YENİDÜZEN
 

Ulusal Birlik Partisi (UBP) – Halkın Partisi (HP) Hükümeti, Türkiye’yle imzalanan protokolle kamu harcamalarında maaşlar dışında % 10 tasarruf sözü verdi. Protokole göre yeni istihdamlar, emeklilerin sayısını aşmayacak.

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nda personel maliyetlerinin azaltılması da protokole yansırken, faaliyetlerin üretim - iletim – dağıtım başlıklarında fonksiyonel ayrıştırılması üzerinde duruluyor. Bu yıl içinde muhasebelerin ayrı takibi isteniyor.

“Emeklilerden vergi kesintisi” konusu da protokolle yeniden gündeme taşındı ve “ikinci bir geliri olan emeklilerinden maaşlarında indirim olmaması” için yasal düzenleme istendi.

Protokolde, “Telekomünikasyon Dairesi’nin yapılandırılması çerçevesinde Kamu - Özel işbirliği modeli ile ihale ilanına çıkılacak” ifadesi yer alıyor.

"Topu sözleşme"ye yönelik protokolde yer alan bir madde özellikle dikkat çekiyor.
"Devlette yer alan uygulamalarla yeknesaklık sağlamak adına, tüm kamu kaynağı kullanan kurumların Toplu İş Sözleşmeleri'nin imzalanmadan önce Maliye Bakanlığı'ndan onay alması" maddesi ile belediyeler ve benzeri kurumların "toplu iş sözleşmesi" imzalama yetkisi bir anlamda daraltılıyor.

Kayıt dışı yaşamla mücadele ve bazı yasal düzenlemeler de protokol içerisinde yer alıyor. Ayrıca, ekonomik kalkınmaya olumsuz etki eden hukuki engellerin tespit edilmesine ilişkin kapsamlı bir analiz çalışması yapılması isteniyor. Hükümet, protokol ile birlikte Aralık 2019’a kadar Turizm Strateji Planı’nı yürürlüğe sokmayı da tasarlıyor.

Belediyeler Değişiklik Yasası ile Belediyelerin Birleştirilmesi de yine protokolde yer alan taahhütler arasında öne çıkıyor.

“Genel Sağlık Sistemi” bir kez daha protokollere yansırken, bu yönde “eylem planı” hazırlanması isteniyor.

Okul öncesinde tam gün

Öğretmen başına düşen öğrenci sayısının “OECD kriterleri” hedefiyle düzenlenmesi istenen protokolde, yeni ders yılında “okulöncesi eğitimde tam gün” sözü veriliyor.
 

Protokolde, geçmiş hükümet döneminde de çok konuşulan “banka yönetimlerinin profesyonelleşmesi” vurgulanırken, Kooperatif Merkez Bankası’na yönelik devlet borçları için geri ödeme planı yapılması isteniyor.  Mali İşbirliği uzlaşısı ile “Banka iştiraklerinin elden çıkartılması” ifadesi de dikkat çekiyor. Burada, Koop-Süt, Koop-Gaz, Koop-Zirai Levazım gibi iştirakler işaret ediliyor, bu kuruluşların “elden çıkarılması” planlanıyor.
Kırsal Kalkınma eylem planı, İstihdam Stratejisi, Mesleki Yeterlilik Yasası gibi pek çok düzenleme de protokolde yer alıyor. Plana göre, Enerji Dairesi Yasası çıkarılacak; Enerji Verimliliği Yasası hazırlanacak.

Yeniden “zamanında ve eksiksiz” sözü

Türkiye ile KKTC arasında imzalanan ve “750 milyon TL’yi serbest bıraktık” sözleri ile gündeme gelen protokol “İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması” adını taşıyor.

“Geçiş Protokolü” olarak anons edilen protokol KKTC hükümeti belirtilen hedefleri “zamanında ve eksiksiz” yerine getirmeyi, ayrıca “En geç 2019 yılı Ekim ayının sonuna kadar 2020-2022 dönemini kapsayan Ekonomik Program teklifini hazırlamayı” taahhüt ediyor.

