Dilek Öncül

2012 yılı master planına göre ülkemizde özel ilgi turizminin teşviklendirilmesi öngörülüyor. Özel ilgi turizmi; bireylerin ya da grupların özel ilgi alanlarına yönelik olarak planlanan ve geliştirilen bir turizm türü. Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun’la turizm çevre ilişkisini konuşuyoruz... “Ülkemizde, özel ilgi turizmi öngörülmesine rağmen bu yönde doğru adımlar atılmıyor ve hergeçen gün bu turizm türü geriliyor” diyor Tolun.
“Tarihi, doğası, kültürel yapısı için Ada’ya gelen turistler kirletilmiş kumsallarda, vadilerde, harap olmuş, yıkılmış kalıntılarda aradıklarını bulamıyor. Orkideler, medoş lalerini görmek amacıyla yürüyüşler düzenleniyor. Turistler binlerce kilometre ötelerden yürüyüş için geliyorlar ama yürüyüş yolları mahvedilmiş. Bu nasıl bir master planı, bu nasıl bir planlama diyor insan...  
Yine de herşeye rağmen ülkemize dair umut var diyorum ben. Yeter ki isteyelim ve doğru hedefler koyalım önümüze...”

Mas değil özel ilgi turizmi

Dilek Öncül: Ülkemiz turizmi ne durumda?

Orhan Tolun: 2012 yılında yasalaşan master planı ülkemizde özel ilginin öncelikli turizm şekli olmasını öngörmektedir.  Buna rağmen maalesef özel ilgi turizmi bir türlü teşviklendirilememekte, istenilen şekle sokulamamaktadır. Bu yönde yatırım yapan acente, otel olsun, turistik ev yapan kişiler olsun büyük zararlar görmektedirler. Master plan özel ilgiyi öngörmesine rağmen ülkemizde mas turizm gelişmektedir. Ancak bu tür bir turizm sürdürülebilir değildir.

DÖ: Turizm, Çevre ve Kültür Bakanlığı’nın bu yönde çalışmaları yok mu?

O.T.: Bakanlığa bağlı Çevre Dairesi’nin 100 bin TL’si var. 100 bin lira ile Çevre Dairesi neyi kontrol edebilir, neyi disiplin altına alabilir. En başta denetlenmesi gereken kurumlar belediyeler. Alsancak Belediyesi çöplerini vadiye döker. Su rezervlerinin oluştuğu dere yataklarının içerisine çöp döken Belediye, çevreyi kirletenlere ceza kesebilir mi? Bir belediye çevreye önem vermiyor, su kaynaklarımızı kirletiyorsa, başkalarına söyleyecek bir şeyi olamaz. Büyükkonuk’ta Belediye başkanı petrol dolum tesislerine taraftar çıktı. Özel ilgi turizminde, eko-agro turizmde pilot bölge seçilen bir bölgenin belediye başkanı nasıl olur da bu gibi tesislere taraftar olabilir.

Devekuşu kafasını kuma gömdü

DÖ: Eko-turizm bölgesinde petrol dolum tesisi kurmak, turizm hedefleri ile ne kadar örtüşüyor?

O.T.: Geleceği turizm olan bir ülkede petrol dolum tesisi veya kirli sanayi bölgesine ihtiyaç yoktur. Kalecik’teki petrol dolum tesisinde yaşananlar ortada. İki ton sızıntı var dediler ama 20 tondan fazla sızıntı olduğu kaydediliyor. Petrol atıkları, İskele Boğazı’nın kumsallarına kadar ulaştı ve bölgeyi kirletti. Sırf dışarda kalmasın, katranlar görülmesin diye deterjan döktüler, kirlilik dibe çöktü. Bu çözüm, deve kuşunun kafasını kuma sokması gibi bir şey. Ne yapıldı bu sefer; yer altındaki kaynaklar, balıkların yaşadığı ortam ölüme itildi.

DÖ: Özel ilgi turizmi çerçevesinde bu dönem adamıza sırf yürüyüş yapmak, bize özel bitkileri görmek için gelen turistler var. Yürüyüş yolları ne durumda?

O.T.: Yürüyüş yolları taş ocaklarının gölgesinde kalıyor. Turizm ülkesinde taş ocakları gittikçe büyümekte ve artmaktadır. Her yerde taş ocağı var. Müteahhit “en kolay nerden taş alırım” düşüncesi ile yola çıkar ve istediği yere izin alır, taş ocağı açar. Eko turizmin merkezi Büyükkonuk. Bölgede yol genişletme çalışmaları yapılırken Büyükkonuk’un dibinde taş ocağı açıldı. Taş ocağına Belediye Başkanı karşı çıkmadı. Kantara’da, bütün yürüyüş yollarımızın başlangıç noktası olan o bölgede, taş ocağına izin verdiler ve bölgedeki bütün yürüyüş yollarımızı mahvettiler. Biz bunu kime izah edebiliriz? Kime açıklayabiliriz? Turist niye gelsin? Eskiden bozulmamış çevre derdik, artık bozulmamış çevre diye birşey yok. Eskiden markalaşacağız derdik. Şimdi artık bizi markalaştıracak doğamızı yok ettiğimize göre neyi markalaştıracağız. Ancak yapabileceğimiz işportacılıktır.