Dila ŞİMŞEK

Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB) ve Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği (KITSAB), ortak bir basın açıklaması yayımlayarak, Turizm Bakanlığı’nın 1 seneyi aşkındır, 30 acenteye vermesi gereken “teşvik ücretini” ödemediğini, biriken tutarın 100 milyon TL’ye ulaştığını kaydetti.

Ülkedeki turizm acentelerinin ve sektörün, ülkeye yılda 1 milyon turist getirerek, ekonomiye yılda 1 Milyar dolar katkıda bulunduğunu, ancak buna rağmen yeterli desteğin verilmediğini savundu.

Bunun üzerine YENİDÜZEN’e açıklamada bulunan Turizm Bakanı Fikri Ataoğlu, Turizm Bakanlığı’nın KKTC’nin payına düşen %30’luk teşvik ücretini ödediğini, ancak Türkiye’den verilecek olan % 70 orandaki teşvik ücretinin kendilerine hâlâ ulaşmadığını kaydetti. Ataoğlu, “İki birlik de yaptıkları açıklamalarda haklıdır. Ancak, teşvik ücretinin ödenmemesi bizlere değil, Türkiye’ye bağlı bir durumdur” dedi. Turizm Bakanı Ataoğlu, Türkiye’den gelecek olan teşvik ücretinin teslim alındığında ilgili yerlere ödeme yapılacağını açıkladı.

KITOB ve KITSAB: “Turist başına 800 dolar gelir elde edildi”

KITOB ve KITSAB, 25 dolar teşvik verildiğinde ülke ekonomisine turist başına 800 dolar gelir elde edildiğini, turizm sektörünün sürmesi için teşviklerin düzenli ödenmesi gerektiğine işaret etti.

KITOB ve KITSAB, turizm sektörünün sadece otel ve acenteleri değil, 50’ye yakın diğer sektörü de ayakta tuttuğunu söyleyerek, gereken önlemin alınması gerektiğini vurguladı.

Açıklamada, yıllardır Turizm Teşvik Denetçiliği görevinde bulunan KITSAB ve KITOB'a bu görevlerinden el çektirmek istendiği de savunuldu. İki birlik, yaptıkları açıklamada, teşvik protokolüne göre, teşvik ücretlerinin 30 gün içinde ödenmesi gerektiğini kaydetti.
 

• Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Fethi Özboğaç “2017’den beri acentelere teşvik ödenmiyor”
   
• Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Erkan Kilim “Neredeyse 30 acente ödeme bekliyor”
   
• Turizm Bakanı Fikri Ataoğlu “Türkiye’den gelecek olan teşvik ücreti, teslim alınır alınmaz ilgili yerlere ödenecek”

KKTC ekonomisinin büyük bir sıkıntı içerisinde olduğunu belirten ortak açıklamada, "Turizm sektörü ülke ekonomisine yıllık 1 milyar dolar gelir getirmektedir. Ödemeler dengesini, ithalat ihracat arasını dengeleyen en büyük sektördür. Bu kadar büyük bir sektörün sıkıntıları konusunda özelikle son altı aydır adeta çığlık atmaktayız. Atmaktayız da neden atıyoruz? Çünkü bu sektör çöktüğü anda domino etkisi yaratacaktır. Turizm Sektörü 50’ ye yakın sektöre maddi destek sağlamaktadır.

Diğer sektörlerden en büyük farkı; gelir getiren sektör olmasıdır. Yani Turizmin ikamesi yoktur. Diğer sektörler önemsizdir demiyoruz ama tarım, sanayi, ticaret, inşaat onlar ihtiyacı karşılarlar halbuki turizm tüm bu sektörlere gelir getiriyor. Bir kez geliriniz düşerse kısıntı bütçesi yapmak zorunda kalırsınız" denildi.

Açıklamada, 2010 yılından beri halk arasında bilinen terimi ile turizmde Türkiye harici gelen yolculara verilen bir "teşvik" protokollerine de değinilerek, "Biz turizmciler; bunun bir destek olmadığını dünyanın bize ambargo uygulamasının ulaşımda ve pazarlamada yaratmış olduğu olumsuzluğu nötürleştiren yardımı olarak görmekteyiz" denildi.

Destek sistemi

"Bugün bu adaya sürekli olarak Slovakya'dan, Slovenya'dan, Danimarka'dan, Çekya'dan, İtalya'dan yaz kış kesintisiz seferler yapılmakta; bu seferler ile ülkeye turist gelmektedir.

Şimdi size meşhur destek sistemini anlatmak istiyoruz; Yolcu başına uygulanan bu desteğin amacı ulaşım ve pazarlama konusundaki ambargo maliyetini azaltmaktır. Destek protokolleri bize 7 gece işletme belgeli KITOB üyesi bir tesiste, 7 gece konaklama karşılığında; 70 euro destek verilmesini taahhüt eder. Bu destek miktarının yüzde 30'u KKTC bütçesinden, yüzde 70'i ise TC destekli ödenmektedir. Özetle; ortalama bir turistin tüm turizm harcamasının toplamının 800 USD civarında olduğunu kabul edersek, bu geliri üretmek için KKTC bütçesinden kişi başı sadece 21 Euro, kısaca 25 USD çıkmaktadır. 25 USD harcayıp, 800 USD gelir elde ediyoruz.