Protokole göre altyapı, savunma harcamaları ve reform desteği için Türkiye’den 1.215 milyon TL hibe ve kredi sağlanacak.

“Altyapı ve Reel Sektör projelerinin 2019 Eylem Planı’nın amaçlarına uygun olması esastır. Bu uygunluk T.C. Teknik Heyetince gözetilir” denen protokolde, aylık izleme raporları ile denetimlerin yapılacağı da not düşülüyor.

Planda, limanlarla ilgili olarak hedefler arasında, Kıbrıs Türk Liman İşçileri Şirketi imtiyazını kaldırılması yer alıyor.
Daha önce açıklanan 2019 yılı Ocak ayında verilen 2,03'lük fazla artışın, Temmuz ayında verilecek Hayat Pahalılığı ödeneğinden düşülmesi protokoldeki eylem planında yer aldı.
 

Protokolde neler öne çıkıyor:

Ödemeler dengesini bozacak şekilde kamu çalışanlarına ‘ilave hak ve menfaat’ sağlayacak toplu sözleşme yapılmayacak.

• İstihdam sayısı geçiciler dahil emeklilerin sayısını aşmayacak.
• Maaşlar dışında tüm ödemelerden % 10 tasarruf yapılacak.
• Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nda personel maliyetleri azaltılacak.
• İkinci bir geliri olan emeklilerinden maaşlarından vergi kesilmesi için gerekli düzenleme yapılacak.
• Belediyeler (Değişiklik) Yasası ve Belediyelerin Birleştirilmesi Yasası Meclis’e sevk edilecek.
• Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı OECD kriterleri hedefiyle düzenlenecek.
• 2019-2020 Öğretim yılında okulöncesi eğitimde tam gün uygulanacak.,
• Banka yönetimleri profesyonelleşecek, banka iştirakleri elden çıkarılacak.
• Kooperatif Merkez Bankası’na yönelik devlet borçları için geri ödeme planı yapılacak.
• Telekomünikasyon Dairesi’nin yapılandırılması çerçevesinde Kamu - Özel işbirliği modeli ile ihale ilanına çıkılacak.
• Mağusa ve Girne limanlarının gelişimi için rapor hazırlanacak.
• Tarım Entegre Kayıt Sistemi oluşturulacak.
• KIB-TEK faaliyetleri fonksiyonel ayrıştırılması (üretim - iletim - dağıtım) tamamlanarak, muhasebeleri ayrı takip edilecek.
• Turizm Strateji Planı’nı yürürlüğe girecek.
•  

Kaynakların  aktarılması

Prtokole göre;

- Yatırım projelerine, 2019 yılında tahsis edilen 225.000.000,00 TL,
- 2018 yılından devreden 416.586,06 TL olmak üzere,
Toplam 225.416.586,06 TL.

Reel sektör projelerine ilişkin olarak;

- 2019 yılında tahsis edilen 150.000.000 TL,
- 2018 yılından devreden 444.478,66 TL,
- 2019 yılında beklenen geri dönüş, iade, faiz vb. tutarı 13.558.611,78 TL
olmak üzere toplam 164.003.090,44 TL

HÜKÜMET “2019 REFORM EYLEM PLANI”NI AÇIKLADI

Hükümetin 2019 için planladığı reform eylem planı açıklandı.

