▶ Kıbrıs’ın kuzeyinde ‘kaçak’ yaşam süren insanların sayısı, İçişleri Bakanlığı verilerine göre 83 bine yaklaştı. Hükümet, kaçak yaşamın önüne geçmek yerine, “genel af” çıkarmak için kolları sıvadı…

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN ‘KAÇAK’ VERİLERİ

● İnşaat ve sanayi alanında kaçak yaşama dahil olan kişi sayısı: % 40’ı öğrenci

● İşlem yapmamış toplam öğrenci sayısı 48 bin 517,

● İşlem yapmamış toplam ikamet izni sayısı 33 bin 789

● Kaçak statüsü nedeniyle cezaevinde tutuklu bulunan kişi sayısı 300

● 18 ayda bin 700 kişi sınır dışı edildi, 617’si kaçak

● Sınır dışı işlemlerine harcanan miktar 36 milyon TL

● 2023-2024 ihraç emri bulunup sınır dışı edilemeyen kaçak sayısı: 120

Serap ŞAHİN

UBP-YDP-DP Hükümeti, kayıt dışı yaşam için yeni bir affı yürürlüğe koymaya hazırlanıyor.

Kıbrıs’ın kuzeyinde ‘kaçak’ yaşam süren insanların sayısı, İçişleri Bakanlığı verilerine göre 83 bine yaklaştı. Hükümet, kaçak yaşamın önüne geçmek yerine, “genel af” çıkarmak için kolları sıvadı…

“Alelacele” hazırlanan bir yasa ile “genel af” çıkarmaya hazırlanan hükümet, Meclisin tatile girmesine rağmen 3 Temmuz’da “olağanüstü” bir oturumla söz konusu “affı” Genel Kuruldan geçirmeyi hedefliyor.

Affa ilişkin yasanın görüşüldüğü komitenin CTP’li üyesi, Milletvekili Ürün Solyalı, yasayı şöyle özetledi: “Ülkeye her ne koşulda girdiğine bakılmaksızın, çalışma hayatına katılacak olan herkesi affeden bir yasa. ”

Bağımsız Milletvekili ve eski İçişleri Bakanlarından Ayşegül Baybars ise, “Aslında insanlara diyoruz ki ‘Siz aslında kayıtlı işçi çalıştırmayın, zaten her sene af çıkıyor.’ Bu sosyal sigortaları, sosyal güvenceyi, her şeyi alt üst eden bir şeydir” dedi, “Sistemi bozan, hukukun üstünlüğünü zedeleyen bir durum” yorumunda bulundu.

İçişleri Bakanlığı’nın Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi ile paylaştığı verilere göre, Kıbrıs’ın kuzeyinde sadece inşaat ve sanayi alanında kaçak yaşama dahil olan yüzde 40’ı öğrenci, işlem yapmamış öğrenci sayısı 48 bin 17, işlem yapmamış ikamet izni sayısı 33 bin 789, kaçak yaşamdan tutuklanan ve cezaevine gönderilen 300 kişi var. Ancak verilere yansıyan bu rakamların fiilen toplam sayısı 82 bin 606.

Öte yandan son 18 ayda bin 700 kişi ülkeden sınır dışı edildi ve bu işlemlere 36 milyon TL harcandı.

Hükümet bu sorunları çözmek yerine, kaçak yaşama dâhil olan herkesi çalışma hayatına katılması koşuluyla affedecek.

Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’nde görüşülen ve Yabancılar ve Muhaceret (Değişiklik) Yasa Tasarısı adı ile yürürlüğe girecek olan yasa, Hükümete mensup vekillerin oyları ile, oy çokluğu ile komiteden geçti.

Mart 2024’te yine meclise sunulmuş olan ve Çalışma Affı olarak isimlendirilen söz konusu yasa tasarısı, daha sonra itirazlar neticesinde geri çekilmişti.

Tasarı Mayıs 2024’te Genel Af olarak tekrar gündeme geldi ve çalışamaya bağlı bir af niteliğine bürünerek komiteden geçti.

Konuyla ilgili YENİDÜZEN’e açıklamalarda bulunan Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komite Üyesi, CTP Milletvekili Ürün Solyalı, “ülkeye her ne koşulda girilmişse girilmiş olunsun, çalışma hayatına katılacak olan herkesi affeden bir yasa” olduğunu belirtti, CTP’nin söz konusu yasa tasarısına ret oyu verdiğini kaydetti.

Meclis kürsüsünde konuyu gündeme getiren ve yasa tasarısına tepki gösteren Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars da, “Aslında insanlara diyoruz ki ‘Siz aslında kayıtlı işçi çalıştırmayın, zaten her sene af çıkıyor. Bu sosyal sigortaları, sosyal güvenceyi, her şeyi alt üst eden bir şeydir. Sistemi bozan, hukukun üstünlüğünü zedeleyen bir durum” ifadelerine yer verdi.

Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komite Üyesi, CTP Milletvekili Ürün Solyalı:

“Çalışma hayatına katılacak herkesi affeden bir yasa”

Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komite Üyesi, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Ürün Solyalı, Değişiklik Yasası’nın temel amacının Kıbrıs’ın kuzeyine geçiş yapan ve kaçak durumuna düşen, haklarında idari ve cezai yaptırım öngörülen kişilerin 1 aylık brüt asgari ücreti yatırmaları ve devamında da çalışma hayatına kaydolmaları şartı ile ülkede kaldıkları yasadışı süreyi affedecek olan bir amaç olduğunu belirtti.

Solyalı, “Yani ülkeye her ne koşulda girilmişse girilmiş olunsun, çalışma hayatına katılacak olan herkesi affeden bir yasa” ifadelerini kullandı.

“Af yasaları toplumda adalet duygusunu zedeliyor, kaçak yaşamı cesaretlendiriyor”

Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin, af yasalarının toplumda adalet duygusunu zedelediği gibi kaçak yaşamı da cesaretlendirdiği hususunda da vurgu yaptığına dikkat çeken Solyalı, “Bu çalışmanın gündeme geldiği ilk andan itibaren veriler temelinde çalışmaların yapılması gerektiğini söylüyoruz ve İçişleri Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı, Polis Muhaceret’ten ülkede kaçağa düşen kaç kişi olduğu konusunda bilgi talep ediyoruz” dedi.

Solyalı; sağlıklı herhangi bir bilginin komite tutanaklarına kaydedilemediğini, bakanlıkların bilgiye ulaşmasının da mümkün olmadığının belirtildiğini ve bunu kabul etmenin mümkün olmadığını ifade etti.

Solyalı sözlerine şöyle devam etti:

“Bu tip yasaların, komiteye gelmeden önce kaç kişiyi kapsayabileceği, her tip vizede yasal olan ve kaçak olan insan sayısının ne olduğu, sorumluluğun kimde olduğu gibi temel cevapların dosya halinde sunulması ve ardından yasanın tartışılabilecek bir ortama kavuşacağını vurguladık ve bilinmezlikte yapılacak olan bu tip yasaların birçok soruna kapı açacağını belirttik”

“Öngörüsüz bir şekilde ortaya atılan yasaya CTP ret oyu verdi”

Söz konusu yasa çalışması için CTP’nin birçok konuya vurgu yaptığını belirten Solyalı, şu açıklamalara yer verdi:

“Öğrenci ve işçi getiren acentelerin bir yasa altında denetime tabi tutulması, öğrencilerin gerçekten öğrenci olup olmadığı konusunda üniversitelere mali ve cezai sorumluluk yüklenmesi için yasal çalışmanın yapılması, işverenlerin çalışma hayatında kaçak işçi çalıştırmasının denetlenmesi usullerinin geliştirilmesi, kişi takip ve vize süresi biten kişilere ulaşma sistemlerinin yaratılması ile bu yasa tartışmasının anlamlı olacağını aksi halde aynı şeylerin tekrar tekrar yaşanacağını ve belirttik”

Bakanlık tarafından yüzde 40 inşaat ve sanayi alanında kaçak olarak öğrenci çalıştırıldığı bilgisinin verildiğine de dikkat çeken Solyalı, öngörülen kaçak yaşam süren kişi sayılarına da işaret etti.

Çalışma hayatında 10 bin 300 kaçak, öğrenci işlemlerini başlatıp bitirmeyen 9 bin 500, ikamet izni yenilenmemiş 2bin kişinin sadece öngörülen sayılar olduğunu vurguladı.

İçişleri Bakanlığı’nın işlem yapmamış toplam öğrenci sayısını 48 bin 517, işlem yapmamış toplam ikamet izni sayısı 33 bin 789 olarak komitede açıkladığını ancak bunların kaçının yurtiçinde kaldığının, kaçının yurtdışına gittiğinin bilinmediğini söylediğini ifade etti.

Solyalı, kaçak yaşamdan tutuklanıp cezaevinde bulunan 300 kişi olduğunu söyledi. Yılbaşına kadar 18 ayda bin 700 kişinin sınır dışı edildiğine dikkat çeken Solyalı, bunların 617’sinin kaçak yaşamdan olduğunu belirtti ve sınırdışı işlemleri için 36 milyon TL’nin harcandığını belirtti. 2023-2024 yılındaki ihraç emri bulunup sınır dışı edilemeyen kaçak sayısının da 120 olduğunu belirten Solyalı,bu rakamların hepsinin ülkede olmadığını fiilen kayıtlı oldukları belirtti, “Bu kadar plansız, verisiz, öngörüsüz bir şekilde ortaya atılan yasaya CTP ret oyu vermiştir” şeklinde konuştu.

“Meclisin son haftasına 14 yasa bırakıldı”

Meclisin son haftasına 14 tane yasa bırakıldığını ve bunların bir kısmının komitelerde oy birliği ile geçmiş olmasına rağmen 4 tanesinin tartışmalı olarak hükümetin oy çokluğu ile geçtiğine dikkat çeken Solyalı, “Meclis oy çokluğu ile geçen yasaların tartışmalarının da genel kurulda çok uzun olacağını ve diğer yasaların görüşülmesinin uygun koşullarda olamayacağını tartışıldı ve bir görüşme daha yapılması konusunda karar verildi” dedi.

