6 MAYIS’TA GENEL KURUL’DA… Avrupa Birliği Uyum Yasa Tasarılarını Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite’de 2 aylık süre içerisinde 9 kez görüşülen çalışmanın, 6 Mayıs’ta Genel Kurul’a sevk edilmesi hedefleniyor.

Ayşe GÜLER

Ülkedeki istatistik hizmetlerinin AB ve uluslararası normal çerçevesinde, daha güncel, geçerli ve güvenilir veriler üretilmesini sağlayacak İstatistik Kurumu Yasa Tasarısı’nda son aşamaya gelindi.

Avrupa Birliği Uyum Yasa Tasarılarını Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite’de 2 aylık süre içerisinde 9 kez görüşülen çalışmanın, 6 Mayıs’ta Genel Kurul’a sevk edilmesi hedefleniyor.

Genel Kurul’dan onaylanarak geçmesi, ardından da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile İstatistik Kurumu aracılığıyla ülkede yıllık ve 5 yıllık programlar hazırlanacak.

Komite Başkanı, CTP Milletvekili Armağan Candan, yasanın toplum adına oldukça önemli olduğunu vurguladı, ülkede zaman zaman gündeme gelen nüfus tartışmaları dahil, daha etkin ve hızlı programlar yapabilmenin ön şartının sağlıklı veriler toplanarak, istatistik sisteminin oluşturulması ile mümkün olacağını söyledi.

Candan, yasa çalışması ile ilgili YENİDÜZEN’e bilgi verdi.

“Beklenti, komiteden oybirliğiyle geçmesi”

Candan, yıllardır İstatistik Kurumu’nun oluşturulmasına ilişkin yasa çalışmasının gündemde olduğunu hatırlatarak, hükümet tarafından Meclis’e gönderilen, AB’ye Uyum Komitesi’nde de son 2 aydır görüşüldüğünü belirtti.

Tasarı ile ilgili çalışmanın büyük oranda tamamlandığını aktaran Candan, 6 Mayıs’ta Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmesinin planlandığını kaydetti.

Komite çalışmalarının uyumlu şekilde devam ettiğini söyleyen Candan, diğer AB ile uyum yasalarında olduğu gibi bu yasa tasarısının da oybirliğiyle geçmesini beklediğini belirtti.

YASA ÇALIŞMASI NEYİ AMAÇLIYOR?

• Ülkedeki tüm istatistik hizmetleri, yıllık ve 5 yıllık programlar kapsamında yürütülecek.
• Kurum, özerk bir yapıda olacak, siyasi erkten bağımsız şekilde güvenilir veriler üretilecek.
• İstatistik hizmetlerinin yürütülmesinde bakanlıklar, DPÖ, YÖDAK, Merkez Bankası, Belediyeler Birliği, ticaret ve sanayi odalarından, en çok üyeye sahip iki sendika ve DAÜ’den bir akademisyenin yer alacağı Danışma Komitesi şeklinde faaliyet gösterecek İstatistik Konseyi oluşturulacak.
• Resmi istatistiklerin toplanması, derlenmesi ve yayımlanmasına yönelik İstatistik Kurumu dışında, diğer veri üreten tüm kurumlara belli kurallar getirilecek.
• İstatistiki verilere yönelik gizlilik prensibi detaylandırılacak. Buna uymayanlar; aylık asgari ücretin 5 katına kadar para cezası veya 1 yıla kadar hapis cezası veya her ikisine birden çarptırılabilecek.
• Şu anda istatistik hizmetleri yürüten DPÖ’deki 20 personel ilk etapta otomatik olarak İstatistik Kurumu altına geçecek.
• Bu çalışanlara kurumda mı yoksa DPÖ’de mi kalmak istediklerine karar vermeleri için 3 aylık süre tanınacak.
• DPÖ’ye dönmek isteyen çalışanlar 1 yılın ardından eski işyerine gidebilecek.
• Kurumun kadro sayısı 78 olacak.

