Afganistan'da kontrolü ele geçiren Taliban, yeni yönetim vizyonu konusunda dünyaya ılımlı mesajlar vermeye çalışıyor. Ancak uzmanlar, bunun geçici olduğundan endişeli.

1996-2001 arasında Afganistan'da kurdukları yönetimde katı şeriat kurallarını benimseyen ve dünyanın en baskıcı rejimlerinden birini tesis eden Taliban'ın, 20 yıllık ABD-NATO işgali sonrasında yeniden yönetimi ele geçirmesi endişeyle izleniyor. Taliban'dan şu ana dek eskiye kıyasla daha 'ılımlı' açıklamalar gelse de uzmanlar, gelecekte nasıl bir yönetim anlayışının benimseneceği konusunda temkinli ve kaygılı.

GEÇMİŞTE RECM VE KADINLARA KARŞI YASAKLARLA ANILDI

Taliban yönetimi geçmişte halkın önünde gerçekleştirilen idamlar, recm cezaları, katı şeriat kuralları, kadınlara eğitim ve çalışma hakkının tanınmaması, kadınların evden yalnız çıkmasına izin verilmemesi, erkeklerin sakallarını kesmesinin yasaklanması gibi uygulamalarla anılıyordu.

'İSLAM EMİRLİĞİ' İLAN EDİLMESİ BEKLENİYOR

Afganistan'da son günlerde kaydettikleri ilerleme ve dün başkent Kabil'in ele geçirilmesi sürecinde ise Taliban'dan daha 'ılımlı' açıklamalar geldi. Kısa süre içinde 'İslam Emirliği' ilan edeceği belirtilen Taliban, 'kadınların örtünmesinin zorunlu olacağını ama eğitim ve çalışma haklarının korunacağını, evden yalnız çıkmalarına izin verileceğini' açıklandı. Yabancılara güvenlik garantisi verildi; iç işlerine karışmama ve 'işgalci' güç bulundurmama şartıyla diğer ülkelere de diyalog mesajı gönderildi.

'İZOLASYON ALTINDA YAŞAMAK İSTEMİYORUZ' MESAJI

Taliban Sözcüsü Süheyl Şahin militanlara kimseye zarar vermemek konusunda kesin emirler verildiğini söyleyerek, "Kimsenin hayatına, malına ve onuruna zarar verilmeyecek; bunlar mücahitler tarafından korunmak zorunda" dedi. Taliban'ın siyasi ofisinin sözcüsü Muhammed Naim de Al Jazeera'ya yaptığı açıklamada yeni rejimin kurallarının kısa süre içinde netleşeceğini belirterek 'Taliban'ın izolasyon altında yaşamak istemediğini ve barışçıl uluslararası ilişkiler için çağrıda bulunduğunu' söyledi.

VAATLERİ NE?

Taliban'dan son günlerde 'yeni' yönetim vizyonuna dair yapılan açıklamalarda da şu vaatlerde bulunuldu: İşgalci güçlerle işbirliği yapmış kişilerin affedilmesi; kimsenin malına ve mülküne zarar verilmemesi; vatandaşların mal ve can güvenliğinin sağlanması; tüm diplomatlara ve yardım çalışanlarına güvenli bir ortam sağlanması; kadınlara örtünmenin zorunlu kılınması; kadınların eğitim ve çalışma hakkının korunması.

'ILIMLI İMAJI ZORUNLULUKTAN ÇİZİYOR OLABİLİRLER'

Uzmanlar Taliban'ın geçmişe kıyasla daha 'ılımlı' görünen bu açıklamaları karşısında bölünmüş durumda. Bir görüşe göre Taliban, ilk etapta yönetimini pekiştirmek için daha 'pozitif' bir imaj sunmak durumunda. Bir diğer görüşe göreyse, Taliban'ın daha 'ılımlı' davranması hareket içinde bölünmelere yol açabilir.

Öte yandan, Taliban'ın Kabil'e ilerlediği süreçte çok sayıda Afgan güvenlik gücünün öldürüldüğü de biliniyor. Ülkede pek çok kadın da, yeni açıklamalara güvenmediklerini söylüyor.