Üç ayda bir ödeme yapanlar artık aylık prim ödeyecek
Sosyal sigortalar ve sosyal güvenlik yasalarında değişiklik gündemde...
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hamza Ersan Saner, Sosyal Güvenlik ve Sosyal Sigortalar değişiklik yasa tasarıları kapsamında yapılması planlanan düzenlemelerle Sosyal Sigortalar Dairesi’nin, faiz giderlerinden yıllık 2-3 milyon TL tasarruf sağlamasının öngörüldüğünü kaydetti.
Saner, Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) muhabirine, yapılması planlanan değişiklikler ve bu değişikliklerin yaratacağı sonuçlarla ilgili detaylı bilgi verdi.
Yasal düzenlemelerin sadece affa indirgenmesinin kendisini üzdüğünü anlatan Saner, yeni düzenlemelerle, işveren, ev hanımı ve isteğe bağlı olarak yatırım yapan sigortalıların Temmuz 2017’den itibaren prim yatırımlarını aylık olarak yapmaya başlayacağını vurguladı. Saner, bu sayede hem sigortalıların daha küçük miktarlara bölünmüş şekilde ödeme yapmalarına imkan sağlanacağını hem de Sosyal Sigortalar Dairesi nakit akışının bu durumdan olumlu etkileneceğini dile getirdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Saner, mevcut yasaya göre Sosyal Sigortalar Dairesi’nin üç aylık ödemelerin yapıldığı aylarda bütçesi fazla verirken, diğer aylarda borçlanmak zorunda kaldığını anlatarak, yasal değişiklikle birlikte Sosyal Sigortalar Dairesi’nin aylık ödeme alacağını ve böylece bankalardan borçlanmak zorunda kalmayacağını, böylece dairenin faiz ödemelerinden yıllık 2-3 milyon TL arasında tasarruf yapacağını aktardı.
Gecikme zamlarına verilecek muafiyete de değinen Saner, bu şekilde bankalara olan borçların üçte biri, belki de yarıya yakınının piyasadan toplanacağı öngörüsünde olduklarını anlattı.
“Pul parası, harç, sigorta işlem vergisinden de 2 milyon TL tasarruf”
Yasa kapsamında yapılacak değişikliklerle dairenin pul gibi posta ücretleri, mahkeme harçları, banka ve sigorta işlem vergilerinden muaf olacağını dile getiren Saner, bunun da Sosyal Sigortalar Dairesi bütçesine olumlu yansıyacağını kaydetti.
“Sosyal sigortaların gelir ve giderleri 13. maaş ödemeleri hariç denk”
Kamuoyunda sürekli “Sosyal Sigortalar battı” gibi bir imaj oluştuğunu, bu konuda gerçeği yansıtmayan bilgilere yer verildiğini dile getiren Saner, bu konuda hep şeffaf davrandıklarını belirterek, İhtiyat Sandığı’na olan borç dışında kalan borç tutarının 140 milyon TL olduğun söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Saner şöyle devam etti:“Göreve geldiğimizde ortaya koyduğumuz kararlılık sonucu kayıt altına aldığımız kişi sayısı 6 binden fazla. Bugüne kadar Çalışma ve Muhaceret Affı’ndan 6 bin 382 kişi faydalandı. Şimdiye kadar yapılan paralı aflardan en fazla 2 bin 122 kişinin faydalandığını düşünürsek, bu af bugüne kadar yapılan afların 3 katından fazla kişiyi kayıt altına aldı. Böylece Sosyal Sigortalar Dairesi'nin aktif sigortalı sayısında ve böylelikle de prim gelirlerinde artış yarattı. Şu anda Sosyal Sigortaların gelir ve gider hesapları 13. maaş ödemeleri hariç denktir.”
“13. maaş kalkmayacak”
Sosyal Sigortalar Dairesi bütçesinin 13. maaş ödemeleri dışında denk olduğu açıklamasının yanlış yönlere çekildiğini ifade eden Saner, bunun 13. maaşların kaldırılacağı şeklinde yorumlandığını söyleyerek, şunları kaydetti:
“ ‘Saner, 13. maaşı kesecek’ söylemlerini tüm medya kurumlarında gördüm. Ancak 13. maaşı ilk kez biz 15 Aralık gibi erken bir tarihte ödedik. Açıklamalarımda anlatmak istediğim; 13. maaşların Sosyal Sigortalara yük getirmemek için devlet katkısıyla ödenmesi gerektiğidir. Buradan yineliyorum, 13. maaşlar kesilmeyecek” dedi.
Pek çok alanda düzenleme... “İnsanları koşuşturacağımıza bilgisayarları konuşturacağız”
Sosyal Sigortalar Dairesi’nin işleyişi, maddi durumu, yasal ve mevzuattaki sıkıntıları konusunda çalışma yapılması gerektiğini göreve geldikleri gün fark ettiklerini anlatan Saner, vatandaşın, çağın koşullarına uygun ve sosyal devlet anlayışına yakışır şekilde hizmet alması için çalıştıklarını anlattı.
Tasarılarla işlemlerin elektronik ortamda yapılabilmesini amaçladıklarını dile getiren Saner, “İşverenlerin Sosyal Sigorta Dairesi’ne yapacağı her türlü müracaat, bordro işlemleri ve yatırım işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasına imkan yaratıldı. Böylece hem dairedeki yoğunluğu azaltmayı hem işlemlerin daha süratli yapılmasını sağlamayı hem de maddi kayıpların önüne geçmeyi amaçlıyoruz” dedi.