 

“Her yıl izleme raporu”

Candan, kurumun her yıl izleme raporları hazırlayarak, Bakanlar Kurulu ve İstatistik Konseyi’ne sunarak, izleme raporunu kamuoyuna duyuracağını da söyledi.

Candan, kurumun oluşturulmasıyla birlikte ülkedeki istatistik hizmetlerinin AB’ye, çağdaş ve uluslararası normlar çerçevesinde, daha güncel, geçerli ve güvenilir veri üretilebilir hale gelebilmesinin amaçlandığını söyledi.

Yasanın Başbakanlığa bağlı Koordinasyon Merkezi, DPÖ, AB uzmanları ve Dünya Bankası’nın da görüşleri alınarak hazırlandığını ifade eden Candan, hükümet ile komitenin de yaptığı katkılarla son halini aldığını dile getirdi.

Candan, yasa ile istatistik hizmetlerinin iyileştirilmesi, farklı toplumsal alanda verilerin derlenmesi, uluslararası standartlarda gerekli kurumsal ve yöntemsel hale gelmesinin amaçlandığını aktardı.

“İstatistik Konseyi oluşturulacak”

Ülkedeki tüm istatistiki hizmetlerinin kurum ve yasa aracılığıyla, daha düzenli, yapısal şekilde yürüyebileceğini belirten Candan, kurumun profesyonel olarak özerk bir yapıda olacağını, siyasi erkten bağımsız şekilde verilerin üretilmesinin garanti altına alınacağını dile getirdi.

Candan, “Örneğin; Başbakan,  kuruma, bu konularda istatistik veri üretebilir misin diyebilecek. Ancak çıkan verilere müdahale edemeyecek” dedi.

Candan, Danışma Komitesi şeklinde faaliyet yürütecek İstatistik Konseyi’nin oluşturulacağını da ifade etti.

“Yıllık ve 5 yıllık programlar”

Konsey’in yıllık ve 5 yıllık programlar hazırlayarak, uygulanmasına katkı yapacağını söyleyen Candan,  resmi istatistiklerin gelişimi ve erişimine ilişkin tavsiyelerde bulunacağını dile getirdi.

Candan, resmi istatistik ihtiyaçlarını tespit edecek konseyde, bakanlıklar, DPÖ, YÖDAK, Merkez Bankası, Belediyeler Birliği, ticaret ve sanayi odalarından, en çok üyeye sahip iki sendika ve DAÜ’den bir akademisyenin yer alacağını dile getirdi.

“Tüm kurumlara belirli kurullar”

Kurumun,  istatistiki verilerin toplanması, derlenmesi ve yayımlanmasından sorumlu olacağını ifade eden Candan, kamu- tüzel kişiliğe sahip kurum ve kuruluşların da kendi alanlarında bu görevleri yerine getireceğini aktardı.

Candan, bu kapsamda tüm kurumların belli kural ve sorumluluklara tabi olacağını kaydetti.

Yasa tasarısı oluşturulurken Avrupa istatistikleri uygulama ilkelerine uyumlu olmasına özen gösterildiğini dile getiren Candan, kurumun resmi istatistik sisteminin koordinatörü olarak verilerin temel üreticisi olacağını aktardı.

Candan, İstatistik Kurumu Başkanı’nın Başbakana karşı sorumlu olacağını da sözlerine ekledi.

Gizlilik ilkesine uymayanlara ceza:

Asgari ücretin 5 katına kadar para cezası veya 1 yıla kadar hapis

Yasa ile istatistiki verilere yönelik ‘gizlilik’ prensibinin de detaylandırılacağını ifade eden Candan, gizli verilerin açığa çıkarılmasından sorumlu olanlara çeşitli cezaların getirileceğini anlattı.

