Girne Antik Limanı’nı iyileştirme projesi bir başarısızlık öyküsüne dönüştü.
O meşhur tanım yerini buldu: Yüzlerine gözlerine bulaştırdılar.

Bir ülkenin kurumları arasında bu kadar kopukluk olur; iletişim, organizasyon, koordinasyon neredeyse hiç yok.
“Biz istifa ettik ve süreçten çekildik” dedi, projenin iki mimarı, Ali Yapıcıoğlu ve Ali Tekinel...

Girne Antik Limanı’nda şu an çalışmalar yine durakladı; uygulanacak projenin kime ait olduğu bilinmiyor. Önceden dökülen betonların söküleceği, yerlerine bu kez taş parke döşeneceği konuşuluyor, önceki projeden kalan binlerce sarı Kumyalı taşının akıbeti ise meçhul… Öyle görünüyor ki, turizm sezonu bitecek, liman bitmeyecek.

Mimar Ali Yapıcıoğlu, uzun yıllardır Amerika Birleşik Devletleri’nde çalışan, halen, iki ülke arasında mekik dokuyan, uluslararası alanda ödüller kazanan bir isim...  Girne Antik Liman Projesi’nden çekildiklerini açıklayan iki mimar Ali Yapıcıoğlu ve Ali Teknikel ile konuştum.
Buyurunuz ve nasıl bir “rezillik” yaşandı, anlayınız.
 

“Projeyi sunduk ama…”

“Girne Antik Liman Projesi nasıl ortaya çıktı, siz bu işin içine nasıl girdiniz?” diyorum, Ali Yapıcıoğlu ve Ali Teknikel’e...

“Turizm Bakanlığı 2018’de Antik Liman için bir proje yapmıştı, ancak, o proje ileriye taşınmamıştı. Turizm Bakanlığı daha sonra Girne Belediyesi’nden yardım talep etti, bize görev verildi ve 2020’de yeni bir proje hazırlamaya başladık.  Tabii bir süre sonra Girne Belediyesi projeden çekildi.  Bizler, Turizm Bakanlığı’na dışarıdan hizmet vermeyi sürdürdük ve projemizi teslim ettik. O dönem paydaşlardan gerekli izin ve onayların alınmasını istedik. O onayların alınmadığını düşünüyoruz, çünkü bu süreç bakanlığın bilgisindedir. Bizden, ihale şartnamesini hazırlamamız istendi. Projeyi ve şartnameyi teslim ettik.”

Mimari projeyle birlikte kanalizasyon ve elektrik gibi projeler de farklı isimlere yaptırıldı... İhale de sonuçlandı... Ve ortaya çıktı ki elektrik projesi için Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun görüşü alınmadı. Kablolar üsten geçiyor örneğin, yer altına alınmıyor. Böylece yaklaşık 2 ay işler durdu. O süreçte Türk Lirası da değer kaybediyor tabii...

“Malzemeler önceden görülmedi, onaylanmadı”

Ali Yapıcıoğlu ve Ali Teknikel anlatıyor yine...
“O dönem Turizm Bakanlığı Müsteşarı, ihalenin kontrollük hizmetinde bulunmamızı istedi. Olması gerekenin bu oluğunu söyledik. İnşaat başladı, bize kontrollük yazısı gelmedi. Olumsuz dönüş oldu. Devletin projelerini sadece devletin uzmanlarının kontrol edebileceği gerekçe gösterildi. Biz yine de uyardık, inşaatta kullanılacak malzemelerin tümünün ilgili paydaşlar tarafından görülmesini, onaylanmasını istedik. Bu hiçbir zaman yapılmadı.”
 

“Doğal taş görünümlü istemiştik”

Girne Kalesi’nin etrafına dökülen beton görüntüsü, Antik Liman projesini yeniden gündeme taşıdı...
O sürece nasıl gelindi?

“Turizm Bakanlığı’ndan geçtiğimiz mart ayında bize bir yazı geldi, projede önerdiğimiz yıkanmış betonun değiştirilmesi istendi.  Bizim önerdiğimiz beton yüzey, doğal taş görünümlüydü ve yöresel özellikler içeriyordu. Bunu değiştirmek için izin istediler, uygun olmadığını söyledik. Çünkü önerilen beton, tarihi yapı ve çevre ile uyumsuz olacaktı. Bunun uygun olmadığını yazılı olarak da bildirdik. Dinlemediler.”

İnşaat sürerken bu kez de Anıtlar Yüksek Kurulu “Projeyi hiç görmedik” dedi.

Ali Yapıcıoğlu ve Ali Teknikel yaşadıklarını anlatıyor…
“Bu işler medyada tartışılmaya başlandığı zaman Anıtlar Yüksek Kurulu, böylesi bir projenin kendi bilgilerine gelmediğini söyledi. Bizi toplantıya çağırdılar ve projemizi beğenmediklerini ifade ettiler. Halbuki ihale sonuçlanmış, proje uygulanmaya başlamıştı. Bunun üzerine Eski Eserler Dairesi 2019’da hazırlanan eski projeyi devreye koyacağını söyledi...”

- “Niye beğenmediler?”
- “Kumyalı taşının dayanıklı olmadığını söylediler. Test sonuçlarını gösterdim. Herhangi bir veri ortaya koymadılar. Kendilerine göre yeni bir düzenleme yaptılar.  Bu görüşmenin ardından kimseyi de suçlamadan biz istifamızı verdik, projeden çekildik.”

İki mimara şunu soruyorum: “Şu anda liman uygulanan hangi projedir?”
“Bizim de tam bir bilgimiz yok, duyumlarımız, Anıtlar Yüksek Kurulu bir proje çalışmış, yapay beton parkelerin kullanılacağını duyduk, kamuya açıklanmış ya da ilan edilmiş bir proje yok.”

“Ödüllük bir projeydi"

İki mimar Ali Yapıcıoğlu ve Ali Teknikel’den projelerini anlatmalarını da istiyorum, nasıl bir yaklaşımla limanı yeniden tasarladılar...

“Kentsel tasarım anlamında ödüllük bir proje hazırlamıştık. Altyapı kapaklarını gizleyen ışınlamalar çizmiştik. İlham kaynağımız Bosna’da tarihi bir limandı. Geleneksel malzeme kullanılarak çağdaş ve güncel bir tasarım ortaya çıkardık. Binadan denize doğru arkeolojik kazılar istedik, buluntular ortaya çıktı. Bunun için camdan vitrinler tasarlandı. İnsanların üzerinde yürüyeceği özel bir örnek yarattık. Kale ve duvar kenarlarını çepeçevre Kumyalı taşıyla planladık. Kaçak yapıların yıkılmasıyla da özel bir doku ortaya çıktı. Betonun yüzeyi de yöresel özellikli olacaktı, Kumyalı taşlarıyla birlikte Girne Kalesi ve limanın çevre dokusu bütünleşecekti.”

Söz konusu ekibin daha önce tasarladıkları Girne Belediyesi Hizmet Binası, Amerikan Mimarlar Enstitüsü Avrupa Ayağı- Rochaster Branşı’nın “En iyi Kamusal Tasarım Ödülü'nü almıştı.


-------------------------
Girne Antik Limanı’nı yarın da sorgulamaya devam edeceğiz, diğer paydaşların görüşleriyle birlikte…
-------------------------