2017'den itibaren doğrudan banka hesaplarından Sosyal Sigortalara ödeme yapma imkanı yaratılacağını kaydeden Saner, “Böylece insanları koşuşturacağımıza, bilgisayarları konuşturacağız” şeklinde konuştu.
“65 yaş sınırı nedeniyle eksik primlerini yatıramayan vatandaşların bu sorunu çözülecek”
Yasa tasarısında öngörülen değişiklikler hakkında detaylı bilgi veren Saner, 65 yaş sınırı nedeniyle eksik primlerini yatıramayan kişilerin yatırım yapabilmesinin önünün açılacağını vurguladı.
Bu sıkıntıyı yaşayan kişi sayısının yaklaşık 600 olduğunu anlatan Saner, “Bu kişilerin yatırım yapmaları gereken süre kadar yatırım yapıp emekli olmaları sağlanacak” dedi.
“Evlilik yardımından yararlanamayan kişilere bu hak sağlanacak”
Yasal sorunlar nedeniyle evlilik yardımından yararlanamayan kişiler için de yasal düzenleme yapıldığını kaydeden Saner, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Sosyal Sigortalar Yasası ve Sosyal Güvenlik Yasası'ndan toplamda yeterli pirimi olup, son bağlı olduğu yasa altında yeterli primi olmadığı gerekçesiyle evlilik yardımından faydalanmamış olanlara bu imkandan faydalanma hakkı veriliyor."
Tasarıların değişik alanlarda düzenlemeler içerdiğini dile getiren Saner, bu değişiklikleri şöyle anlattı:
“Sosyal Sigortalı bireyin eş ve çocuklarının sağlık masrafları sigortalar tarafından ülke içinde ve kurul raporuyla ülke dışında karşılanırken, aynı sigortalı emekli olduktan sonra maalesef eş ve çocukları bu haklardan yararlanamıyordu.
Yapılan yasal düzenlemeyle emekli olan sigortalının eş ve çocuklarının tedavisi için yurt dışındaki tedavileri karşılanacak. Aynı şekilde sigortalının geçindirmekle yükümlü olduğu dul ve yetimlerin bu haktan tamamen faydalanması sağlanacak.”
“Emeklilik maaşı müracaat tarihinden itibaren ödenecek”
Emeklilik maaşlarının ödenmesiyle ilgili düzenlemelere de değinen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Saner, bu konuda şunları söyledi:“Herhangi bir kişi emekli olacağında, müracaat tarihindeki ayda değil bir sonraki ayın sonunda emeklilik ya da malullük maaşını almaya hak kazanırdı.
Yapılan düzenlemeyle emekli maaşı almak için gerekli şartları yerine getiren sigortalı, maaşını müracaat ettiği tarihten itibaren alacak.
Bir diğer düzenlenmeyle, Sosyal Sigortalar Yasası altında da Sosyal Güvenlik Yasası’nda olduğu gibi daha yüksek miktarda prim yatırımı yapılabilecek.
Değişikliklerden biri de Sosyal Sigortalar Yasası altında emekli olmaya hak kazananların dilemeleri halinde mükellef askerlikte geçen süreleri borçlanmalarına imkan sağlanması oldu.”
“Aktif pasif oranı arttı"
Dairenin borçlarında düşme eğilimi başladığını dile getiren Saner, bunun göreve geldiklerinde hayata geçirdikleri çalışma izni ve muhaceret afları sonucu kayıt altına alınan işgücünden kaynaklandığını anlattı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Saner şöyle devam etti:“2011 yılından itibaren her yıl binde 1-2 artma ya da eksilme eğilimine giren aktif pasif oranı, yapılan bu çalışmayla geçtiğimiz yıl yüzde 1,6 arttı. Bu da, çalışanın emekliyi ödeme oranını 2,54’den 2,68’e çıkardı.”
“Gecikme zamlarına verilecek muafiyet sonucu borçların üçte biri, belki de yarıya yakınının piyasadan toplanacağı öngörüsündeyiz"
Af konusuna da değinen Bakan Saner, “Burada hedeflenen; anaparadan herhangi bir bağış değil, gecikme zamlarına verilecek muafiyetlerdir. Muafiyetler sonucu Sosyal Sigortalar’ın bankalara olan borçlarının en az 3’te birinin, belki de yarıya yakınının piyasadan toplanacağı öngörüsündeyiz. Bu da en az 3’te bir daha az borç faizi ödememizi sağlayacak” dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Saner, muafiyet oranlarıyla ilgili şu bilgiyi verdi:“Öngörülen muafiyete göre, anaparanın tümünü ödemek isteyen vatandaşlar, gecikme zammının yüzde 85’inden muaf tutulacak. Yani daireye 100 TL anapara, 100 TL de gecikme zammı borcu olan bir vatandaş, anaparanın tümünü yani 100 TL’yi ödediği takdirde gecikme zammının 85’i silinecek ve devlete toplamda 115 TL ödeyecek.
Öte yandan, borç anaparasının yüzde 75’ini ödeyen kişiler, gecikme zammının yüzde 60’ından; yüzde 50’sini ödeyen kişiler gecikme zammının yüzde 35’inden; yüzde 25 ödeyen kişiler gecikme zammının yüzde 15’inden muaf olacak. Ayrıca bu kişilere 36 ayda ödeme imkânı verilecek.”
Saner, peşin veya taksitlendirilen borçların ödenmesiyle ilgili Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’yla bir çalışma yürüttüklerini de bildirdi.