Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği (KTTB) kontrolsüz antibiyotik kullanımı konusunda uyararak, ilaçların reçetesiz satışının önüne geçecek düzenlemelerin ivedi olarak hayata geçirilmesini talep etti.

Antibiyotiklerin ve narkotik ilaçların hekim muayenesi olmaksın reçetesiz ve suiistimale açık satıldığını belirten KTTB Yönetim Kurulu, Sağlık Bakanlığı’nı ve ilgili paydaşları göreve çağırdı.

KTTB yönetimi vatandaşlara da “Hekim dışında kimsenin ilaç kullanım ve satın alma tavsiyesini kabul etmeyiniz” diyerek seslendi.

KTTB Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası nedeniyle yazılı açıklama yaptı.

"Her yıl 2 milyon insan dirençli bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybediyor"

Açıklamada, şunlar kaydedildi:

 “Antibiyotik keşfinden bugüne, salgınlar tarihine bakıldığında antibiyotiklerin kullanımıyla milyonlarca insanın hayatının kurtulduğu ve insanlık için önemi açıkça görülmektedir. Antibiyotikler hayat kurtarıcı olduğu kadar uygunsuz kullanımı halinde tedavisi zor hatta imkansız olan enfeksiyonlara yol açmaktadır. Uluslararası sağlık örgütlerinin verilerine göre her yıl yaklaşık 2 milyon insan dirençli bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybetmektedir.”

Antibiyotikler hastalık tedavi edici özelliğini giderek kaybediyor 

Antibiyotiklerin gıda ve hayvan endüstrisinde kullanılmasının da giderek yaygınlaştığının ifade edildiği açıklamada, şunlar da belirtildi:

“Gıdaların raf ömrünü uzatmak veya kesim hayvanlarında kısa sürede kesim ağırlığı elde etmek amacıyla yemlerin içine eklenerek kullanımı her geçen gün artmaktadır. Yaygın ve denetimsiz kullanımın artmasıyla birlikte hastalık tedavi edici özelliğini giderek kaybeden antibiyotik gruplarının yerine ise yenileri artık üretilememektedir. Bu noktada uygunsuz antibiyotik kullanımı sonucunda dirençli enfeksiyon oranları ve bu enfeksiyonlarla ilişkili ölümler de her geçen yıl artmaktadır.  Dünya Sağlık Örgütü’nün global antibiyotik direnç önleme planı tarım, insan ve hayvan sağlığı konusunda ortak bir politika geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Hayvancılık sektöründe antibiyotiklerin, hayvanların kısa sürede büyümesi ve dayanıklılık için kullanımının kısıtlanması ve yem içeriklerindeki antibakteriyel miktarlarının denetlenmesi önerilmektedir.

Gereksiz antibiyotik kullanımı ayrıca sosyoekonomik açıdan da zarar oluşturmaktadır. Uygun olmayan doz ve sürede kullanılan antibiyotiklerin maliyeti göz önünde tutulduğunda sağlık sistemi içerisinde önemli bir harcama kalemi oluşturmaktadır. Yarım kalan antibiyotik kutularının atılması veya gereksiz tüketimi sonucunda yaşanan mali kaybın önüne geçilmesi halinde hastane eczanelerinden ücretsiz ilaca erişimin iyileştirilmesi için kaynak elde edilebileceği açıktır.”

“Gelişmiş ülkelerde reçetesiz antibiyotik kullanımının önüne geçilmesi için çeşitli sağlık politikaları ve otomasyon sistemleri kurulmuştur” denilen açıklamada, KKTC’de böyle bir yapılanma olmadığı aktarıldı.

"Reçetelerle ilgili denetim en son 2016’da yapıldı"

 Açıklamada, şunlara da yer verildi:

"Reçetelerle ilgili denetim, en son 2016 yılında yapılmış olup İlaç Eczacılık Dairesi’nde bu denetimi gerçekleştirebilecek personel sayısı yetersizdir. Hastaların sağlık sisteminden tam anlamıyla yararlanamaması ve antibiyotik kullanımı konusunda yeterli bilgilendirme yapılmaması sonucunda kontrolsüz antibiyotik erişimi ve kullanımı mevcuttur. Yıllık antibakteriyel direnç oranlarının resmi olarak yayınlanmaması ve halen bir bildirim mekanizmasının kurulamaması da veri eksikliğine ve dolayısı ile uygun planlama yapılamamasına neden olmaktadır. İlaç ve eczacılıkla ilgili yasalar ve organizasyon güncellenmeli, akılcı ilaç kullanımı gündeme gelmelidir.”

"E-reçete sistemine geçiş gerçekleşmelidir"

Hekim reçetesi olmadan ilaç satın almak ve kullanmanın sağlık için tehlikeli olduğunun vurgulandığı açıklamada, şunlar da ifade edildi:

“Hekim dışında kimsenin ilaç kullanım ve satın alma tavsiyesini kabul etmeyiniz. Unutulmamalıdır ki sağlığınız ile ilgili tavsiyelerde bulunabilme yetki ve eğitimine sahip tek meslek grubu hekimlerdir. Ülkemizde antibiyotik ve narkotik ilaçların hekim muayenesi olmadan, reçetesiz ve suiistimale açık olarak satıldığını gözlemlemekteyiz. Bu suiistimalin önüne geçmenin yolu, ilaçların reçetesiz satışının önüne geçecek ilaç tedarik düzenlemelerini ivedi olarak hayata geçirmektir. Ülkemiz kaynakları ve uzmanları tarafından ülke koşullarına uygun geliştirilecek e-reçete sistemine geçiş gerçekleşmelidir. İthal edilerek yama şeklinde dahil olunacak her sistemin, ülke koşullarına adapte edilemeyeceğini, hastaların mahrem bilgilerinin güvenliğini tehdit edebileceğini, ülke olarak dışa bağımlılığı artıracak bir uygulama olacağını hatırlatırız.

Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası aracılığı ile Sağlık Bakanlığı’nı ve ilgili paydaşlarını kontrolsüz antibiyotik kullanımının denetlenmesi ve kısıtlanması konusunda bir kez daha göreve çağırıyoruz. Unutmayalım ki antibiyotik direnci tüm dünyayı etkileyen; insan, hayvan ve bitki sağlığını aynı anda tehdit eden, ölümcül bir sorundur.”