Sizi “Lefkaralı Mariku” ile tanıştırayım

“Lefkaralı Mariku” kimdir biliyor musunuz? Kıbrıs Sorununu çözebilecek olanlardan biri.

Bu kadın, her şeyi yapabilir. Özellikle başkalarının işlerini yapmakta yeteneklidir. Kıbrıslı Rumlar, sorumlular görevlerini yapmadıkları zaman Mariku’yu çağırırlar. Oldukça yaygın bir ifadedir. “Onlar yapmazsa kim yapacak?” benzeri soruları genellikle otomatikman “Lefkaralı Mariku” cevabı izler. Konuyla ilgisi alakası olmayan Mariku…

Böyle bir kadın gerçekten var oldu mu bilmiyorum. Lefkara köyünde böyle birisi yaşadı mı onu da bilmiyorum. Böylesine özel bir öyküsü olan bir şahsiyet köyde, Lefkara’da mı kalacaktı? Hatta bu ifadenin neden bu kadar yaygın biçimde kullanıldığını bile izah etmek güç. Mariku ismi artık alışılmış bir isim değil. Maria isminin biraz daha farklı şekilde çağrılma şekli olan Mariku’yu genellikle eskiler kullanırdı.

Kıbrıs Sorunundan bahsederken, Mariku’yu sıklıkla çağırırız. Mülkiyet meselesinin bütün yönlerini bilir. Toprak düzenlemesinin her detayına hâkimdir. Hangi bölgeler Kıbrıs Türk idaresinde kalacak, hangi bölgeler Kıbrıs Rum idaresinde olacak, garantiler konusu nasıl çözülecek, hepsini, her şeyi bilir. 

Lefkaralı Mariku’yu, iki lider bu yıl içerisinde bir çözüme ulaşabileceğimiz yönünden iyimser açıklamalar yaptığından beridir ben de çağırmaya başladım.  Gelsin, çoğunluğu görüşülen ve üzerinde anlaşmaya varılmaya çalışılan çözüm modelinin ne olduğunu bilmeyen halkı bilgilendirsin ve çözüme hazırlasın.

Peki, sonuç ne olacak? Onlarca yıldır süren görüşmelerden sonra, siyasal liderlik oybirliğiyle anlaşarak iki toplumlu iki bölgeli federal bir çözüm üzerinde ortaklaştıktan sonra, birileri çıkıyor, etkili ve güçlü bir biçimde, hedefin iki toplumlu iki bölgeli federasyon olmadığını açıklıyor. Amaç başka bir şey, ama ne olduğu meçhul… Onlarca yıldır beklediğimiz yetmemiş gibi, onlarca yıl daha beklememiz gereken bir şeyden bahsediyorlar. Peki, bunca zamandır ne için müzakere ettiğimizi zaten bilmeyen bir insanın böyle bir felsefeyi benimsememesi için bir sebep var mı?

Cevabı biliyorum. Bir sonuç için beklenen bu kadar uzun bir sürenin tek bir adı olur: Yorgunluk. Halk yorulmuş durumdadır. Artık ilerlemek istiyor. Ve bu tarihsel dönemde, ekonomik krizin gençleri işsizliğe ittiği, göçe zorladığı, insanları sosyal yardım kuyruklarında beklettiği bu günlerde, Kıbrıs Sorununun çözümü bir çıkış yolu olabilir.

Gerçekçi olalım, bu cevap biraz da siyasal liderliğin iradesine bağlıdır. Ve Kıbrıs Rum tarafının iki büyük partisi çözüm hedefinde ortak hareket etmeye devam ettikçe, bu dostane, çözüm yanlısı ortam kolay kolay yıkılmaz.

Peki, vatandaşların yaşadığı belirsizliği kim sona erdirecek? Kim çıkıp açıklama yapacak ve Kıbrıs Sorununun çözümünü sadece ekonomik anlamda gelişmek ve nefes almak için istemediğimizi anlatacak?

Kıbrıs Sorununda neden bir federal çözüme ulaştığımızı kim açıklayacak? İnsanların hayatında neyin değişeceğini, neyin aynı kalacağını kim anlatacak? Son dakikaya, son saniyeye kalmadan, kafalardaki yüzlerce soru işaretine kim cevap verecek?

Cevabı biliyorsunuz: Lefkaralı Mariku.