Candan, veri toplanmasında görev alan İstatistik Kurumu çalışanları, kamu görevleri ve hizmet alınan kişilerin gizliliğe sadık kalacaklarına ilişkin  ‘sayım memuru yemini’ ile ‘gizlilik taahhüt belgesinin’ de yasaya eklendiğini söyledi.

 ‘Gizlilik’ ilkesine uymayanların aylık asgari ücretin 5 katına kadar para cezası veya 1 yıla kadar hapis cezası çarptırılabileceğini dile getiren Candan, bu kişilerin mahkum olmaları halinde her iki cezayı da birden alabileceklerini belirtti.

Candan, istatistik hizmetlerinde uluslararası temel ilke olan ‘güvenirlilik’, ‘karşılaştırılabilirlik’, ‘tarafsızlık’, ‘istatistiki gizlilik’, ‘güncellik’ ve ‘şeffaflığın’ da güvence altına alınacağını belirtti.

Gizli veriler mahkemede ispat için de kullanılamayacak

Resmi istatistiklerin üretilmesi için toplanan gizli verilerin hiçbir şekilde, idari, askeri ve adli makamlara ya da gerçek kişilere verilemeyeceğini ifade eden Candan, aynı zamanda mahkemede ispat amacıyla kullanılamayacağını da kaydetti.

20 personele tercih hakkı… Kurumda mı çalışacaklarına, DPÖ’de mi kalmak istediklerine karar verecekler…

Öte yandan şu anda istatistik hizmetlerinin DPÖ’nün altındaki ilgili daire tarafından yürütüldüğünü söyleyen Candan, burada 20 personel çalıştığını, kurumun hayata geçmesi ile birlikte bu kişilerin otomatik olarak İstatistik Kurumu altına geçeceğini ifade etti.

Candan, bu çalışanlara 3 ay içinde ‘kurumda mı yoksa DPÖ’de mi kalmak istediklerine’ karar vermeleri için süre tanınacağını da aktardı.

3 ayın ardından DPÖ’ye dönmek isteyen çalışanların 1 yılın ardından eski işyerine gidebileceğini dile getiren Candan, 1 yıl boyunca 20 kişinin DPÖ’de çalışmaya devam edeceğini anlattı.

Candan, İstatistik Kurumu’ndaki toplam kadro sayısının 78 olarak öngörüldüğünü belirtti.

5 ayrı şube…

Candan, İstatistik Kurumu’nun altında ‘nüfus ve sosyal istatistikler’, ‘iş istatistikleri’, ‘makro ekonomik istatistikler’, ‘metodoloji belirleme, eşgüdüm ve yayımlama’, ‘ veri işlenmesi ve bilgi teknolojileri’ olmak üzere 5 ayrı şubenin hizmet vereceğini kaydetti.

“DPÖ ve İstatistik Kurumu arasında eşgüdüm sağlanacak”

Candan, yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte DPÖ’nün istatistik faaliyetlerine ilişkin görev ve sorumluluklarının da İstatistik Kurumu’na devredileceğini ifade etti.

DPÖ ve İstatistik Kurumu arasında eşgüdüm sağlanması için DPÖ Yasası’nın elden geçirildiğini söyleyen Candan, bu çalışmanın kısa sürede Bakanlar Kurulu’nda onaylanmasının ardından Meclis’e sunulmasını beklediklerini kaydetti.

Candan, DPÖ (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın da komite gündemine alınarak, kurumun daha etkin şekilde yola devam etmesinin sağlanacağını aktardı.

“Toplum adına önemli”

Bugüne kadar ülkede istatistik verilerin toplanmasında ciddi emeği olan DPÖ yetkilileri ve çalışanlarına da teşekkür eden Candan, ülkede zaman zaman gündeme gelen nüfus tartışmaları dahil, daha etkin ve hızlı programlar yapabilmenin ön şartının sağlıklı veriler toplanarak, istatistik sisteminin oluşturulması ile mümkün olacağını söyledi.

Candan, yasanın toplum adına oldukça önemli olduğunu da sözlerine ekledi.