Fehime ALASYA

Adada 2 bin 500 tane berber dükkânı olduğunu hatırlatan Erkek Kuaförler Birliği, hiç hız kesmeden her geçen gün berber dükkânı açıldığını ileri sürdü ve bu konuyla ilgili dert yandı. Yüksek vergi oranları ve haksız rekabetten şikayet eden  birlik, “Artık bir an önce sesimizi duysunlar yoksa sokağa döküleceğiz” diyerek uyarıda bulundu.

10 Nisan tarihli YENİDÜZEN gazetesinde yayınlanan "Esnaf borç batağında" haberine göndermede bulunan Erkek Kuaförler Birliği Başkanı Kamil Kanlı, Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber’in etik dışı ve keyfi uygulamalarla hareket ettiğini ileri sürdü, Kanber'i eleştirdi.

Denetim eksikliği ve yetersizliğinden yakınan birlik, işverenlerin, çalışma saatlerine uymadığından dolayı haksız rekabet yaşandığını ve bu nedenle sektör çalışanlarının ezildiğinden yakındı. Çalışma Dairesi, belediye ile Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’nın Berberler Birliği’nin hakkını korumadığını dile getiren birlik, uygulanan bazı yaptırımları eleştirdi. 

Katma Değer Vergisi oranındaki %16 vergiden yakınan birlik, “Taksiciler, doktorlar da mı bu kadar vergi veriyor? Berberler saç ve sakal kesimi için 45 TL alıyorsak, bunun yüzde 16'sını düşün geriye ne kalıyor zaten...” dedi. 

Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’nın, berberler birliğine sormadan, berber izni verdiğini dile getiren birlik yetkilileri, “Bize sorsaydılar, 'Bu bölgede zaten berber var, buraya izin veremeyiz' derdik. Her iki adımda bir dükkan berber dükkanı olmazdı” dedi.

İki ayda altı tane berber dükkânı açıldığını ileri süren birlik yöneticileri, sadece ihtiyaçlı olan bölgelere dükkan açılması gerektiğinin altını çizdi.

Kıbrıs’ın güneyinden örnek veren birlik üyeleri, “Bilgi almak için güneye gittim ve dükkân açmak istediğimi söyledim, bana Lefkoşa’nın nüfusuna göre berber yeteri kadar vardır, izin veremeyiz, ama onun dışında olan bölgelerde izin veririz dediler” dediler ve bunun neden kuzeyde uygulanmadığını sordular.  

Sektördeki en büyük sıkıntılardan birinin de yurt dışından ülkemize gelen berberlik diplomalarının, denkliğinin alınabilmesi olduğuna değinen birlik üyeleri, ülkede kolayca diploma sahibi olunmasından yakındı.     

Bir an önce tüm birliklerin kendi kendini yönetebilmesi için yasa sunduklarını anlatan Kuaförler Birliği Eğitim Bölüm Sorumlusu Kenan Aytekin, bu taleplerinin Esnaf ve Zanaatkarlar Odası tarafından engellendiğini ileri sürdü.

Kamil Kanlı (KKTC Erkek Kuaförler Birliği Başkanı)
“Ne Çalışma Dairesi, ne belediye, ne de Esnaf ve Zanaatkarlar Odası hakkımızı koruyor”

“Bizim en büyük sıkıntımız Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber’dir. Biz esnaf zanaatkârlardan ayrıldık, ayrılırken de belgemizi istedik, bize ait tüm belgeleri istedik. Önüne gelene berberlik izni veriliyor. Bugün on bin TL ye de bir berber dükkânı açabilirsin. 2.500 tane berber dükkânı var. Ev hanımı, taksici, restorancı dahi bu işi bilmeyenler berber dükkânı açıyor. Mahmut Kanber esnaf borç batağında diye demeç verip sadece akıl veriyor, çözüm üretmiyor. Her berberde en az üç eleman var, bu insanlar, nasıl çalışsın... Üçüncü ülke vatandaşları da berber dükkânı açıyor. Asgari ücretin yarısı para cezası var fakat denetleyen yok, saatler keyfi uygulanıyor. Hiçbir şekilde çalışma saatlerine uyulmuyor.

İşverenler buna uymuyor. Denetleyen de yok. İki aydır Kıbrıs Esnaf ve Zanaatkarlar Merkez Birliği’ne katıldık. Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’nın izni ile iki ay içinde altı tane berber dükkânı açıldı. Bir berber dükkânının karşısına yeni bir berber dükkânı açabilir, yasal olarak izin verilirken hiç bakılmıyor. Ne Çalışma Dairesi, ne belediye, ne de Esnaf ve Zanaatkarlar Odası hakkımızı koruyor. Yakında sokağa dökülürsek şaşırmasınlar. Çalışma dairesi de sürekli ve sık denetimler yapmalı, caydırıcı cezalarla haksız rekabetin önüne geçmeli... Kayıt altında olmak zorundalar, yaklaşık 2.500 tane berber var. Belediyede bizi korumuyor: Esnaf ve Zanaatkarlar Odası belgesi ister, ama berberler birliğine üyelik belgesi ve ustalık belgesi sormuyor. Borç batağına girmeyin diyorlar ama hiçbir sektöre, üyelerine düşük kredi vermiyorlar, vergi indirimine gidilmeli. %16 KDV ödüyoruz. Emek harcıyoruz... Bu Katma Değer Vergisi’ni bir an önce indirmeliler. Biz bir şey satmıyoruz, taksiciler, doktorlar da mı bu kadar vergi veriyor? Saç sakal, 45 TL alıyorsak, bunun yüzde 16'sını düşün ne kalıyor zaten... Artık bir an önce sesimizi duysunlar, sokağa döküleceğiz.”