Partiler, liderlikler ve diğer yetkililer halkın bilgilendirilmesi gerektiğini düşünmüyor. Sadece Lefkaralı Mariku ve dinç, dinamik, insanları bilgilendirme mücadelesini yalnız başlarına veren az sayıda insan. Tek başarına köylere, okullara, konferans salonlarına, derneklere ve kahvehanelere gidiyorlar. Sayıları az. Dur-durak bilmeyen, yorulmak nedir bilmeyen üç-dört kişi. Bir de bazıları, yattıkları kanepeden açıklama yaparak bu insanları “grafik” diye nitelendiriyor.

Seçimler yaklaşmışken, partilerin aday listelerinde bu “grafiklerden” hiç değilse bir tanesi olsun. Bunun milletvekili sandalyesine oturmak için can atan pek çok kişiden daha hayırlı olacağı kesin.

Neyse, tekrar Mariku’ya dönelim… Size söylemeliyim ki Türkçe de biliyor. Başkalarının yapması gerekip de yapmadığı her şeyi yapabilir. Çekinmeyin. İhtiyacınız olduğu zaman hemen çağırın. O bir makineden tanrıdır (Deus ex machina).  İroni çözüm üretemez, ama böylesi durumlarda kurtarıcı olabilir. 

Not: Öyle tahmin ediyorum ki, bu yazıyı okurken zihninizde Sarı Çizmeli Mehmet Ağa canlandı. Arkadaşım Şevki Kıralp, metnin çevirisini yaparken “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın” Kıbrıslı Türklerin “Lefkaralı Marikusu” olduğunu söyledi. Ne mutlu bana ki, artık gerektiği zaman çağıracak bir de Mehmet Ağam oldu. Ne kadar sevindiğimi hayal edemezsiniz (Sahi, neden sarı çizme giyiyor?)

Yunancadan çeviri: Şevki Kıralp.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Να σας συστήσω τη Μαρικκού

Ξέρετε ποια είναι η “Μαρικκού που τα Λεύκαρα”; Είναι αυτή που μεταξύ πολλών άλλων, μπορεί να λύσει και το Κυπριακό.

Αυτή η γυναίκα, μπορεί να κάνει τα πάντα. Κυρίως, είναι ικανή για όλα όσα αποτελούν ευθύνη άλλων. Την επικαλούνται συχνά οι ελληνοκύπριοι όταν οι αρμόδιοι αποποιούνται την ευθύνη τους.  Πρόκειται για μια πολύ διαδεδομένη έκφραση, της οποίας συνήθως προηγείται η ερώτηση: “Αν δεν το κάνει αυτός, τότε ποιος θα το κάνει;”.  Για να ακολουθήσει σχεδόν αυτόματα η ειρωνική απάντηση : “Η Μαρικκού που τα Λεύκαρα”. Κάποιος, δηλαδή εντελώς άσχετος με το αντικείμενο.

Ούτε που ξέρω αν η γυναίκα αυτή ήταν ποτέ υπαρκτό πρόσωπο. Αν έζησε όντως στο χωριό Λεύκαρα, αν ήταν κάποια σημαντική προσωπικότητα ή έχει μια ιδιαίτερη ιστορία . Ούτε γιατί επικράτησε να λέγεται αυτή η φράση ξέρω να σας πω. Το όνομα Μαρικκού, δεν είναι πλέον συνηθισμένο. Είναι υποκοριστικό για το όνομα Μαρία, το οποίο όμως χρησιμοποιούσαν οι παλιότεροι.

Στις συζητήσεις για το Κυπριακό, την ακούμε πολύ συχνά. Η Μαρικκού ξέρει όλες τις πτυχές του περιουσιακού, των εδαφικών αναπροσαρμογών, ποιες περιοχές θα παραμείνουν υπό τουρκοκυπριακή και ποιες υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, πώς θα επιλυθεί το θέμα των εγγυήσεων. Τα πάντα.

Την “Μαρικκού που τα Λεύκαρα” επικαλούμαι λοιπόν κι εγώ, από τότε που και οι δύο ηγέτες δηλώνουν αισιοδοξία ευελπιστώντας ότι ακόμα και φέτος μπορεί να καταλήξουμε σε λύση.  Για να ενημερώσει και να προετοιμάσει τον κόσμο, ο οποίος στην πλειοψηφία του έχει πλήρη άγνοια ακόμα και για το τι είναι η επιδιωκόμενη μορφή λύσης στη βάση της οποίας συζητάμε για να συμφωνήσουμε.

Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Μετά από τόσες δεκαετίες διαπραγματεύσεων επί του ομόφωνα συμφωνημένου υποτίθεται κοινού στόχου της πολιτικής ηγεσίας για ομοσπονδιακή λύση, να βγαίνουν σήμερα οργανωμένα σύνολα με επιρροή και ισχύ και να δηλώνουν ότι η Διζωνική Δικονοτική Ομοσπονδία, δεν είναι ο στόχος. Ο στόχος είναι κάτι άλλο. Άγνωστο. Που θα χρειαστεί άλλο τόσο χρόνο μέχρι να επιτευχθεί.  Και γιατί να μην υιοθετήσει  κάποιος δηλαδή αυτή τη φιλοσοφία, αφού έτσι κι αλλιώς δεν έχει ιδέα για ποιο πράγμα συζητάμε τόσα χρόνια;

Ξέρω την απάντηση. Για το μακροχρόνιο που θα χρειαστεί μέχρι να υπάρξει κατάληξη.  Κόπωση. Αυτή είναι η σωστή λέξη. Κουράστηκε ο κόσμος. Θέλει να προχωρήσει . Και σε αυτή την  χρονική στιγμή με την οικονομική κρίση  να σπρώχνει ακόμα νέους στην ανεργία, στην ξενιτιά, να τοποθετεί ανθρώπους στις ουρές για επιδόματα και κοινωνικές παροχές, η λύση του Κυπριακού, μπορεί να αποτελεί διέξοδο.
Και ας μην γελιόμαστε. Την απάντηση συμπληρώνει και η βούληση της ηγεσίας.  Όσο τα δύο μεγάλα κόμματα στην ελληνοκυπριακή πλευρά εργάζονται με κοινό στόχο την επίτευξη συμφωνίας, δύσκολα ανατρέπεται η φιλική προς τη λύση περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

Ποιος όμως θα τερματίσει την άγνοια των πολιτών; Ποιος θα δώσει εξηγήσεις και θα πείσει ότι τη λύση του Κυπριακού την θέλουμε όχι μόνο γιατί θα δώσει οικονομική ανάσα και ανάπτυξη;

Ποιος θα εξηγήσει γιατί έχουμε καταλήξει στην ομοσπονδιακή μορφή λύσης του Κυπριακού; Τι θα αλλάξει και τι όχι στη ζωή των ανθρώπων; Ποιος θα απαντήσει στις εκατοντάδες απορίες πριν φτάσουμε κυριολεκτικά στο παρά πέντε;

Ξέρετε πια την απάντηση: Η Μαρικκού που τα Λεύκαρα.

Κόμματα, ηγεσίες και λοιποί επίσημοι, δεν νιώθουν ότι χρειάζεται να ενημερωθεί ο κόσμος. Μόνο η Μαρικκού που τα Λεύκαρα και μεμονωμένες προσωπικότητες, τις οποίες θαυμάζω για το σθένος και τη δύναμη που επιδεικνύουν να δίνουν μόνοι τον αγώνα της ενημέρωσης. Μόνοι τους. Σε χωριά, σε σχολεία, σε αίθουσες εκδηλώσεων, σε συλλόγους, σε καφενεία. Δεν είναι πολλοί. Είναι τρεις-τέσσερις, ακούραστοι. Μοναχικοί καβαλάρηδες. Τους οποίους κάποιοι που απλά κάνουν δηλώσεις από την πολυθρόνα χαρακτηρίζουν και “γραφικούς”.

Ας υπήρχε έστω και ένας από αυτούς τους γραφικούς τύπους σε κάποιο από τα ψηφοδέλτια των κομμάτων, τώρα που έρχονται εκλογές. Θα γέμιζε σίγουρα καλύτερα από πολλούς άλλους επίδοξους την βουλευτική καρέκλα.

Επιστρέφοντας λοιπόν στην Μαρικκού… πρέπει να σας πω ότι ξέρει και τούρκικα. Για οτιδήποτε λοιπόν πρέπει να γίνει, αλλά δεν το κάνουν οι αρμόδιοι… μη  διστάσετε. Επικαλεστείτε την. Είναι ο από μηχανής Θεός, Deus ex machina. Δεν δίνει λύσεις,  όμως σε τέτοιες καταστάσεις, η ειρωνεία μπορεί να καταστεί λυτρωτική.

ΥΓ: Όσο θα διαβάζατε αυτό το άρθρο, στο μυαλό σας θα είχατε τον Μεχμέτ αγά με τις κίτρινες μπότες. Ο συνεργάτης μου,  Σεβκί Κιράλπ με πληροφόρησε όσο έκανε την μετάφραση του κειμένου, ότι είναι η αντίστοιχη έκφραση που χρησιμοποιούν οι Τουρκοκύπριοι. Πόσο χαίρομαι που θα' χω πια και τον Μεχμέτ αγά να επικαλούμαι... δεν μπορείτε να φανταστείτε! (Αλήθεια... γιατί φορά κίτρινες μπότες;)