Soğuk savaş geri mi dönüyor?
9 Kasım’da Berlin duvarının yıkılışının 25.inci yıldönümünde konuşan Gorbaçov dünyaya bu uyarıyı yapmıştı. Berlin duvarının yıkıldığı 9 Kasım 1989’da Sovyetler Birliği devlet başkanı olan Gorbaçov bazı kesimlerce “reel sosyalizmi yıkan komünist lider” olarak nitelenir.
Gorbaçov’un 9 Kasım’da yaptığı soğuk savaş uyarısı daha bir ay geçmeden gerçek oldu. Batı dünyası Ukrayna krizini gerekçe göstererek Rusya’ya yaptırım uygulamaya başlamıştı. Bunu sürdürüyor. Daha dün Alman parlamentosunda konuşan Merkel Rusya’nın Ukrayna krizini AB ile görüşmeye hazır olana kadar yaptırımların süreceğini söyledi.
Ama Rusya’ya asıl darbe ABD’den geldi. ABD, Rusya ekonomisini zora sokmak amacıyla dünya petrol fiyatlarını düşürmek için düğmeye bastı.
Dünya’nın en büyük doğal gaz ihracatçısı olan Rusya fiyatların düşmesi sonucu ciddi bir ekonomik kriz yaşamaya başladı. Ruble tepe takla oldu. Rusya merkez bankası rubleyi kurtarmak için hem faiz artırdı, hem de milyarlarca dolar sattı. Ama yine de başaramadı. 1 dolar 80 rule ve 1 euro 100 ruble seviyesini gördü.
Buna rağmen uzmanlar Rusya ekonomisinin çökeceğini düşünmenin yanlış olacağını söylüyorlar. Bu görüşü öne süren Alman ekonomist Folkker Hellmeyer “Döviz rezervi sıralamasında Rusya dünya üçüncüsü. ABD'nin 120, Euro Bölgesi'nin ise 220 milyar dolarlık rezervi varken Rusya'nın döviz rezervi 420 milyar doları buluyor” diyor.
Hellmeyer devamla “Üstelik 2014 yılını yüzde 1,5'luk bütçe fazlasıyla kapatacak. Almanya'nın federal devlet bütçesi sıfır fazla verirken ABD'nin bütçe açığı milli gelirinin yüzde 5,5%'una tekabül ediyor. Borç stokuna gelince. Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla'ya olan oranına göre birikmiş borçlar ABD'de yüzde 108, Almanya'da yüzde 77, Rusya'da ise sadece yüzde 13” dedi.
Rus ekonomisinin kolay kolay yıkılamayacağını iddia eden uzmanların sayısı çok fazladır. Yukarıdaki verilere baktığımızda bunun doğru olduğunu zaten çıplak gözle görebiliriz.
Ancak soğuk savaş bambaşka birşeydir. İkinci dünya savaşının ardından başlatılan ve Berlin duvarının yıkıldığı 1989 sonuna kadar devam eden soğuk savaş yıllarında bütün ülkeler kaynaklarının çoğunu silahlanmaya ayırmak zorunda kalmıştı. Özellikle gelişmekte olan ülkeler silahlanmaya çok ciddi yatırımlar yaparak silah tekellerinin servetlerine servet katmasını sağlamışlardı.
Rus ekonomisinin sarsıntı geçiriyor olması ve rublenin çöküşü Putin’i de harekete geçirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2014 yılını değerlendirdiği basın toplantısında NATO'yu "Yeni bir Berlin Duvarı inşa etmekle" suçladı. Böylece Gorbaçov’dan sonra Putin de soğuk savaşın geri döndürülmek istendiğini vurguladı.
Putin 2014 yılını değerlendirdiği basın toplantısında Türkiye’yle ilişkilerine de değindi. Putin, "Türk ortaklarımız Mavi Akım'dan gaz akışının artırılmasını talep etti. Onları reddedemezdik" dedi. Putin üç saatten uzun süren basın toplantısında, "Eğer Avrupa güvenli, istikrarlı bir gaz akışı istiyorsa, oradan alabilir. Şunun bilinmesini isterim: Rusya'dan daha ucuz ve güvenli bir gaz tedarikçisi yok" diye konuştu.
Putin basın toplantısında Kıbrıs konusuna da değindi. Türkiye ve Rusya'nın birçok ortak bölgesel çıkarı olduğunu söyleyen Putin, “Kıbrıs konusunda ise dengeli bir tavır almaya çalıştıklarını söyleyerek, taraflar kendi aralarında anlaşmalı" dedi. Yeni dönemde Rusya’nın Kıbrıs sorununa yaklaşımı bizim için çok önemlidir.
Dünya yeni bir soğuk savaşın eşiğine geldi. İlki 45 yıl sürdü. Bu ikincisinin kaç yıl süreceği bilinmez. Ama bütün ülkelere ve halklara getireceği yıkım çok daha büyük olacak. Bu nedenle henüz vakit varken insanlık bu beladan kurtulmanın yolunu bulmalıdır. Yoksa bedeli çok ağır olur ve bunu yalnızca Ruslar değil herkes öder.