Rauf Tosun (KKTC Erkek Kuaförler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi)
“Sektördeki en büyük sorun, yurt dışından gelen diplomanın denkliğinin alınabiliyor olmasıdır”

“Biz Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’ndaki yönetim, biz berberler birliğine sormadan berber izni veriyordu. Üstelik birçok yasayı çiğneyerek, keyfi uygulamalarla bunu yapıyordu. Bize sorsaydılar, derdik ki 'Bu bölgede zaten berber var, buraya izin veremeyiz' . Bu sorunlardan dolayı 2008 yılından beridir biz bu birlikle çatışıyor, mücadele veriyoruz. Dışarıdan çalışması için getirdiğimiz elemanlara çalışma izni verildiği sürece ülke, berber çöplüğüne dönecek. Biz yerli gençliğe ekmek kazandırmak istiyoruz ama olmuyor. 800 civarında da kadın kuaförü var. Sektördeki en büyük sorun, yurt dışından gelen diplomanın denkliğinin alınabiliyor olmasıdır. Burada da bize sorulmuyor. Yeni berber açan bir yer, işi kurarken bir usta gösteriyor, yeri açıyor, sonra usta ortalarda yok ama dükkân çalışmaya devam ediyor. Hiç bir kurum da devlet ayağı da sen çalışamazsın demiyor, kapatmıyor... Bu olur şey değil.”

Kenan Aytekin (KKTC Erkek Kuaförler Birliği Eğitim Bölüm Sorumlusu)
“İki ayda altı tane dükkân açıldı, neden?”

“Esnaf adamızda beş veya altı tane özel okul vardır, bunun yanında Esnaf ve Zanaatkarlar Odası yetişkin eğitim merkezi olarak eleman yetiştiriyor. Mil. Eğit. Bakanlığı da beş yılını tamamlamış ve yatırımlarını B3 dökümün ibraz eden, her şahıs sınavlara katılmaya hak sahibidir. Üniversitelere bu bölümler açıldı, orada da meslek erbabı yetiştiriyorlar. Ülkede bu kadar eleman yetişmesine rağmen, Esnaf ve Zanaatkarlar Odası mesleği berber olmayanlara da berber açma izni veriyor. Üçüncü ülke vatandaşlarına da… Esnafın da hakkını korumuyorlar. Esnaftan fazla şirket sahibi var, odada üye.

Eğitim Bakanlığı tüm yetkiyi Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’na devretti, onlar da keyfi hareketlerle, birliği hiçe sayarak sınavlar yapıyor, izinler veriyor.

Boya uygulamasında hiçbir tecrübe ve bilgisi olmayan ustaları boya sınavına tabi tutuyor. Emekli adam yurt dışından usta getirip boş dükkânında berber açabiliyor ve oda buna izin veriyor, karşı çıkıyoruz, yasaya göre gittiğini söylüyor. Yasa diyor ki birliğe sormakla yükümlüsünüz. Birlik olarak neden varız? Neden oraya üyeyiz? Neden sözümüz sorulmuyor? Neden aidatımız alınıyor? İki ayda altı tane dükkân açıldı, neden? Meslek erbapları işsiz kalıyor, işi olanlar da geçinmekte zorlanıyor. Salon ihtiyaç olan bölgelere açılsın. Örneğin Dereboyu’nda yeteri kadar berber var, Gönyeli’de yok, oraya aç ve mesleği berberlik olana izin ver.

Denetim yok, sabaha kadar çalışan Girne’de bay ve bayan kuaförü olarak altı oteli elinde tutuyor, bu yüzden ses çıkarmıyor. Esnafın hakkını korusunlar, şirketlerin değil. Berberler teker teker dükkân kapatmaya gidiyor. Haksız rekabet, fiyat kırma her şey var.

Buhardan tutun da cilt bakımı, maske, ağda yapan berberler var, bunlar ayrı belge istiyor. Boya alerji testi yapmayı bilmeyen berber boya yapıyor, astımı olan müşteriye buhar yapılmayacağını bilmeyen berberler var... Sağlık bakanlığının hiçbir denetimi yoktur, belediyeye devrettiler. Dükkânda havlu askılığı bulundurmak yasaktır, kirli ve temiz sepeti olmalı. Islak havluyu kurutup yeniden kullanamaz. Havlulukları belediye topluyor ama cezası az yeniden yapıyor, korkmuyor. Bilgi almak için güneye gittim ve dükkân açmak istediğimi söyledim, bana Lefkoşa’nın nüfusuna göre berber yeteri kadar vardır, izin veremeyiz, ama onun dışında olan bölgelerde izin veririz dediler. Sırf bilgi almak için bunu yaptım. Oradaki berberler birliği bana bunu söyledi. Bir kota konmalı ve berberler birliğinin izni dâhilinde olmalı. Bize hiçbir şekilde hesap vermiyor, bilgi aktarılmıyor.

Girne’de gidip berberler pazar günü kapalı olsun diye şikâyette bulunuyor, çünkü turistleri otelde kendi dükkânlarına çekmek istiyor. Ama aynı girişimi Lefkoşa’da yapmıyor, neden? Bunlar araştırılmalı, sorgulanmalı... Otellerdeki berberlerin saat uygulaması da yok…

Bir an önce tüm birlikler federasyon olup, kendi kendini yönetebilmeli, bunu meclise sunduk, bir an önce ivedi olarak geçmesini talep ettik fakat bu talebimiz de Esnaf ve Zanaatkarlar Odası tarafından engelleniyor.”