Gazeteci Aysu Basri Akter’in Türkiye’ye girişi sırasında alıkonularak, 19 saat beklemeden sonra geri gönderilmesi konuyla ilgili soru işaretlerini çoğaltıyor.

Böyle bir yasaklamanın gerekçesinin veya gerekçelerinin neler olduğu ve bu yasaklamayı koyanların hangi amaca ulaşmak istedikleri bu soruların başında geliyor.

Ali Bizden, Ahmet C. An, Okan Dağlı, Ali Kişmir ve Abdullah Korkmazhan önceki örnekler.

Ayni listede yer aldığına göre Aysu Basri Akter’in de diğerleriyle en azından ortak bir yönü olduğunu düşünmüşler!

Acaba Aysu Basri Akter ve listede isimlerinin olduğunu bildiğimiz yukarıdaki kişiler niçin sakıncalı bulundu?

Makul olmasa da artık bir gerekçeyi biliyoruz: ‘Türkiye aleyhine faaliyetler’ ya da ‘Türkiye’nin güvenliği için tehdit oluşturmak’!

Ama, yasağın uygulanmasının kesinlik kazandığı bu aşamada artık daha farklı bir soru anlam kazanıyor ve diğer soruların önüne geçiyor:

Yasaklı kişilerin isimleri niçin gizleniyor, liste niçin açıklanmıyor?

KıbrıslıTürk kamuoyunun bunu bilme hakkı vardır.

Bu hak elde edilemediğine göre bazı varsayımlarda bulunarak, yasaklı listesinin gizlenmesinin nedenlerini sorgulayabiliriz:

1. Liste, içinde yer alanları cezalandırmak için gizli tutuluyor.

En geçerli nedenin bu olduğunu düşünüyorum.

Eğer liste açıklanırsa, içinde yeralanlar, buna karşı önlem alıp seyahat planlarını ona göre yapacakları için mağdur olmaktan kurtulacaklardır.

Ama listeyi gizli tutanlar ceza vermek için yanıp tutuşuyor! Cezalandırma fırsatını kaçırmak istemiyorlar!

Liste gizli tutulduğu için uçak bileti, hotel vb harcamalar için yapılan ciddi ödemeler maddi kayıp anlamına geliyor.

Ayrıca saatlerce havaalanında kapalı bir odada bekletilmek uygulamayı bir işkenceye çeviriyor.

Eğer yanınızda küçük çocuklar veya yaşlı insanlar varsa, listeyi gizli tutmanın faydaları ikiye-üçe katlanıyor!

Liste gizli tutularak neredeyse tuzağa düşürülmüş oluyorsunuz.

2. Yasaklı listesi, açıklanması siyasi risk oluşturduğu için gizli tutuluyor.

Yasaklı listesini gizli tutanlar için söz konusu olan siyasi risk, kolektif tepkidir.

Şimdiki uygulamada, yasaklı kişi, durumdan son anda haberdar oluyor.

Yasaklı kişi, listenin diğer üyelerinin kimliği hakkında, tahmin etmenin ötesinde somut bir bilgiye sahip değildir.

O ortamda tepki vermesi oldukça zor, hatta imkansızdır.

Tek başınadır ve kendisini çaresiz hissetmesi istenmektedir!

Ayrıca karşısında, yasaklamadan ve bunun gizli tutularak cezaya dönüştürülmesinden sorumluluğu olmayan, sadece söyleneni yapmak zorunda olan görevliler vardır.

Hangi tepkiyi gösterse, adresine ulaşamayacaktır!

Halbuki, liste daha önce açıklanmış olsaydı, içinde yer alanlar, ne yapacaklarına ortaklaşa karar verebilecek ve bu nedenle ortak bir tepkide bulunmaya yönlendirilmiş olacaklardı.

Dahası, KıbrıslıTürk kamuoyu ‘garantör’ün bu eylemine pek anlam veremeyeceği için ‘yasaklar listesi’ toplumsal bir karşıçıkış’a da zemin hazırlayacaktı.

Listeyi hazırlayıp gizli tutanların, bu konuyu enine-boyuna düşündükleri kanısındayım.

3. Yasaklamanın mantıklı bir gerekçesi bulunmadığı için, yasaklılar listesi gizleniyor.

‘Türkiye aleyhine faaliyetler’ ya da ‘Türkiye’nin güvenliğine tehdit oluşturmak’ kanıtlanması gereken iddialardır.

