Özdemir Berova, haftaya da ara vermeden görüşmelerin devam edeceğini belirtti. (TAK)

İdari Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkan Vekili, CTP Milletvekili Filiz Besim:

“Hukuk Dairesi’nin görüşü komite toplantısı sırasında geldi, Mevzuat Dairesi’nin görüşü ise yok”

“Hızlı şekilde, net çalışılmadan belediyelerin, başkanların, paydaşların fikri alınmadan gündeme geldiği için komite toplantısına yoğun katılım oldu. Doğru düzgün bir reform olması için CTP’li tüm vekiller de toplantıya katıldı. Diğer muhalefet vekilleri de katıldı. Sendikalar, Muhtarlar Birliği de oradaydı. Özellikle reformun yanlış yerden başladığı ile ilgili ortak kanı vardı. Yıllardır 51-95 sayılı Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı konuşuluyordu. Ama komitedeki çalışmaya belediyelerin birleştirilmesinden başladık. Ancak birleştirmeye yönelik net bir kriter ortada yoktu. İsimlerle ilgili bile sıkıntı var. Kime göre neye göre belirlendi bilinmiyor. Önemli olan da kriterlerin olmaması. Teşkilat yapılarıyla ilgili de bilgi yok.

Genellikle tüm belediye başkanlarının ortak talebi Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın gündeme alınması, revize edilmesi. Komitede ciddi görüş alışverişi oldu. Hukuk Dairesi’nin görüşü komite toplantısı sırasında geldi. Mevzuat Dairesi’nin görüşü ise yok.

Maliye Bakanlığı toplantıda yoktu. Ankara’da olduğu için toplantıda yer almadıkları söylendi.

Bakanlığın reformda kaynaklarla ilgili net görüş ve onay vermesi gerekiyor. 

Birleştirilmeyi konuşuyoruz ancak belediyelerin mali durumu, borçları, envanterleriyle ilgili net bilgi önümüze gelmedi. İçişleri Bakanlığı bu konuyla ilgili çalışma yapıp, iletecek. Hükümet, 20 gün içinde ivediliği alınan 4 yasanın da hayata geçmesini istiyor. Ama öncelik 51-95 sayılı Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı olmalı. Birleştirmeye yönelik de gerekli veri olmadığı için bu çalışmaya öncelik verdik. Komite toplantısında bugün görüşeceğiz. Bu çalışmada belediyelerin aldığı devlet katkısının ne olacağı, vergiler, ortak havuz sistemi, iç denetimler, teşkilatlandırma, özerklik gibi önemli konular var.”

İdari Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi üyesi, UBP Milletvekili, Ziya Öztürkler:

“Bazı belediyeler yatırım yapamayacak noktada olduklarını söyledi, kimileri ise çalışmaya itiraz etti”

“Genel görüşmeleri yapıldı, her kesim dinlendi.  Belediye başkanları, muhtarlar, sendikalar genel görüşlerini ortaya koydu. Bugünkü komite toplantısında 51-95 sayılı Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı görüşülecek. Herkesin ortak görüşü; belediyelerin yapısının sürdürebilir olmadığı… Belediyelerin bazıları yatırım yapamayacak noktada olduklarını söyledi. Kimi belediyeler ise ekonomik yapılarının sürdürebilir olduğunu kaydetti, itirazları ve değerlendirmelerini ortaya koydu.

Yerel yönetimde düzenlemeye gerek olduğu bir gerçek. Daha sağlıklı, ülkenin önünü açacak yasa şekillenmesinde hem fikiriz. Toplantı görüş alışverişi bakımından yararlıydı. Taraflar dinlendi.”

İdari Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi üyesi, CTP Milletvekili Devrim Barçın:

“Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın görüşülmesi öne alındı”

“Toplantıya 25 belediye katıldı. Taslağın kendileri ile paylaşılmadığını, ilk kez muhatap alındıklarını söyledi. Büyük bir reform, değişiklik yaratacak yasa ile ilgili paydaşlarla istişare edilmemesi ‘ben yaptım oldu’ mantığıyla meclise sunulduğunun göstergesi. Yasa tasarısı Meclis’e 18 Mart’ta sunuldu, Savcılık görüşü ise 17 Mart’ta talep edildi. Yasalar Meclis’e geldikten 1 hafta sonra Hukuk Dairesi görüşü geldi. Merkezi Mevzuat Dairesi’nden de görüş alınmadı.

