Nezire GÜRKAN

Kıbrıs’ın yakın tarihinde büyük öneme sahip, kimilerine göre ada tarihini şekillendiren, 76 yıllık geçmişine rağmen izleri hâlâ canlı 1948 Maden Grevi, sahnede hayat bulacak. Kitaplarla, belgesellerle, canlı anılarla hep gündemde olan efsane grev, bu kez tiyatro oyunu olarak sahnelenecek.

Uzun araştırmaların, arşiv çalışmalarının ardından Gündoğdu Gencer tarafından kaleme alınan tiyatro oyunu, Yusuf Nidai yönetmenliğinde sahneye taşınacak. Toplam 10 kişilik oyuncu kadrosunu seçme çalışmalarının tamamlanmasıyla, sahneleme için ilk mekân Lefke olacak. Grevin gerçek mekânı Lefke. Sahneleme tarihi henüz kesinleşmiş değil, ama hedef yakın tarih. Ardından diğer kentlerde ve tercümeli olarak (üst yazıyla) Güney Kıbrıs’ta sahneye konacak.

Yaklaşık 2 bin (1200 Rum, 800 Türk) madencinin katılımıyla 1948’de düzenlenen grev, 125 gün sürmüştü. Çatışmaların olduğu, onlarca madencinin yaralandığı grev; hem maaşsız ve yüksek katılımla 4 aydan fazla sürmesi, ama en fazla da Türk ve Rum emekçilerin ortak eylemi olarak tarihe geçmişti. Öncesinde ve ardından yaşanan gelişmeler nedeniyle Kıbrıs tarihini şekillendirdiği ifade edilen grev, 4 ay boyunca kadınların grevcilere desteği, dayanışması, yemek takviyesi ve grev kırıcılara karşı direnciyle de anıldı hep.

Amerika kökenli maden işletmeleri şirketi CMC, Lefke bölgesindeki zengin bakır yataklarını keşfetmesiyle 1916’da kuruldu. Hızla büyüdü, adayı terk ettiği 1974 savaşına kadar sadece bölgede değil ada ekonomisinde hâkim oldu. Dönem dönem ihracatın yüzde 50’sini tek başına yapacak boyuta ulaştı. Rum/Türk, kaç neslin hayatını etkiledi. Yarım asırdan beri faaliyetlerini durdurmasına rağmen bölgede etkisini bıraktığı enkaz, sosyal tesisleri, mülkiyet belirsizliğiyle çeşitli boyutlarda sürdürüyor.

Uzun yıllar Avustralya’da yaşamasının ardından yaklaşık 5 yıl önce adaya yerleşen, yaşamını Ambeligu’da sürdüren Gündoğdu Gencer’in geçtiğimiz yıllarda da tiyatro oyunları sahneye taşınmıştı. Avustralya’da Gencer ile birlikte tiyatro çalışmaları yapan, son 15 yıldan beri Bademliköy’de yaşamını sürdüren Yusuf Nidai de, aktivistliği yanında, tiyatro ve sanat çalışmalarıyla biliniyor.