Türkiye ile KKTC arasında 20 Temmuz’da imzalanan İktisadi ve İşbirliği Anlaşması’yla ilgili Başbakan Ersin Tatar’ın bu sabah düzenlediği basın toplantısında basına dağıtılan “2019 Reform Eylem Planı”nda, kamu, eğitim, finans, turizm, yükseköğretim, sanayi ve ticaret, tarım, bilişim, enerji, ulaştırma alanlarında bu yıl içinde hayata geçirilmesi öngörülen hedefler yer alıyor.
Plan uyarınca kamu harcamaları disiplin altına alınacak; vergiyi tabana yayacak, kayıt dışılığı azaltacak gelir politikaları uygulanacak; iş yapmanın önündeki engeller kaldırılacak; yerel yönetimler yeniden yapılandırılacak; e-devlet projesine devam edilecek; Genel Sağlık Sigortası hayata geçirilecek.
Öğretmen başına düşen öğrenci sayısında OECD ortalaması yakalanacak; 2019-20 öğretim yılında okul öncesi eğitimde tam gün uygulamasına başlanacak, yükseköğretim strateji belgesi hazırlanacak.
Kooperatif Merkez Bankası yeniden yapılandırılacak; turizm teşvikleri gözden geçirilecek; tarım entegre kayıt sistemi oluşturulacak.
Plana göre, Enerji Dairesi Yasası çıkarılacak; Enerji Verimliliği Yasası hazırlanacak; Kıb-Tek faaliyetleri ayrıştırılacak.
Limanlar Dairesi’nin Denizcilik İşleri Dairesi’ne dönüştürülmesinin öngörüldüğü 2019 Reform Eylem Planı’na göre Telekomünikasyon Dairesi kamu-özel iş birliğiyle yeniden yapılandırılacak.
Plan, kırsal kalkınma planları oluşturulup uygulanmasını da içeriyor.
Reform Eylem Planı’nda, limanlar, Telekomünikasyon Dairesi ve belediyeleri ilgilendiren reform niteliğinde düzenlemeler bulunuyor.

LİMANLAR

Planda, limanlarla ilgili olarak hedefler arasında, Kıbrıs Türk Liman İşçileri Şirketi imtiyazını kaldırılması yer alıyor.

Mağusa Limanı Dönüştürme Projesi ile Girne Antik ve Turizm Limanlarının gelişimini içeren projelere ilişkin fizibilite çalışmasının Kasım 2019’a kadar, kamu - özel iş birliği çerçevesinde ihale dosyalarının Aralık 2019’a kadar hazırlanması tasarlanıyor.

TELEKOMÜNİKASYON

Reform Eylem Planı uyarınca Telekomünikasyon Dairesi’nin yapılandırılması çerçevesinde Aralık 2019’da kamu - özel işbirliği modeliyle ihaleye çıkılacak.

YENİ HAK VE MENFAAT İÇEREN TİS OLMAYACAK

2019 Reform Eylem Planı’nda Kamu Çalışanlarının Aylık ve Diğer Ödeneklerinin Düzenlenmesi Yasası ile oluşturulan ücret rejimini bozucu, 2019’da, ilave hak ve menfaat verecek herhangi bir yasal düzenleme ve toplu iş sözleşmesi yapılmaması yer alıyor.

HAYAT PAHALILIĞI

2019 Reform Eylem Planı’nda, 2019 yılı Ocak ayında verilen 2,03'lük fazla artışın, Temmuz ayında verilecek Hayat Pahalılığı ödeneğinden düşülmesi de bulunuyor.

FİF VE MAKTU HARÇ ORANLARI GÖZDEN GEÇİRİLECEK

Plan, Gelirler bütçesindeki tüm gelir kalemlerinin günümüz gereksinim ve ihtiyaçlarına göre gözden geçirilmesi kapsamında, Fiyat İstikrar Fonu ve maktu harç oranların güncellenmesi, harç tahsilatlarının ve günün ihtiyaçlarına göre güncellemelerinin Maliye Bakanlığı uhdesinde takip edilmesini de içeriyor.   

BÜROKRATİK ENGELLERE YÖNELİK ÇALIŞMA

Kasım ayına kadar ekonomik kalkınmaya olumsuz etki eden hukuki engellerin tespit edilmesine ilişkin kapsamlı bir analiz çalışması yapılması öngörülüyor.