25 belediyenin, 23’ü Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı görüşülmeden, belediyelerin birleştirilmesinin görüşülmesinin ciddi sorun olduğunu ifade etti. Bu çerçevede komitede öncelikli olarak Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın görüşülmesini istedik. Bu nedenle 51-95 sayılı Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın görüşülmesi öne alındı.

Alsancak ve Güzelyurt Belediyesi dışındaki tüm belediyeler; nüfus sayımı yapılmadan, devlet katkısındaki gerçekçi rakam belirlenmeden, belediye sayısındaki her türlü değişikliğin ülkeyi daha da kaosa iteceğini ifade etti. Bugün onu görüşeceğiz. Şu an için UBP’nin ikna olduğunu gördük. Umarım tavırları değişmez.”

Erhürman: “Belediyeleri çöp dahi toplayamayacak bir kaos ortamına sürüklüyorlar”

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, belediyeleri çöp dahi toplayamayacak hale getirmek üzere kurgulanmış bir kaos ortamında bulunulduğunu vurguladı.

Hükümetin, ayakta kalan belediyeleri de batırmak üzere harekete geçtiğinin altını çizen Erhürman, CTP’li belediyelerin de durumlarının ortada olduğunu kaydetti.

CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, hükümetin artık ne yapacağını şaşırmış durumda olduğunu vurguladı. Gündem Kıbrıs Web TV’de Çiğdem Aydın’ın sorularını yanıtlayan CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, “Memleketi darmadağın ettiler, saçma sapan yasa tasarıları konuşuyorlar. Hiçbir bilgi yok. Deli saçması bir iş için de bizi 12 saat orada tutuyorlar” diye konuştu.

“Bu hükümet ne yapacağını şaşırmış durumda”

CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, “Bu hükümet ne yapacağını şaşırmış durumda” diyerek sözlerine başladı. Anayasa’yı ihlalle ilgili yasa tasarısını, hükümetin Meclis’e getirdiğini hatırlatan Erhürman, dünkü komite toplantısında, hükümetin de bu değişikliğe inanmadığını gördüklerini kaydetti. Erhürman, “Bu ülkenin başbakanının, ‘oy çokluğuyla Anayasa’yı ihlal ediyoruz’ diye açıklaması var” dedi. Konsensüs de olmadan sadece oy çokluğuyla Anayasa’yı ihlal etmek isteyen bir hükümetle karşı karşıya olunduğunu vurgulayan Erhürman, Komite Başkanı Özdemir Berova’nın önceki gün, seçim yasaklarına kadar bu işi bitireceğiz dediğini ifade etti.

“Kendi belediye başkanlarıyla bile görüşmediler”

Tufan Erhürman, “Madem ki böyleydi, neden bu işi yetiştireceğim diye tutturdunuz? Ne yaptıklarını bilmiyorlar. Bu yasa tasarılarıyla ilgili bizimle hiç görüşmediler. Kendi belediye başkanlarıyla bile görüşmemişler” diye konuştu. Hükümetin, belediyeler birliğinden görüş aldığını iddia ettiğini belirten Erhürman, “Sayın Özçınar’dan önce Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, kendi konuşmasında belediyeler birliğinin bu konuda ortak bir görüşü yok dedi. Sayın Özçınar da ortak görüş yok dedi. Belediyeler birliğinde bu konu doğru dürüst tartışılmamış” dedi. Söz konusu yasa tasarısına destek veren tek bir kişinin bile olmadığının altını çizen Erhürman, Başsavcılıktan görüş istendiğini fakat görüş gelmeden Meclis’e sevk edildiğini hatırlattı.

“Ellerinde ne veri ne de bilgi var”

Belediye başkanlarının, muhalefetin ve kendi belediyelerinin de haberi olmadan yasa tasarılarının Meclis’e getirildiğini yineleyen Erhürman, merkezi mevzuatın görüşünün olmamasını da eleştirdi.