Af Yasası olarak bilinen yasanın son halinin de acele ile son meclis günü komite çağırılması sureti ile tamamlandığını kaydeden Solyalı, Genel Kurul’un gündemine giremediğini bu nedenle 3 Temmuz’da değişiklik yasası dâhil tartışmalı olan diğer yasaların da mecliste görüşüleceğini söyledi.

Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars

“Kaçak yaşamı ve düzensiz göçü teşvik eden bir yasa”

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nun son toplantı gününde konuyu gündeme taşıyan Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, ülkede yaşayan ve ülkenin iş gücü piyasasına karşı ciddi bir sorun olan ülkedeki kayıt dışı yaşayan herkes için genel bir affın çıkarılacağını kaydetti.

Söz konusu yasanın Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’sinde onaylandığını ve önümüzde hafta yürürlüğe gireceğini belirten Baybars, “Kaçak yaşamı ve düzensiz göçü teşvik eden bir yasa” olarak nitelendirdi.

Toplamda 4 yılda 3 defa af çıkarıldığına işaret eden Baybars; söz konusu affın daha kapsamlı olduğunu deport edilenlerin de dâhil olduğunu vurguladı “Yani aslında insanlara diyoruz ki ‘Siz aslında kayıtlı işçi çalıştırmayın, zaten her sene af çıkıyor. Bu sosyal sigortaları, sosyal güvenceyi, her şeyi alt üst eden bir şeydir. Sistemi bozan, hukukun üstünlüğünü zedeleyen” ifadelerini kullandı.

“Kaçak yaşam süren herkesi kapsayacak”

Aftan yararlanmak için 45 gün süre verileceğini belirten Baybars, ülkeye turist, öğrenci veya çalışma izniyle gelen ve çalışma izni biten kişiler olmak üzere kaçak yaşam süren herkesi kapsadığını belirtti.

Aftan yararlanacak kişinin bir işverenle birlikte başvurması durumunda brüt asgari ücreti ödeyerek aftan yararlanabileceğini ifade eden Ayşegül Baybars, çalışma izni almak koşuluyla yararlanılabiceğini söyledi. “Kişi öğrenci olarak geldi ama çalışırsan affederiz diyoruz” şeklinde konuşan Baybars, iddiaya göre öğrenci olarak gelen çok sayıda insan olduğunu belirtti.

 Baybars, söz konusu yasanın komiteden geçtiğini ve önümüzdeki haftalarda yürürlüğe gireceğini kaydetti.

Baybars, 3-4 aydır af konusunun tartışıldığını, ilk etapta işverenler nedeniyle kaçağa düşenlere af çıkarılma gibi düşünceler olduğunu daha sonra genişletildiğini belirtti.

Af başvurularının online sistem üzerinden olacağını belirten Baybars, henüz sistemin de hazır olmadığını buna rağmen yasanın yürürlüğe gireceğini söyledi.

Baybars, Bakanlar arasında ‘muhaceret affı mı yoksa çalışma affı mı olsun’ şeklinde tartışmaların olduğunu bu yüzden uzun sürdüğünü söyledi.

“Aile bütünlüğünün parçalanmasına sebebiyet veriyor”

Bahse konu yasa tasarısında kaçak yaşam süren yabancıların, ülkede izinsiz olarak kaldıkları her gün için günlük asgari ücret miktarı tutarında para cezası öngörüldüğü ve kişilerin bunu ödeyemedikleri söz konusu tasarıda belirtildi.

Bu durumun “aile bütünlüğünün parçalanmasına sebebiyet vermekte ve ülkedeki kayıt dışı yaşamın artarak devam etmesini sağlamaktadır” ifadelerine yer verildi.

Af Tasarısı’na şu gerekçeler yazıldı:

Yürürlükteki Fasıl 105 Yabancılar ve Muhaceret Yasası, ülkeye girişlerde verilen giriş izin sürelerini aşan, herhangi bir ikamet izin türü almayan veya ikamet izin süresi bitmiş olan ve yasal süresinde ikamet izni için başvuru yapıp yenilemeyip Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde izinsiz olarak bulunan yabancılara, ülkede izinsiz olarak kaldıkları her gün için günlük asgari ücret miktarı tutarında para cezası öngörmektedir.

Yabancı uyruklu kişiler yüksek miktarlarda tahakkuk eden para cezalarını ödeyemedikleri için yurtdışına çıkış yapmamakta veya ülkeye giriş yapamamaktadır. Bu durum aile bütünlüğünün  parçalanmasına sebebiyet vermekte ve ülkedeki kayıt dışı yaşamın artarak devam etmesini sağlamaktadır.

Bundan sonraki süreçte kayıt dışı yaşamın önlenmesine yönelik denetim ve kontrollerin düzenli yapılması ve bu husustaki ceza aflarına sebebiyet veren olgu ve koşulların ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.       

Yukarıda açıklanan gerçekler ışığında işbu Değişiklik Yasa tasarısı hazırlanmıştır.