Spondiloartrit bir grup romatizmal hastalığın tümüne verilen bir isimdir.
Bu grup hastalarda romatoid faktör denilen bir tür  otoantikor kanda saptanmamaktadır ve bundan dolayı da bu grubun diğer bir adı da Seronegatif Spondiloartritlerdir.

Bu grup hastalıklar toplumda yaklaşık yüz hastanın birinde görülmektedir.

Bu hastalıkların belirtileri çok çeşitlidir: Sakroiliak eklemler dediğimiz kalça bölgesinde bulunan eklemler, omurga eklemleri, periferik eklem dediğimiz diz, ayak, el ve diğer eklemler, tendon, fasia ve ligamanların kemiklere yapışma yerleri tutulmaktadır. Buralarda  inflamasyon denilen bir tür mikropsuz iltihaplanma oluşmaktadır. Bu grup hastalarda ciltte sedef hastalığı, gözlerde uveit denilen göz iltihabı  ve inflamatuar barsak hastalığı görülebilmektedir.

Bu gruptaki belli başlı hastalıklar Ankilozan Spondilit, Psoriatik artrit ve İnflamatuar barsak hastalığı ile ilgili spondiloartritlerdir. 

Bazan erken dönemlerde bazı belirtiler olmasına rağmen kesin sınıflandırılamayan bazı vakalar olmakta ve bunlara da Sınıflandırılamayan Spondiloartritler denmektedir.

Son yıllarda Nonradiyografik Spondiloartritler denen bir grup hastalık tanımlanmıştır. Nonradiyografik Spondiloartrit tüm belirtiler olmasına rağmen radyolojik incelemeleri normal bulunan hastalardan oluşmaktadır.

Belirtiler nelerdir:

Spondiloartritlerde sinsi başlayan bir bel ağrısı olmaktadır. 

3 aydan uzun süren ve 40 yaşın altındaki bel ağrılarında Spondiloartrit hastalığı düşünülmelidir.

Spondiloartrit hastalarının bel ağrıları istirahatla düzelmez ve gece ağrıları vardır.

Egsersizle ve hareket etmekle bel ağrılarında düzelme görülmektedir.

Sabahları kalktıklarında bel ve kalça bölgesinde tutukluk olmaktadır ve bu tutukluk 30 dakikadan uzun olmaktadır.

Gözde tekrarlayan ve üveit denilen bir göz iltihabı olabilmektedir. En çok ön uveit türü görülmektedir.

Ayak bileği, ayak parmak eklemleri, dizler ve kalçalar gibi periferik eklemlerde şişme, ağrı olabilmektedir.

Entezit ve tendinitler olabilmektedir. Bunlar en çok ayak tabanlarındaki plantar fasia ve aşil tendonunun topuk arkasındaki yapışma yerinde ağrı, kızarıklık ve şişme yapmaktadır. Spondiloartrit hastalarında topuk ağrısı çok önemli bir bulgudur.

Daktilit denilen ve el, ayak parmaklarında sosise benzer bir şişlik, ağrı, kızarıklık olabilmektedir. Daktilit hastalığında el ve ayak parmaklarında hem  flexör ve hem de extensör tendonlarda tutulum olmaktadır.

Hastalarımızın bir kısmında her iki kalça bölgesinde başlayan ve bazan sağ bazen da sol tarafta olan ağrı, kasılma ve tutuklukla şikâyetler başlamaktadır. Bu ağrı dize kadar vurabilmektedir.

Sedef hastalarının bir kısmında Spondiloartrit hastalığı görülmektedir.

İnflamatuar barsak hastalığı dediğimiz Crohn ve Ülseratif Kolit hastalarının bir kısmında Spondiloartrit hastalığı görülmektedir.

Spondiloartrit hastalarında ağızda tekrarlayan yaralar ve ciltte nötrofilik dermatoz denilen iltihaplı bir tür cilt lezyonları, eritema nodosum denilen kırmızı sertlikler olabilmektedir.

Bazan hastalarda önce tekrarlayan uveit hastalığı ortaya çıkmaktadır ve yıllar içinde diğer bulgular gelişebilmektedir. Bazan topuk ağrıları ve aşil tendiniti ile hastalık ortaya çıkmakta ve yıllar sonra diğer belirtiler ortaya çıkmaktadır.

HLA B27 denilen bir doku grubu bu  hastalarda sık saptanmaktadır. Bu doku grubunu taşıyanlarda Spondiloartritlerin görülme ihtimali yükselmektedir.

Erkeklerde hastalık daha ağır seyredebilmektedir. Aynı ailede birden fazla kişide bu hastalık görülebilmektedir.

Laboratuvar incelemesinde hastaların  ancak yaklaşık yarısında kanda iltihap testleri olan CRP ve Sedimentasyon yüksek bulunmaktadır. Diğerlerinde ise kanda iltihap testleri normal çıkmaktadır. Hastaların %80-90’nında kanda HLA B27 testi pozitif bulunmaktadır.

Direkt röntgen ile sakroiliak eklemler incelenmekte ve bu hastalıkla ilgili değişiklikler araştırılmaktadır. Yine MR ile de sakroiliak eklemler ve omurga eklemlerinde kemik iliği ödemi araştırılmaktadır.

TEDAVİ

Sadece Sakroiliak eklemleri  ve Omurgası  tutulan hastalarda Steroid olmayan Antienflamatuar ilaçlar ve cevap alınamayan vakalarda ise Biyolojik tedaviler verilmektedir.

Periferik eklemleri de tutulan hastalarda Steroid, Salazopyrin, Leflunomide, Methotrexate gibi bağışıklık sistemini  etkileyen ilaçlar verilmektedir.

Hastaların ilaç tedavilerinin yanında mutlaka kendilerine  uygun  egsersizleri düzenli olarak  yapmaları gerekmektedir. 

Eğer ilave olarak Uveit , İnflamatuar barsak hastalığı ya da Sedef hastalığı da varsa bu hastalıkları için de ilgili uzmanlar tarafından  tedavileri gerekmektedir.

Referans: Current Diagnosis and Treatment  in Rheumatology

Lange 3rd Edition