Erhürman, “Anayasayı da ihlal ederiz diyorlar. İhlal olduğunu fark ettiler ve haziran ayında 13 belediye başkanıyla seçime gitmeye çalışıyorlar. Siz bir memleketin belediyelerini düzenlemeye kalkıyorsunuz ve elinizde veriler, bilgiler yok” diye konuştu. Yasada, ‘5 bin nüfusu geçen her belde, belediye olur’ diye hüküm olduğunun altını çizen Erhürman, bunun da değiştirilmediğine dikkat çekti. Bu maddenin, değişiklik önerilmeyen bir madde olduğuna vurgu yapan Erhürman, 5 bin rakamının orada durduğunu dile getirdi.

“Hükümet, ayakta kalan 3-5 belediyeyi de batırmak üzere”

Erhürman, kapatmaya çalıştıkları belediyelerin birçoğunun, 5 binin üzerinde nüfusa sahip olduğunu kaydetti. Elektriklerin her gün kesilmeye devam ettiğini, her şeye durmadan zam geldiğini söyleyen Erhürman, tüm bunlar varken, böyle saçma sapan yasa tasarıları üzerinde 12 saat geçirmek zorunda bırakıldıklarını belirtti. Erhürman, hükümetin, memlekette ayakta kalan 3-5 belediyeyi de batırmak üzere olduğunu vurguladı. Elektrik zammının tamamen halkın üzerine yıkılacak bir zam olmadığına dikkat çeken Erhürman, bu zammın oluşmasının esas sebebinin de UBP hükümetleri olduğunu kaydetti. Alkollü içki zammının hiçbir ekonomik aklının olmadığının altını çizen Erhürman, “Memleketi darmadağın ettiler, saçma sapan yasa tasarıları konuşuyorlar. Hiçbir bilgi yok. Deli saçması bir iş için bizi 12 saat tutuyorlar” dedi.

“Bu hükümet de sayın Tatar da tarihin cilvesidir”

Erhürman, Türkiye ile imzalanan son 2 protokolde belediyeler reformunun olmadığını da hatırlattı. Belediye işçilerinin de kaosa sürüklendiğinin altını çizen Erhürman, “Bu hükümet de Sayın Tatar da tarihin cilvesidir. Şu anda tarihin cilvesini yaşıyoruz” diye konuştu. Hükümeti ‘inatlarından’ vazgeçirmeye çalıştıklarını ifade eden Erhürman, memleketin belediyeler konusunda da kaosa sürüklenmesi durumunda, ‘şeytan gelse kaostan çıkaramayacağını’ belirtti. CTP’li belediye başkanlarının tümünün, batık belediyeleri devralarak bugünlere geldiğine dikkat çeken Erhürman, “Kendi ayakları üzerinde duruyor benim belediyelerim. Onu da yok etmeye çalışıyorlar. Hükümette ve bazı belediyelerde siz olduğunuz için sorunlar yaşanıyor” dedi.

“Kimin yönetemediği bellidir, Kıbrıs Türk halkı çok ciddi bir direnç göstermeli”

KIBTEK’’te son 3 yıldır yapılması gerekenlerin yapılmadığı için bu hale geldiğini hatırlatan Erhürman, “KIBTEK hizmet sunar önemli olan borca girmemesidir. Kimin yönetemediği bellidir. Buna karşı Kıbrıs Türk halkının çok ciddi bir direnç göstermesi gerekir. Belediye reformu adı altındaki saçmalığa da” dedi. Bu kadar gayriciddi bir havada reform yapılamayacağının altını çizen Erhürman, “Bu belediyeleri çöp dahi toplayamayacak hale getirmek üzere kurgulanmış bir kaos ortamındayız” dedi. Kendilerinin, yerel yönetimler reformunu, belediyelerin sayısının azaltılmasından ayrı okuduklarını vurgulayan Erhürman, “Belediyelerin iş yapabilirliğini kolaylaştıralım, yetkilerini tekrar düzenleyelim. Denetlenmelerini ve sorumluluklarını da yeniden düzenleyelim” diye konuştu.