Bu destek direkt olarak yurt dışında pazarlama yapan, paketi oluşturan ve satan operatöre verilmesini destekler. Ne var ki gerek bürokratik gerekse ekonomik nedenlerden dolayı hiçbir yurt dışı operatörü bu destek miktarını kendisi almak istememektedir. İşte burada yerel acentelerimiz devreye girmektedir.

Ülkesine ve devletine güvenen acentemiz nasıl olsa bir gün bir şekilde bu parayı devletten alırım diye operatörüne daha desteği almadan direkt olarak gerek otel faturasından gerekse uçak biletinden düşerek fatura açıyor. Kısaca tüm destek miktarının maliyetini tek bir Euro kazanmadan, tekrarlıyoruz; destekten tek bir Euro kazanmadan karşı tarafa yansıtıyor. O günden sonra da o paranın yolcunun otelden çıktığı gündeki TL karşılığı olarak beklemeye başlıyor. Ödeme geciktiği sürece hem kurdan, hem de finansman maliyetinden zarar etmeye başlıyor."

Açıklama, şu sözler ile sonlandırıldı:

"Ancak son bir buçuk yıldır az ve son bir yıldır ise acentelerimiz hak edişlerinden bir tek Euro almamıştır. Alacaklarımız TL olarak beklerken önceden operatörlere Euro olarak destekleri düşmüş olduğumuz için almamız gereken hak edişimiz erimiştir. Göz göre göre bu sektörün çöküşü izlenmektedir. Bugün alacak miktarımız 80/90 milyon TL civarındadır. Net değildir sebebi ise belirtmiş olduğumuz gibi Euro hak edişin TL olarak ödenirken hesaplandığı kurun tam olarak bilinmemesidir."
 

Turizm Bakanı Fikri Ataoğlu:  “Biriken yaklaşık 100 milyon TL en kısa zamanda ödenecek”

Turizm ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fikri Ataoğlu, KITOB ve KITSAB’ın yaptığı basın açıklaması için, “İki birlik de yaptıkları açıklamalarda tabii ki haklılar. Turizm Bakanlığı, sadece bizim üstümüze düşen, %30’luk teşvik ücretini ödeyebildi” şeklinde konuştu. Ataoğlu, sadece dosyaları tamamlanmış olan teşvikin ödendiğini, geriye kalan Tükiye’nin teşvikinin ise henüz bütçe belirlenmesi yapılmadığı için ödenmemiş olduğunu açıkladı. Ataoğlu, Türkiye bütçesi açıldığında ve Başbakanlığa bağlı dosyalar tamamlandığında, ödenmemiş miktarın ilgili yerlere en kısa zamanda ödeneceğini bildirdi. Turizm Bakanı Ataoğlu, “Müsteşarımız ve müdürümüz, konu ile ilgili gereken görüşmeleri sürdürüyor” diyerek, teşvik ücreti konusunda detaylı bilgi alacağını da kaydetti.

Ataoğlu, “Turizme verilen teşvik ücretleri, Bakanlık olarak tamamen bizim elimizde olan bir şey değil. Bizler, Türkiye’deki yetkililerle de iletişimi sağlayarak, gereken ödemelerin yapıldığına emin oluyoruz. Ancak, Turizm Bakanlığı olarak kendi payımıza düşen miktar ödenmiştir” diye açıklamada bulundu.

Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Fethi Özboğaç: “2017’den beri acentelere teşvik ödenmiyor”

“2017 sonundan beri seyahat acentelerine teşvik ücreti ödenmiyor. Bizler operatöre aynı gün ödeme yapmakla yükümlü olduğumuz için, devletten aldığımız geç ve eksik teşvik ücretinin bizlere bir faydası dokunmuyor. Çünkü hem kur farkı ile fazla ödemiş oluyoruz, hem de ödenen miktar kendi bütçemizden çıkmış oluyor. Bu aslında sadece turizmi değil, birçok sektörü etkileyen büyük bir sorundur. Geçtiğimiz sene Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz, turizme de yansıdı. Önümüzdeki sene, bizleri daha zorlu bir süreç bekliyor. Ülkeye senede 1 milyon turist getiren bu sektörün önü kesilmemeli.”

Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Erkan Kilim: “Neredeyse 30 acente ödeme bekliyor”

“2017 sonlarından bu yana teşvik ücretlerinin ödenmesini bekleyen yaklaşık 30 acente bulunuyor. Ödenmesi gereken bu rakam, yaklaşık 100 milyon TL’dir. Bizler, yaptığımız iş sayesinde Kıbrıs’ın kuzeyine bir senede 700 bini Türkiye’den, 300 bini ise Avrupa’dan olmak üzere 1 milyon turist getiriyoruz. Bu çok ciddi bir rakamdır. Acil önlem alınarak, turizm sektörü daha fazla yara almadan kurtarılmalıdır.”