Suriye’de çıkarlar ve Suriyeliler…
Yine yanıbaşımızda yoğunlaşan sıcak çatışmalar...
Biz yanıbaşımızda diyoruz ama ya içinde olanlar… Ya sürekli başlarına bomba düşebilir diye bekleyenler…
Suriye olduğu gibi bütünüyle, Türkiye’nin güneydoğu sınırında yaşayanlar da sürekli böyle kötü bir beklenti içinde yaşıyorlar…
Haberlerde duyuyor, görüyoruz… Düğünlere, kına gecelerine kadar giren canlı bombaların dışında sınırın bir tarafından diğer tarafına gönderilen bombalar, giden hiç günahsız canlar…
***
Dün Türkiye Suriye’ye girdi… Tabii ki Rusya’nın, ABD’nin, Suriye’deki muhalif güçlerin ve de PKK’nın Suriye kanadı diye tanımlanan PYD ile birlikte… Türkiye’nin Suriye sınır boyunda, neredeyse sınırın ortasında Fırat’ın doğusu ve batısı PYD’nin askeri kanadı YPG’nin kontrolüne girdi bir süredir… Yalnızca Fırat’ın batısında Fırat ile PYD kontrolündeki bölge arasında kalan IŞİD kontrolündeki bölgenin IŞİD’ten temizlenebilmesi için böyle bir harekât planlandı. Dün, ABD Başkan Yardımcısı Biden, Türkiye’yi ziyaret ederken sözkonusu harekât sınırda, daha doğrusu Suriye’de sürüyordu.
***
Bu olayda ilginç bir durum var; Türkiye’nin PKK’nın Suriye kanadı olarak tanımladığı PYD, uzun süredir IŞİD’e karşı savaşırken ve Türkiye’nin oldukça büyük bir sınır parçasını IŞİD’ten temizlerken Türkiye, bu harekât kapsamındaki Cerablus’u PYD’nin kontrolüne almasına karşı çıkıyor ve yine farklı grupların oluşturduğu Özgür Suriye Ordusu’nun kontrolüne verilmesini istiyor. Bütün sınırının PYD kontrolünde olmasını istemeyen Türkiye, Suriye’nin muhalif güçleri kontrolünde kalacak bölge ile kendini daha emniyette hissedeceği kanısında.
***
Tabii ilginç olan durum; PYD veya YPG, bu savaşta ABD ile birlikte hareket ediyor. Öte yandan Türkiye de ABD ile birlikte hareket ediyor. Yani aslında böyle bir durumda Türkiye ile PYD birlikte hareket ediyorlar da diyebiliriz. Ancak Türkiye’nin PYD ile en azından IŞİD’e karşı olan işbirliğini gizlemeye çalışması çok da işe yarıyor diyemeyiz çünkü dünkü Suriye topraklarındaki savaşın PYD’nin yardımı olmadan yapılabilmesinin mümkün olmadığı herkesin gözlemleyebileceği bir durumdu. Sonuçta dün yapılan ortak açıklamada büyük bir ikna çabasından sonra veya yine ortak çıkarlar endişesiyle ABD’nin de PYD’ye şüpheli bakmaya başladığı anlaşılıyor.
***
Dün gün boyu televizyonlarda tarif etmeye çalıştığım bölgenin haritasını görmüşsüzündür. Dünkü duruma göre uluslararası güç destekli ÖSO’nun saldırılarıyla IŞİD üyeleri kaçabilecekleri taraf olan sadece güneye, yani Suriye’nin içine doğru kaçarlarken böyle kara bir örgütün geçtiği yerde sivil halka zarar verme olasılığı ağırlıkla var. Yani yıllardır çeşitli taraflarca bombalanan Suriyeli, yine bu saldırının sonucunda zarar gören taraf olacağa benziyor.
***
Yine birileri çıkarlarını koruyor, saldırıyor, çatışıyor, toprakları paylaşıyor, yerleşiyor, sivil halk ise çekiyor. Suriye’de neredeyse kimin kimi vurduğu, kimin kimle savaştığı belirsiz karmaşada can güvenliğini koruyabilmek için yerden yere, ülkesinden başka yerlere kaçmak durumunda Suriyeli… Şu an için gündemde değil belki ama hâlâ denizlerde can vermeye devam ediyorlar.