YEREL YÖNETİMLERİN YAPILANDIRILMASINDA HEDEF EKİM

Planda, belediyelerle ilgili olarak ise Ekim 2019’a kadar, belediyelerin birleştirilmesiyle ilgili yasal düzenlemenin Meclis’e sevk edilmesi tasarlanıyor.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI

Genel Sağlık Sistemini hayata geçirmek üzere, Aralık 2019’a kadar sosyal güvenlik ve sağlık sektörlerinde gerekli düzenlemelerin yapılması hedefleniyor.

OKULÖNCESİ EĞİTİMDE TAM GÜN

Eğitimde ise öğretmen başına düşen öğrenci sayısında OECD ortalamasının yakalanması; 2019-2020 öğretim yılında okulöncesi eğitimde tam güne geçilmesi öngörülüyor.

KOOPERATİF MERKEZ BANKASI YENİDEN YAPILANDIRILACAK

Kooperatif Merkez Bankası’nın yeniden yapılandırılması kapsamında Aralık 2019’a kadar Banka’nın iştiraklerinin elden çıkarılması; Ağustos’a kadar ise Devletin Kooperatif Merkez Bankası’na günümüze dek olan borçlarının geri ödeme planının çıkarılması hedefleniyor.
 
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ ÖNLENMESİ

Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Yasası'nın Aralık 2019’da yürürlüğe girmesi de hedeflerin arasında bulunuyor.

TURİZM STRATEJİ PLANI

Hükümet, Aralık 2019’a kadar Turizm Strateji Planı’nı yürürlüğe sokmayı tasarlıyor.

YÜKSEKÖĞRETİM SEKTÖRÜ

Plan uyarınca eylüle dek Yükseköğretim Strateji Belgesi hazırlanacak. YÖDAK Denetim Tüzüğü yürürlüğe girecek; üniversitelerin stratejik belgeleri hazırlanacak.

SANAYİ BÖLGELERİ

Mevcut Organize Sanayi Bölgeleri Yasası'nda yıl sonuna kadar çağdaş ve sürdürülebilir reformlar öngören kapsamlı değişiklik yasa tasarısının hazırlanıp Meclise sevk edilmesi de planlanıyor.

TARIM

2019 Reform Eylem Planı uyarınca İyi Tarım Uygulamalarına ilişkin mevzuatın Aralık 2019’a hazırlanması ve yürürlüğe konması tasarlanıyor.

BİLİŞİM

AR-GE ve Teknopark Yasalarının tüzüklerinin çıkarılacak ilgili kurulların oluşturulması da plandaki hedefler arasında.

ENERJİ 

Planda “enerji” başlığı altında ekim ayına kadar Enerji Dairesi ve Enerji Verimliliği Yasalarının çıkarılması, aralıkta ise KIB-TEK’in faaliyetlerinin ayrıştırılması bulunuyor. 

ULAŞTIRMA

Planda yer alan Limanlar Dairesi’nin Denizcilik İşleri Dairesi’ne dönüştürülmesi için öngörülen zaman Aralık 2019. Liman İşçileri Şirketi’nin imtiyazlarının kaldırılması, Mağusa Limanı’nın dönüştürülmesi projesi, Girne Antik ve Turizm limanlarının kamu-özel iş birliğiyle ihale çalışmaları yürütülmesi de planda yer alıyor. 

Telekomünikasyon Dairesi kamu özel iş birliğiyle yeniden yapılandırılacak; araç muayene istasyonları kamu-özel iş birliğiyle işletilecek; şehirler arası ve şehir içi toplu taşımacılık analizleri yapılacak.

Planda sosyal kalkınma başlığı altında, yıl boyunca kırsal kalkınma planları oluşturulması, meslek edindirmeyi ve istihdamı artırıcı çalışmalar ve sosyal yardım ve hizmet politikalarının geliştirilmesi çalışmaları yapılması hedeflerine de yer verildi. (TAK)