***  Tekke Bahçesi’ne hem 1963’te, hem 1974’te bazı “kayıp” Kıbrıslırumlar gömülmüş…

25 Şubat 2014 Salı sabahı ilk durağımız Lefkoşa’da, Mevlevi Tekke arkasında… Bir zamanlar burası Mevlevi Tekkesi’ne ait bahçelermiş ama şimdi artık apartmanlar dikilmiş, yollar geçirilmiş…
21 Aralık 1963’te toplumlararası çatışmalar başladığında, Kıbrıslıtürkler Lefkoşa’nın dışına çıkamayınca, Tekke Bahçesi denen bölgeye çatışmalarda ölen Kıbrıslıtürkler’I gömmeye başlamışlar… Ancak bu bölgeye Kıbrıslırumlar da gömülmüş…
O savaş günlerinde Kaymaklı’dan kaçarak Tekke Bahçesi yakınlarındaki bir sinemaya sığınan Kaymaklılı Kıbrıslıtürkler’den birisi olan Tuncer Bağışkan, o günlerde 17-18 yaşlarındaymış ve bir gece bazı Kıbrıslıtürkler’in Şahin Sineması’na gelip kendisi dahil bazı gençleri ölüleri gömmeye götürdüklerini hatırlıyor. Bu konuda Tuncer Bağışkan’ın anlattıklarını bu sayfalarda yayımlamıştık – gömdükleri savaşta ölmüş olan bazı Kıbrıslırumlar’dı ve olası gömü yerini de bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine birkaç yıl önce bizzat göstermişti…
Birkaç gün önce beni arayan bir Kıbrıslıtürk okurum, 1963-64 “kaybı” bazı Kıbrıslırumlar’ın Fota’da  (Dağyolu) da gömülmüş olabileceğini anlatıyor. Okuruma göre 1963-64’te Lefkoşa surlariçinde önde gelen bir komutan, Fota yöresindeki bir komutanla çok yakın arkadaşmış ve Lefkoşa’nın Surlariçi’nde Türk kesimine yanlışlıkla geçen ya da Kıbrıslıtürkler’in yakaladığı bazı Kıbrıslırumlar’ı bu komutanın Fota’ya gönderdiğini, bazılarının da Fota’da öldürülüp gömüldüğünü, böylece bu Kıbrıslırumlar’ın da böyle “kayıp” edildiklerini anlatıyor.
Aslında bazı “kayıp” Kıbrıslırumlar’ın Tekke Bahçesi’ne, bazılarının ise Fota’ya gömülmüş olma olasılığı akla yatkın.
Şu anda Fota’da 1974 “kayıpları” için kazı yürütülüyor, belki de bu bölgede kazı yapılmakta olduğu haberi, 63 “kaybı” bazı Kıbrıslırumlar’ın da bu bölgeye gömülmüş olabileceği yönündeki konuşmaları tetiklemiş olabilir… Ancak her zaman olduğu gibi, bu konuyu da iyice araştırmamız gerekecek. Beni arayan okurum, 1963-64 “kaybı” bazı Kıbrıslırumlar’ın Fota’da nereye gömülmüş olabileceklerini araştıracağını söylüyor, ona araştırılmak üzere verdiği bu bilgiler için teşekkür ediyorum.
Ancak bugün Mevlevi Tekkesi’nin arkasında bulunan iki apartman arasındaki bir park yerindeyiz... Zamanında Evkaf bu apartmanları inşa etmiş...
Şahidimiz, 1974 yılında bazı “kayıp” Kıbrıslırumlar’ın nereye gömülmüş olabileceğini bize gösteriyor...
“Tahminim bu bölgedir...” diyor ve gördüklerini anlatıyor:
“20 Temmuz 1974’ten hemen sonraydı, bir kamyonla bazı ölülerin getirilmiş olduğunu gördüm, bunlar Kıbrıslırum ölüleriydi, bu civarda bir noktaya gömüldüler” diyor ve Kayıplar Komitesi yetkilileri Murat Soysal, Ksenofon Kallis ve Okan Oktay’a olası gömü yerini gösteriyor.
“Belki de bazı “kayıplar”ın kemikleri yapılan bu binanın altında kalmış olabilir ancak bu park yerini şuradan başlayarak kazacak olursanız, o zaman belki bazı kalıntılara ulaşabilirsiniz” diyor.
Bize bir zamanlar küçük bir evin bulunduğu boşluğu da gösteriyor, “Burada bir evcik vardı” diyor, “ama şimdi yıkıldı... Ev aşağı yukarı buraya kadar gelirdi – bu noktadan sonrasını kazabilirsiniz...”
O sıcak savaş günlerinde bir kamyona doldurulmuş Kıbrıslırumlar’ın ölülerini buraya gömmeye getirmiş olan kamyon şöförünü tanıyormuş, bu kamyon şöförü Vasılyalı’ymış ve şu anda hayatta değil bu adam. Vasilyalı bu şahsın o kadar da iyi bir ismi yokmuş, hatta kendisine “D....” lakabıyla hitap ediyormuş herkes...
Şahidimiz Tekke’ye yakın bir noktada çalıştığından, o gün de bu civardaymış ve kamyonu görmüş...
Kamyon şöförü ölülerin üstünden saatleri, yüzükleri, bilezikleri topluyormuş...
“Nedir yaptığın? Ayıp değil mi?” diye kamyon şöförünü uyarmaya çalışmış şahidimiz...
Kamyon şöförü “Gittikleri yerde bunlara ihtiyaç duymaycaklar zaten... Ama benim bunlara ihtiyacım var” deyip hiç istifini bozmadan, yüzük-bilezik toplamayı sürdürmüş. Devam edecek...