“Belediye başkanları yeni bir nüfus sayımı istiyor”

Belediyeler reformuna an itibarıyla bakmanın mümkün olmadığını söyleyen Erhürman, bunun 5 sene sonrasının da çalışılması gerektiğine dikkat çekti. Belediyelerle ilgili yasa tasarılarının hem uluslararası temsiliyet açısından hem de kendi kendini yönetmek açısından kaos olduğunu belirten Erhürman, “Bütün belediye başkanları yeni bir nüfus sayımı gerektiğini dile getirdiler. Bazı belediyeler gerçek nüfuslarının yarısı kadar gözüküyor. Gönyeli 2011’deki Gönyeli mi? Hala o nüfus üzerinden merkezi yönetimin katkı paylarını alıyorlar” dedi. Euro’ya endeksleme politikalarının da bir an önce konuşulmaya başlanması gerektiğine dikkat çeken Erhürman, “Türkiye’de kur korumalı mevduat ile başladı. Kur korumalı gelirden bahsetmeye başladılar. Kur yükselirse gelirin de yükselmesinden bahsediyorlar. İnsanlar şu an eşyalarına fiyat koyamıyor. Bizim endeksleme politikasını ciddi ciddi konuşmamız lazım. Türkiye’de hava esmeye başladı” diye ekledi.

HP Genel Başkanı Kudret Özersay:

“Hükümet, ‘Ben yaptım, oldu mantığıyla, dinler gibi yaparak’ ilerlemeyi düşünüyorsa siyaset gerilir”

“Hükümet, dostlar alışverişte görsün mantığıyla komite toplantısını yapıyor. ‘Herkes söyleyeceğini söyledi, dinledik, yoğun çalışma oldu, komite çalışması tamamlandı’ deyip de reformu hayata geçirip, seçimi Haziran’da yapmak zorunda olduğunu anladı.

Seçimi Kasım’a alma girişiminin, CTP ve HP’nin verdiği tepki ile Anayasa Mahkemesi’nden geri döneceğini anladılar. Tahminim o ki; Başsavcılıktan seçimin ertelenmesine ilişkin olumsuz yanıt geldi.

Bu nedenle de strateji değişikliğine gittiler. Hem seçim öncesinde, özellikle de seçim sonrasında ekonomik olarak da yerel yönetimin vereceği hizmet, personelin hak ve yetkileri açısından kaos yaratabilecek bir yaklaşım. Bizler komitede bilimsel veriler çerçevesinde reform konusunda karar alınması gerektiğini savunduk. Keyfi kararlara destek vermeyeceğimizi söyledik. Güncellenmiş, sağlıklı, verilere bakarak karar alınması gerekir. Tüm belediyeler, şu andaki nüfus verilerinin gerçeği yansıtmadığını söyledi. Bir belediyenin kaç kişiye hizmet verdiğine ilişkin verileri yanlış…

51-95 Belediyeler Yasa Değişikliği yapılacağı için temizlik vergisinden, ceza miktarlarına, imar hizmetlerinde ciddi artış olacak. Bu noktadan bakılarak, belediyelerin hizmet verip, vermeyeceğine karar verilmesi gerekiyor. Ancak bu zaman doğru ve sağlıklı bir karar verilebilir. Yeni ve güncel veriler dikkate alınarak birleştirme veya kapatma olabilir. Hükümetin hazırladığı çalışma, keyfi biçimde hazırlanmıştır. Objektif verilere dayanmıyor. Bu şekildeki yaklaşımı doğru bulmuyoruz. Reform yapılsın, belediye sayısı azaltılsın, birleştirme olsun ama sağlıklı ve doğru verilerle bu yapılmalı. Böyle bir çalışmaya hiçbir belediye çıkıp da ‘keyfi kararla kapatıldık’ dememeli. Bir süreye ihtiyaç olduğunu, hep birlikte karar olması gerektiğini söyledik. Komitede bu veriler üzerinden gidildi. İçişleri Bakanlığı belediyelere yönelik verileri toparlayacak. Örneğin hizmet verdiği köyler, mali durumu, şirketlerini istedik. Hükümet, ‘Ben yaptım, oldu mantığıyla, dinler gibi yaparak’ komitede ilerlemeyi düşünüyorsa siyaset gerilir.