Ortada, yasaklamayı haklı kılacak bir gerekçe olmadığı için, topluca suçlama anlamına gelecek bir ‘yasaklılar listesi’ açıklamak pek de kolay değildir.

Yasaklamanın elle tutulur, haklı gerekçeleri olsaydı, bu listeyi niçin gizli tutmayı tercih etsinler?

4. Liste açıklanırsa KKTC hükümeti ve bürokrasisi rahatsız olabilir.

Hatırlanacağı gibi, kısa bir dönem dışişleri bakanlığı yapan Hasan Taçoy, yasaklılar listesiyle ilgili konuyu araştıracağına ve kamuoyuna bilgi vereceğine söz vermişti.

Dışişleri bakanlığı görevi bunun ardından sonlandırılıp başka bir bakanlığa kaydırıldığı için sanırım sözünü tutamadı!

Ama hala Bakanlar Kurulu’nun bir üyesi olmaya devam ettiği için sözünü tutmaya çalışması gerekmez mi?

Hasan Taçoy’un sözlerinden, hükümetteki UBP’nin de en azından kısmen, bu uygulamadan memnun olmadığı sonucunu çıkarabiliriz.

Zaten Hasan Taçoy uygulamayı garipsediği, anlam verip onaylamadığı anlamına gelebilecek bir tavır sergilemişti.

Yasaklılar listesini gizleyenler, diğerlerinin yanında, KKTC hükümeti ve bürokrasisiyle sorun yaşamayı bu aşamada uygun görmemektedirler.

5. Liste kesin değil, duruma göre eklemeler yapılmaktadır.

Bu listeye eklemeler yapıldığı için, her defasında, güncelleme sonrasında yeniden açıklanması gerekecekti.

Kamuoyu her güncelleme sonrasında ayağa kalkacağı için, nahoş bir durum ortaya çıkacaktı!

Liste gizli tutulursa, güncellemeden kaynaklanacak tepkiler olmayacağı için durumun daha iyi ‘idare edileceği’ varsayılmıştır.

6. Yasak listesini hazırlayanlar dönemin şartlarını dikkate alıyor.

Bu yasaklılar listesini hazırlayıp uygulayanlar dönemin özelliklerini de dikkate almaktadırlar.

KKTC’de farklı bir parti veya partilerin oluşturacağı bir hükümet, yasaklamayı açıkça sorgulamaya girişebilirdi.

Açıkcası, ‘vatandaşlarıma bu muameleyi niçin yapıyorsun?’ sorusunun gündeme geltirilmesi riski vardır.

Böyle bir riskin bugün ortaya çıkmaması, ileride çıkmayacağı anlamına gelmiyor. Öyle bir durumda, bu yasaklama, mantıklı bir gerekçeye dayanmadığı için uygulanması da mümkün olmazdı.

Yani, liste açıklansaydı, Türkiye hükümeti’nin, farklı bir konjönktürde uygulamadan vazgeçmesi sancılı olacaktı.

Liste gizli tutulduğu için, gerektiği zaman, uygulanmasından da sessiz-sedasız vazgeçmek oldukça kolaydır.

Bu konuyu ele aldığımız SIM TV programında, Okan Dağlı bir başka nedenin de, listenin gizli tutulmasında etkili olduğunu vurguladı. Bunu sona almamın nedeni öneminin az olmasından kaynaklanmıyor.

Hatta belki de  ‘gizli yasaklılar listesi’nin varlığının başlıca nedeni budur:

7. Yasaklılar listesi, tüm toplum üzerinde baskı yaratmak için gizli tutuluyor.

Yani, çoğu insanın ‘acaba listede ben de var mıyım’ diye düşünmesi istenmektedir.

Liste, gizli tutularak potansiyel bir baskı unsuru hazırda beklemiş oluyor.

Böylece, herkesin söz ve eylemlerine dikkat etmesi, yasakçıları ‘üzecek’ tutumlardan kaçınması beklenmektedir.

Aksi halde, herkes kendini yasaklılar listesinde bulabilir!

Demokratik bir yönetimin bu tür haksız uygulamalara girişmesi ve yukarıdaki nedenlere dayanarak  ‘yasaklılar listesi’ni gizlemesi elbette beklenemez.